Dit moet je weten van ANPR-camera’s

Milieuzone borden en camera (foto ANP)

Langs de doorgaande wegen en snelwegen zie je steeds vaker camera’s staan. Die worden voor veel toepassingen gebruikt. Een van de camera’s die je ziet zijn ANPR-camera’s. Wat zijn dit en wat wordt er met de verzamelde data gedaan?

Je komt de term ANPR steeds vaker tegen. De letters ANPR staan voor automatische kentekenplaatherkenning. Dat is afgeleid van de Engelse term Automatic Number Plate Recognition.

Principe ANPR-camera’s

Een speciale camera met ANPR-techniek leest kentekens van de voertuigen die voorbij rijden en kan deze herkennen.

Waarvoor worden de ANPR-foto’s van kentekens gebruikt?

Het onderwerp van de ANPR-foto’s zijn kentekens, geen personen. De ANPR-foto’s worden gemaakt van de voertuigen met als doel om kentekens vast te leggen. Soms zijn wel inzittenden te zien - en in een klein aantal gevallen zijn ze ook herkenbaar. Het gebruik van deze foto’s is gebonden aan wettelijke regels. Die zijn er twee, die elk een eigen uitwerking kennen.

Van onze partner
Reserveer je parkeerplaats bij een Q-Park
Reserveer snel en profiteer van de voordelige tarieven! In- en uitrijden kun je op kenteken doen. Met de app kun je ook parkeren aan de straat zonder transactiekosten.

Maken van ANPR-foto’s voor opsporing

Foto’s vanwege artikel 3 van de Politiewet 2012 worden gemaakt om deze te vergelijken met referentielijsten met kentekens die de politie en het Openbaar Ministerie helpen bij hun (opsporings-)taak. Denk daarbij aan kentekenplaten van bestuurders die boetes hebben openstaan of die gezocht worden door justitie, bijvoorbeeld voor een lopend politieonderzoek. Kentekens die niet in de referentielijsten voorkomen worden niet bewaard in het systeem. 

Andere mensen die zo kunnen worden gevonden zijn vermiste personen, verdachten en mensen die op de vlucht zijn. Meer in het algemeen gaat het dus om het opsporen van mensen die zich bezighouden met criminele activiteiten. 

Een derde aspect waarvoor de kentekengegevens worden gebruikt is het inwinnen van informatie voor de politie of justitie.
Deze foto’s worden in principe een jaar bewaard. Deze foto’s kunnen ook voor andere doelen dan alleen het vergelijken met referentielijsten (of recherchewerk) worden ingezet. Daarbij mogen eventuele inzittenden ook herkenbaar op de foto zijn afgebeeld. Hiervoor zijn wel strenge regels vastgelegd.

Maken van ANPR-foto’s voor screening

Als foto’s worden gemaakt met als achtergrond artikel 126jj Sv, dan worden alle kentekens vastgelegd. Deze blijven maximaal 28 dagen bewaard. Het doel van deze foto’s is vooral voortvluchtigen op te sporen. Hierbij mogen geen mensen herkenbaar op de foto’s staan. Is dat wel het geval, dan moeten deze door een andere opsporingsambtenaar worden geblurd.

Gezien de verregaande consequenties bij het gebruik van de foto’s zijn de ANPR-foto’s uit de twee categorieën in aparte databases opgeslagen. Ook kunnen sinds juni 2021 gewone rechercheurs niet meer zelfstandig foto’s uit de systemen exporteren. 

Van onze partner
Waar ga je naar toe?
Bij bol.com vind je een grote keuze aan navigatie voor de auto die je snel op je bestemming brengen en om files heen leiden.

Hier staan de ANPR-camera’s

Je vindt de 1.580 ANPR-camera’s vooral langs de snelwegen en bij de grensovergangen. Ook bij provinciale wegen en doorgaande wegen in verschillende gemeenten vind je dergelijke camera’s. Zo is er al een groot netwerk van mogelijke opsporingslocaties. Ook hebben politieauto's ANPR-camera’s aan boord om snel in actie te kunnen komen.

Daardoor kunnen bij een misdaad vluchtauto’s vaak sneller worden opgespoord. Door de jaren heen zijn hier al verschillende voorbeelden van geweest. Zo zijn drugsrunners beter op te sporen en aan te houden. Ook kunnen gestolen auto’s op deze manier worden opgespoord als ze over de weg rijden.

In sommige steden, zoals Zwolle en Rotterdam, hebben ook wegbeheerders ANPR-camera’s in werking om de doorstroming van het verkeer te meten. Deze gegevens blijven ook enige tijd bewaard om veranderingen en trends in de gaten te houden. De politie kan deze gegevens ook opvragen. Daar staat tegenover dat je buiten de randstad weer veel minder van dergelijke camera’s tegenkomt.

Bij milieuzones worden ook ANPR-camera's gebruikt. Aan de hand van het kenteken is het autotype bekend en wordt duidelijk dat je in de milieuzone kunt rijden.

Belastingdienst mag geen gebruik meer maken van gegevens ANPR-camera’s

In het verleden kon de Belastingdienst de foto’s van de ANPR-camera’s ook gebruiken. Deze werden in de praktijk ingezet om bijvoorbeeld mensen op te sporen die hun auto van de zaak vaker gebruikten dan was toegestaan om geen bijtelling te hoeven betalen. Dat is inmiddels teruggedraaid. De politie deelt de gegevens van de camera’s niet met andere partijen. De privacy die met de ANPR-foto’s samenhangt blijft een heet hangijzer.

Van onze partner
Goedkoper tanken aan de pomp?
Met UnitedConsumers kun je met korting tanken! Vraag nu gratis de tankkaart aan

Dagelijks gebruik ANPR-camera’s

Hoewel we hier vooral het gebruik van ANPR-camera’s door de politie hebben belicht, zijn er veel andere toepassingen waar je gemak van hebt. Denk daarbij maar eens aan de kentekenherkenning met de camera van een parkeergarage. Daardoor kun je sneller in- en uit de parking rijden. Hetzelfde geldt voor de toepassing van kentekenherkenning bij tolpoorten. Daar heb je dan als automobilist weer gemak van.