Distributieriem vervangen: met welk interval en wat kost het? 

Zonder de distributieriem loopt de motor niet. Hij drijft onder andere de nokkenas aan en zorgt ervoor dat de in- en uitlaatkleppen op het juiste moment openen en sluiten. Na verloop van tijd slijt de distributieriem echter, gaat hij barsten en wordt hij poreus. Daarom moet hij regelmatig worden vervangen, anders kan de riem breken. Dat kan leiden tot grote motorschade . 

Wanneer moet je de distributieriem vervangen? 

Wanneer de distributieriem moet worden vervangen, hangt af van het voertuig. In de meeste gevallen ligt het interval tussen de 100.000 en 200.000 kilometer. Het exacte vervangingsinterval wordt vermeld in het instructieboekje van je auto. Je vindt het ook in het onderhoudsboekje bij de werkzaamheden voor de geplande inspecties, waar ook een al vervangen distributieriem in staat vermeld. 

In de motorruimte kunnen stickers ook de laatste distributieriemwissel aangeven. Behalve het aantal kilometers is immers ook de ouderdom van de distributieriem bepalend voor het tijdstip van vervanging. Uiterlijk na tien jaar heeft de distributieriem zijn beste tijd wel gehad. 

Langere intervallen en visuele inspectie distributieriem

Als je het niet zeker weet: garages kunnen een visuele inspectie van de distributieriem uitvoeren. De intervallen voor het vervangen kunnen van model tot model aanzienlijk verschillen, variërend van 60.000 tot maximaal 240.000 kilometer. Naast dergelijke kilometrages is er altijd een termijn (in jaren), omdat de distributieriem na verloop van tijd broos wordt. Het rubber gaat immers verweren. 

In elk geval zijn de intervallen altijd afhankelijk van de motor. Voor een Volkswagen Golf VI 2.0 TDI  uit 2010 met 140 pk moet de distributieriem elke 210.000 kilometer worden vervangen. Dit geldt ook voor de Passat en Touran, maar ook voor andere modellen als ze dezelfde motor hebben, zoals die van Audi, Skoda en Seat.

In de afgelopen jaren zijn de intervallen door sommige fabrikanten sterk verlengd. Bij Volkswagen ging de vervangingstermijn bijvoorbeeld van 90.000 kilometer voor een 1.9 TDI (bouwjaar 2000) naar de eerder genoemde 210.000 kilometer voor de 2.0 TDI uit 2010. 

Distributiekettingen zouden hun werk veel langer moeten doen dan distributieriemen. Veel fabrikanten stellen helemaal geen interval vast. In de praktijk is dit metalen alternatief voor de distributieriem niet altijd probleemloos. 

Kosten vervanging distributieriem 

De kosten van het vervangen van de distributieriem variëren net zoveel als de intervallen. Hoeveel je moet betalen, hangt enerzijds af van de complexiteit van de motor en anderzijds van de toegankelijkheid van de distributieriem in de motorruimte en van de keuze van de garage. 

Zo kost het vervangen van de riem bij een Opel Astra 1.6 (115 pk) uit 2010 bij een AutoFirst-garage €410, terwijl je bij een Vakgarage €463 moet uitgeven voor dezelfde handeling. Kom je met een Volkswagen Golf VI 1.6 TDI (105 pk) uit 2010 voor deze ingreep, dan liggen de prijzen tussen de €572 of zelfs €648. Een beetje shoppen kan dus best lonen.

Het zal vooral duur zijn voor eigenaren van modellen waarbij de distributieriem alleen kan worden vervangen wanneer de motor wordt verwijderd. Deze actie kan tot twee dagen duren en de kosten lopen dan op tot ver in de viercijferige getallen. Dit is gelukkig maar bij zeer weinig modellen het geval. Onderaan dit artikel vind je (ter indicatie) een overzicht van de kosten die je kunt verwachten voor het vervangen van de distributieriem. 

Functie van de distributieriem in de motor 

De distributieriem wordt aangedreven door de krukas en synchroniseert de loop tussen de nokkenas (of zelfs maar een nokkenas) en de krukas. Vaak drijft de distributieriem ook andere apparaten aan, zoals de waterpomp en de pomp van de stuurbekrachtiging. Bij nieuwere motoren is dit echter vaak niet meer het geval. Hier worden de extra units aan de V-snaar bevestigd, zodat de distributieriem aan aanzienlijk lagere belastingen wordt blootgesteld. 

