Koppeling

De koppeling, ook wel frictie genoemd, zorgt voor de verbinding tussen de motor en de versnellingsbak. Om te kunnen schakelen, wegrijden en stoppen moet die verbinding tijdelijk ontkoppeld kunnen worden. De koppelingsplaat zit vast op de ingaande as van de versnellingsbak. De zogenaamde drukgroep klemt de koppelingsplaat tegen het vliegwiel van de motor aan, zodat de koppelingsplaat en de ingaande as van de versnellingsbak mee gaan draaien. Door bij een handgeschakelde auto het koppelingspedaal in te trappen, drukt het druklager tegen de drukgroep aan. Hierdoor worden de veren, die voor het klemmen van de koppelingsplaat zorgen, ingedrukt en kan het vliegwiel los van de koppelingsplaat en de versnellingsbak draaien. Het bovenstaande geldt voor een handgeschakelde versnellingsbak. Een automatische versnellingsbak is meestal met een koppelomvormer uitgerust, die veel minder aan slijtage onderhevig is.

Hoe merk ik dat de koppeling kapot is?

Meestal kondigt een versleten koppeling zich aan door dat deze begint te slippen. Je laat het koppelingspedaal opkomen maar de auto komt slechts traag in beweging. Ook bij het rijden kun je het merken. Bij plotseling gasgeven hoor je het toerental wel oplopen maar de auto versnelt niet of maar langzaam. Ook kun je gepiep, geraas of gekraak horen als je het koppelingspedaal ingetrapt houdt. In dat geval is het koppelingsdruklager kapot.

Wat is er aan de hand?

Als de koppeling slipt, worden de krachten van de motor niet meer volledig op de versnellingsbak, en dus de wielen, overgebracht. Dat kan komen doordat de veren van de drukgroep stuk zijn of doordat de koppelingsplaat is versleten.

Wat moet er gebeuren?

Bij de reparatie vervang je standaard de drukgroep, de koppelingsplaat en het druklager. Het zou zonde zijn van het werk om alleen de plaat te vervangen en het risico te lopen dat drukgroep of druklager binnenkort ook de geest geven. De monteur controleert ook het vliegwiel op slijtage.

Wat kost het?

Bij een koppelingsrevisie moet over ’t algemeen de versnellingsbak eruit. In sommige gevallen blijft de bak op zijn plaats en moet de motor worden uitgebouwd. Garages hebben vaak een all-in prijs voor het vervangen van de koppeling. Informeer wel naar ’t merk van de gebruikte onderdelen, want er is kwaliteitsverschil tussen de verschillende fabrikanten. Heb je een zogenaamde SAC-koppeling, een zelfstellend systeem dat onder meer door BMW wordt toegepast, dan heeft de garage ook speciaal gereedschap nodig om deze te monteren.

Had ik het kunnen voorkomen?

Moderne auto’s kunnen in sommige gevallen wel 200.000-300.000 km met een koppeling doen. Van belang is hoe die kilometers worden afgelegd. Korte afstanden, stadsverkeer en rijden met een caravan of aanhanger zijn niet bevorderlijk voor de levensduur. Met veel snelwegkilometers en weinig schakelen gaat de koppeling veel langer mee. Rijden met de voet op de koppeling is van oudsher een afrader. Verder zijn olie en vet funest voor een koppelingsplaat. Het is dus zaak eventuele olielekkages op tijd te verhelpen, voordat de olie op de koppeling terecht kan komen.