Dit is de reden voor de rand aan de ruit met zwarte bolletjes

Lange tijd werden autoruiten in een rubberrand geplaatst. Bij wat oudere auto’s zie je die duidelijk om de voor- en achterruit zitten. Die rand zorgt ervoor dat voor- en achterruiten waterdicht werden en dat ze op hun plaats bleven zitten. Maar sinds de jaren 80 en 90 zijn die ‘geklemde’ ruiten grotendeels vervangen door gelijmde exemplaren. Inmiddels is dat een standaardpraktijk.

Voordelen gelijmde ruit

Gelijmde ruiten bieden veel voordelen. Het design heeft geen naad en de aerodynamica is beter doordat die dikke rubberen rand er niet meer omheen zit. Dat betekent ook dat de ruit deel kan uitmaken van de structuur die de auto stijver maakt. Met andere woorden: de ruit vangt krachten van de carrosserie op. Dat zorgt voor veilige, beter rijdende auto’s.

Lelijke lijm

Natuurlijk is het lelijk als je de lijm gewoon onder de ruit ziet zitten. Daarom worden de randen ervan met zwarte verf bedekt. Meteen verscheen ook het patroon met bolletjes. Voor- en achterruiten hebben zo’n zwarte rand, maar je ziet het eveneens bij achterste zijruitjes en glazen daken. En dat is zo bij bijna alle auto’s. Niet alleen om esthetische redenen, maar omdat het noodzakelijk is.

De zwarte rand en bijbehorende bolletjes worden op de ruit gedrukt. Achteraf wordt de verf op de ruit gebakken, waardoor ze zo goed als onmogelijk te verwijderen is. De rand zit altijd aan de binnenkant van de ruit. Hij onttrekt de lijm aan het oog en vormt een oppervlak waarop de lijm beter kan hechten. Daarnaast fungeren ze als een schild om de lijm tegen ultraviolette zonnestralen te beschermen.

Zwarte bolletjes op de ruit geven geleidelijke temperatuurovergang

Het bolletjespatroon zorgt voor een geleidelijke overgang van het ondoorzichtige naar het doorzichtige gedeelte van de ruit, en die overgang heeft alles met temperatuur te maken. Een zwarte ruit warmt sneller op dan een doorzichtige. En alles wat opwarmt, wil uitzetten. Ook glas. Maar een gelijmde ruit kan niet bewegen om de opwarming op te vangen. Dat zorgt voor extra spanning in het glas. Op zichzelf is dat geen probleem. Het glas is sterk genoeg. Maar mocht de overgang tussen het volledig zwartgelakte en het doorschijnende deel abrupt zijn, dan kan (op zo’n kleine oppervlakte) zoveel temperatuurverschil ontstaan dat de ruit kan barsten of breken. De zwarte bolletjes op de ruit zorgen er voor dat ook het temperatuurverschil – binnen een centimeter of twee – geleidelijk verloopt. Genoeg om het risico op glasbreuk door dat verschil in temperatuur weg te nemen. Alleen in specifieke situaties worden soms uitzonderingen gemaakt. Denk daarbij aan een donker getinte ruit. Maar daar is het temperatuurverschil kleiner.

Moeten het bolletjes zijn?

De hele auto-industrie maakt gebruik van een bolletjespatroon. Dat is logisch, omdat drukpersen (het patroon wordt als het ware op de binnenkant van de ruit geprint) op die manier werken. In theorie zou je een ander patroon met hetzelfde effect kunnen maken, maar dat gebeurt niet.

Wat de laatste tijd wel gebeurt is dat autodesigners grappige details toevoegen. Ze zetten bijvoorbeeld een extra tekening in de rand van een gelijmde ruit. Zolang de tekening klein is, is er geen verhoogd risico op problemen. Zo zet Jeep bij z’n compacte Renegade een silhouet van een oude legerjeep in de hoek van de voorruit, terwijl in de donkergetinte achterruit een yeti rondwaart.