De belangrijkste taak van de distributieriem is echter de aandrijving van de nokkenas, die op zijn beurt verantwoordelijk is voor het openen en sluiten van de inlaat- en uitlaatkleppen. Het is gemakkelijk voor te stellen wat er gebeurt als de distributieriem niet genoeg spanning heeft, overslaat of zelfs breekt: de kleppen kunnen op het verkeerde moment openen en vervolgens de omhoog schietende zuigers raken. Als je geluk hebt, moeten in dit geval alleen de kleppen en de cilinderkop worden vervangen. Als je pech hebt, is de enige oplossing een vervangende motor.

Motorontwerp kan tolerantie geven

Er zijn ook motoren waarbij een scheur in de distributieriem niet per se tot motorschade leidt. In deze zogenaamde ‘vrijloop’ kunnen de zuigers en kleppen elkaar niet raken vanwege hun ontwerp. De motoren met een vrijloop zijn meestal oudere motoren met een lagere compressie. 

Bij diesel- en turbomotoren met een hoge compressieverhouding is zo’n vrijloop meestal niet mogelijk. Onder de Volkswagen Golf II-motoren (1984 tot 1991) zijn er bijvoorbeeld enkele vrijlopende motoren, waaronder de 1,8-liter benzinemotor met 90 pk (motorcode RP). 

Dit wordt samen met de distributieriem vervangen

Het is vaak zinvol om andere onderdelen te vervangen op hetzelfde moment als het vervangen van de distributieriem. Onderdelen die bij de distributieriemaandrijving horen, worden meestal samen met de nieuwe riem in een reparatieset aangeboden. Een nieuwe spanrol en nieuwe geleidewielen zijn bijvoorbeeld voorgeschreven bij het wisselen van distributieriemen. 

Daarnaast is het aan te raden om bij de distributieriemwissel de waterpomp te vervangen als deze ook door de distributieriem wordt aangedreven. Dit komt doordat de distributieriem en waterpomp na verloop van tijd op elkaar inlopen. Hierdoor kan de combinatie van een nieuwe distributieriem en een oude waterpomp tot schade leiden. 

Het is een vaker voorkomend euvel dat de oude pomp snel vastloopt in combinatie met een nieuwe distributieriem, waardoor de distributieriem kan overslaan. De nokkenas en krukas lopen dan in de verkeerde cyclus. 

Voor- en nadelen van de distributieriem 

In tegenstelling tot een distributieketting van metaal werkt een distributieriem van rubber en kunststof stiller, lichter en met minder wrijving. Dit resulteert zelfs in een meetbaar lager verbruik van de motor. Bovendien kan de complete distributieriemaandrijving compacter worden gemaakt, omdat deze flexibeler is en niet in olie hoeft te lopen, zoals de distributieketting. Het grote voordeel daarvan is een nog stillere loop. Dit maakt de distributieriem bijzonder geschikt voor kleine auto's met smalle motorruimtes. In de tussentijd kunnen distributieriemaandrijvingen ook worden ontworpen om meer dan 200.000 kilometer mee te gaan. 

Het is waar dat distributiekettingen ook zulke hoge kilometerstanden kunnen verdragen, en vaak nog veel meer. Veel kettingen zijn dan echter al een paar millimeter uitgerekt. De resulterende verandering in timing leidt tot een slechter verbrandingsgedrag van de motor (minder vermogen, meer verbruik). Dit probleem doet zich niet voor bij een distributieriem, die gedurende de gehele levensduur nauwelijks langer wordt. 

Een van de grootste nadelen van de distributieriem is het risico dat de riem plotseling breekt. Dit kan gebeuren door de stress tijdens het gebruik, maar ook door het feit dat het materiaal in de loop der jaren broos wordt. Permanente hitte, droogte en stilstand zorgen ervoor dat de distributieriem sneller veroudert. 

Motorolie beschadigt de riem in principe. Daarom moet de distributieriemaandrijving buiten de motor worden ondergebracht. Er zijn echter ook speciale distributieriemen die in een oliebad lopen. De fabrikanten verwachten dat dit zal resulteren in nog minder wrijving en belasting (bijvoorbeeld de 1.0 EcoBoost-motor van Ford en de 1.2 PureTech-motor van Peugeot, Citroën en Opel). Door een speciale rubbersamenstelling en andere materialen verdragen deze distributieriemen contact met olie. Het is daarbij wel nodig de instructies voor het wisselen van de olie, de distributieriem en de soort olie strikt op te volgen.

