Nachtmerrie: met je auto te water!

Met je auto het water in duiken. Hoe vaak het precies gebeurt, is niet helemaal duidelijk, maar kenners schatten gemiddeld een paar keer per dag. Jaarlijks zo’n zes-, zevenhonderd dus. Of meer. Met pieken bij gladheid, vanzelfsprekend. Ook het aantal slachtoffers is niet helemaal duidelijk, omdat het niet specifiek wordt bijgehouden, maar het zijn er jaarlijks in elk geval meerdere tientallen. En als een auto in een ondiepe sloot rijdt, wordt ook een alarm gehouden voor ‘Auto te Water’. Google eens op ‘auto te water’ en je krijgt 30 miljoen hits. Een letterlijk kil gegeven is daarbij dat de meeste van dergelijke ongelukken de media vaak niet eens halen als er geen slachtoffers zijn. Omdat de inzittenden nipt zijn ontsnapt.

Zinkende auto

Wat overkomt je als je auto te water raakt? Drijft de auto nog even, zoals het verhaal wil? Je glijdt het water in, de neus duikt snel onder water en je voelt het water meteen bij je voeten omhoogkomen. Je moet dan wel rustig blijven maar snel handelen. De gordels losmaken bijvoorbeeld. Wat verder, dat zie je in het stappenplan later in dit artikel.

Werkt alles nog bij een auto te water? De ramen bijvoorbeeld? De laatsten gaan in eerste instantie waarschijnlijk wel open maar je kunt er zeker bij elektrische ruiten niet op vertrouwen. Het beste is de ruiten in te slaan met een veiligheidshamer. Dat is ook beter voor de stabiliteit van de auto. Een ander gevaar, zeker in de winter, is onderkoeling. Je moet er dus ook naartoe werken zo kort mogelijk in het (ijs)koude water te zijn.

Zorg voor veiligheidshamer in de auto

Het hoeft dus niet altijd fataal af te lopen, maar het is van cruciaal belang om niet in paniek te raken en misschien ook beter voorbereid te zijn. Een veiligheidshamer – Lifehammer is een merknaam – kan onder omstandigheden net zo belangrijk zijn als de veiligheidsgordels. Belangrijk om te weten is dat je met goedkope spullen risico’s neemt. Een test van het televisieprogramma Radar enkele jaren geleden leverde bizarre beelden op met afbrekende kunststof ‘hamers’. Er waren ook exemplaren waarmee sommige deelnemers de ruit niet kregen ingetikt. Bij weer andere werkte de gordelsnijder erg moeizaam. Gezien de prijzen van serieuze sets – tussen zo’n zeven en negentien euro – vraag je je af waarom je op een paar euro zou beknibbelen.

Als beste drie uit die test kwamen overigens de Lifehammer Evolution, de kleine ResQme – die je aan je autosleutel bevestigt – en de klassieke Lifehammer. Het is bij een sleutelvrij bediende auto, lijkt ons, wel een handige tip om die ResQme met de ‘sleutel’ niet in je jas achterin te laten zitten. 

Gebruik van een veiligheidshamer

Op bezoek bij de Nederlandse producent van de winnaar, Life Safety Products, krijgen we de kans om er een paar te proberen op een geharde glasplaat, zoals voor autoruiten gebruikt. Met het normale hamertje ligt het glas na een scherpe tik in gruis op de bodem van de testkist. We krijgen de praktijktip om niet in het midden, maar meer bij de hoeken of langs een rand te slaan. Daar veert het glas het minst mee. 

Omdat uit te testen drukken we de meer geavanceerde Evolution-versie eerst op het midden van een testruitje. Dat nieuwe systeem klikt met een scherpe en superharde keramische punt in het glas wanneer je hem aandrukt. Slaan hoeft niet.

