Dit is de logica van de nummering van A-wegen

De eerste snelweg in Nederland was de A12 tussen Voorburg en Zoetermeer. In 1937 werd deze geopend. Die heette trouwens toen gewoon Rijksweg 12. Dat was al voordat het een snelweg was.

Rijkswegenplan voor netwerk van rijkswegen

Al tien jaar ervoor werd het eerste Rijkswegenplan opgesteld. Dat was nodig om de wegen verder te ontwikkelen. In 1927 werden zo verbindingen in kaart gebracht en losse schakels met elkaar verbonden. Vijf jaar later kreeg dit meer inhoud en ontstonden autosnelwegen en kregen ze ook een nummer.

Nummering snelwegen met de klok mee

Bij de nummering van de wegen startte Rijkswaterstaat bij de grote steden. De nummering van de snelwegen ging met de klok mee. De start was bij de grotere steden.

• Bij Amsterdam begonnen de rijkswegen 1 tot en met 7. Die moesten aansluiten op de ringweg met nummer 10. Echter, de A6 (vanaf Muiderberg op de A1) en de A9 (bij Diemen) sluiten niet aan op de A10.
• Bij Haarlem startten wegen 8 en 9.
• Den Haag was het beginpunt van rijkswegen 11 tot en met 14.

Zowel de plannen als de nummering werden in de loop van de jaren aangepast. Dat merk je ook door gaten in die je nu in de praktijk ziet of afwijkingen ten opzichte van het oorspronkelijke model. De A3 is bijvoorbeeld nooit uitgevoerd. Die zou vanuit Amsterdam door het huidige Groene Hart naar Rotterdam leiden. De achtergrond: eerst vanwege kostenbesparing en later door milieuoverwegingen.

Letters kwamen in jaren 70

Zo vanzelfsprekend als we nu de A- en N-wegen vinden, is dat niet zo. Die letters werden namelijk pas in 1976 geïntroduceerd. De A werd gereserveerd voor de autosnelwegen, de N voor de andere rijkswegen. Sommige rijkswegen kregen één routenummer. Bijvoorbeeld de A2/N2. Rond Eindhoven zie je nog wel een verschil. Daar is de A2 de doorgaande weg op de ring, de parallelweg met afslagen is de N2. De nummers 1 tot en met 99 zijn gereserveerd voor de hoofdwegen, de rijkswegen. De nummers 100 tot en met 174 zijn reservenummers.

Van al deze nummers is de A38 in Ridderkerk de minst bekende. Die gaat van het knooppunt Ridderkerk naar de Rotterdamseweg, pakweg 1,5 km.

Overdracht wegen aan andere overheden

Verschillende rijkswegen gingen ook over naar gemeente of provincie. Daarbij verviel het nummer. Daardoor zijn er gaten in de nummer gekomen. De provinciale wegen hebben nummers 174 tot en met 400. De hogere nummers zijn lokale nummers, voor provinciale wegen.