Regelmatige inspectie van de distributieriem

Om schade aan de distributieriem te voorkomen, schrijven fabrikanten voor bij welk interval de distributieriem moet worden vervangen. Daarnaast is het zinvol om tussen de wissels door regelmatig naar de distributieriem te kijken. Als onderdeel van de onderhoudsbeurt is daarom voor veel motoren een zogenaamde 'visuele inspectie’ van de distributieriem verplicht. In zeldzame gevallen worden bij zo'n controle scheuren ontdekt, waardoor de distributieriem voortijdig moet worden vervangen. 

Zelfs een regelmatige controle ontslaat je echter niet van de geadviseerde riemwissel: een inspectie van de distributieriem kan de vervanging niet uitstellen. Als de distributieriem breekt binnen de garantieperiode van de auto en vóór de aanbevolen vervangingstermijn is de eigenaar van de auto niet aansprakelijk. Toch kan hij, afhankelijk van de goodwillregeling van de fabrikanten, nog steeds met de kosten blijven zitten.

Distributieriem vervangen: onafhankelijke of erkende werkplaats? 

Vooral bij oudere auto's zien eigenaren ervan af om de tijdrovende vervanging van de distributieriem bij de dure dealer uit te laten voeren. Dit is over het algemeen geen probleem, omdat dit werk bij de meeste motoren door elke goede werkplaats kan worden gedaan. Daar horen ook zelfstandige werkplaatsen bij. In elk geval is het handig om vooraf te informeren naar de werkplaatstijd voor het desbetreffende model. 

Als de door de fabrikant opgegeven reparatietijd bijvoorbeeld twee uur is, mag zelfs een onafhankelijke werkplaats geen kosten in rekening brengen voor aanzienlijk langere werkuren. Vanwege het grote aantal modellen auto’s nemen onafhankelijke werkplaatsen echter soms veel meer tijd dan een geautoriseerde werkplaats vanwege een gebrek aan ervaring en specialisatie. Daardoor kan een eerste kostenvoordeel verloren gaan door meer werkuren. 

Voordat de distributieriem wordt vervangen, moeten klanten ook in een onafhankelijke werkplaats checken welke onderdelen tijdens het werk worden vervangen. Om kosten te besparen, wordt bijvoorbeeld de waterpomp niet standaard mee vervangen, waardoor de distributieriem kan overslaan. Dat zorgt voor een groter (duur) probleem, wat natuurlijk een verkeerde besparing is.

Wil je zelf de distributieriem vervangen? 

Wat overblijft is de vraag of je een distributieriemwissel niet ook zelf in de garage thuis of in de doe-het-zelf-werkplaats kunt uitvoeren. Het is duidelijk dat deze reparatie alleen wordt aanbevolen voor zeer ervaren sleutelaars, omdat de vervanging vaak erg tijdrovend is en er meestal speciaal gereedschap voor nodig is. In sommige modellen moet de motor ook van zijn steunen worden losgemaakt en gedeeltelijk worden neergelaten, een niet geheel ongevaarlijke klus.

Daarnaast bestaat het risico dat de krukas en nokkenas niet volledig synchroon lopen nadat de distributieriem is vervangen. Zelfs de kleinste afwijking kan al tot grote schade leiden. Onze aanbeveling: aangezien het hier gaat om werkzaamheden aan essentiële onderdelen van de motor, kun je dit werk beter overlaten aan een gespecialiseerde garage.

Kopen van een gebruikte auto: let op de distributieriem 

Voordat je een auto koopt, moeten kopers van gebruikte auto's zeker informeren of het model een distributieriem heeft en wanneer ze de riem moeten vervangen. Houd altijd in gedachten: het gaat niet alleen om de kilometerstand van de auto, maar ook om de leeftijd. 

Een twaalf jaar oude distributieriem moet zeker worden vervangen, ook al heeft de auto maar 30.000 kilometer afgelegd met deze riem. De verkoper moet op geloofwaardige wijze kunnen aantonen dat de distributieriem is vervangen (werkplaatsfactuur of gestempelde vermelding in het onderhoudsboekje). Als de distributieriem moet worden vervangen, heb je een goede positie om over de prijs te onderhandelen. 

Indicatie kosten vervangen distributieriem bij uiteenlopende modellen auto’s

In onderstaand overzicht hebben we voor een aantal auto’s een online-indicatie opgezocht voor het vervangen van de distributieriem. Zoals je in de tekst kunt lezen, variëren de prijzen. We hebben hier de laagste prijzen in de omgeving van Utrecht bij de vergelijkingssite vermeld. Bij de intervallen: het gaat hier om een indicatie als die bij ons bekend is. Volg echter altijd de instructies in het instructieboekje of de adviezen van de dealer op.