Tak … en er gebeurt niets. Klein kratertje midden in de ruit. Tweede poging dan, meer naar een hoek. Tak … en het glas spat in duizenden kleine brokjes uiteen. Eerste les: begin niet als een dolle te timmeren, maar kies een plek. Vooral niét de voorruit trouwens, want dat is gelaagd glas. Het binnenste glaslaagje van de voorruit heeft weinig nodig. Maar daarna kom je op een tussenlaag en de harde buitenlaag. Dat wordt een heel gedoe en daar heb je even niet de tijd voor!

Hoe, wanneer en waar?

Hoeveel veiligheidshamers plaats je? En waar? Kies in elk geval een kwaliteitsproduct en bevestig dat solide op een plek waar je er ook bij kunt als je onverhoopt klem zit of in de gordels hangt. Niet te laag dus, want bukken lukt niet dan. Ideaal is een hoge plek, voor het grijpen. Niet mooi, maar de hemelbekleding van de auto is in dat opzicht de betere plaats. Maar als je hem niet wilt zien, dan is de rand van het kaartenvak een oplossing. Niet los natuurlijk! De kofferbak is natuurlijk geen goede plaats. Als je ‘m nodig hebt, kun je de veiligheidshamer dan niet bereiken.

Een of twee? Tenzij de hamer centraal geplaatst is, kun je het beste twee veiligheidshamers plaatsen. In de praktijk moet een passagier ook wel eens de bestuurder bevrijden door zijn gordel door te snijden met het geïntegreerde mes. En misschien ook wel zelf het raam inslaan om hem naar buiten te helpen. Overigens is de veiligheidshamer vaker bruikbaar dan dat je met je auto het water inrijdt. Ook als na een aanrijding de deur niet open wilt, bewijst de hamer goede diensten. En je kunt er ook andere mensen in een dergelijke situatie mee bevrijden, zoals bij kop-staartbotsingen nodig kan zijn. Of wanneer de auto op zijn kop in een greppel ligt. Het inslaan van een raam met een steen of zelfs een zware hamer zal in de praktijk een grote uitdaging vormen. Het gaat niet om bruut geweld, maar een kleine scherpe – letterlijk – tik.

Wanneer gebruiken?

De laatste vraag is uiteindelijk de belangrijkste. Het verhaal wil dat je de auto eerst moet laten vollopen. Is daar iets over te zeggen? Je moet snel in actie komen. Jezelf en de passagier eerst uit de gordels halen, als het moet met de gordelsnijder die in de veiligheidshamer zit.. Probeer deur of raam open te maken. Als dat niet werkt, tik dan metéén een raam in en ga eruit.

Specialisten adviseren overigens om dan op de raamrand te gaan zitten en je van de auto af te duwen. Of op het dak te klimmen, als dat gaat. Bij een snoekduik naar buiten schijn je het risico te lopen juist onder de auto te eindigen. Laatste advies: alle inzittenden moeten proberen de ontsnappingsweg vrij te maken.

Stappenplan bij auto te water

1. Blijf rustig. Probeer logisch na te denken en niet in paniek te raken. 
2. Druk, indien aanwezig, op de eCall-knop om hulpdiensten te waarschuwen.
3. Zet het contact NIET uit en zet zoveel mogelijk verlichting van de auto aan, zodat hij onder water beter zichtbaar is.
4. Maak je gordel los. Als hij niet open wil, snijd je hem door met het mesje in de veiligheidshamer.
5. Doe de zijramen van de auto open. Willen ze niet open? Dan tik je het glas in met de hamer.
6. Verlaat de auto zo snel mogelijk via de raamopeningen.
7. Zwem het liefst achteruit weg, zodat je de auto in het zicht houdt.

Deze stappen gelden ook als de auto op z’n kop in het water belandt. Afzetten tegen het dashboard wordt tegenwoordig afgeraden, onder meer vanwege de aanwezige airbags.

Tip: Vraag andere leden uit de AutoWeek community je te helpen bij verzekerings- en belastingvragen. Je kunt daarvoor terecht in het onderwerp Verzekering en Belasting.