Wat is het verschil tussen halogeen-, xenon- en ledkoplampen? 

Het is lang geleden toen, in de pioniersdagen van de auto aan het einde van de 19e eeuw, de verlichting door koplampen gebaseerd was op kaarslicht, kerosine- en carbidlampen. Die gecompliceerde en licht ontvlambare technologie werd 110 jaar geleden vervangen door de eerste elektrische koplamp van Bosch met een generator (de dynamo). 

Volgende fase: tweedraads en halogeen koplampen 

Een andere mijlpaal was de biluxlamp van Osram. Vanaf 1925 combineerde de tweedraads gloeilamp dimlicht en grootlicht. In het midden van de jaren 60 ontwikkelden fabrikanten de eerste halogeenkoplampen. Deze halogeenkoplampen met H4- of H7-lampen, die helder schijnen met ongeveer 1.500 lumen, zijn nu nog steeds gebruikelijk. 

Xenonkoplampen schijnen feller 

Xenonkoplampen schijnen ongeveer twee keer zo fel. De gasontladingslampen kwamen begin jaren '90 op de markt. Ze produceren een zeer wit licht met ongeveer 3.000 lumen. De lampen verlichten het donkere asfalt beter dan conventioneel halogeenlicht, vooral als de weg nat is. Bovendien verbruiken xenon-koplampen minder energie dan halogeenkoplampen. Tegelijkertijd zijn de xenonlampen iets duurzamer en minder gevoelig voor schokken als halogeenlampen. Sla bijvoorbeeld de motorkap nooit dicht als halogeenkoplampen zijn ingeschakeld. Het nadeel van xenontechnologie is dat het complexer is. Zo hebben xenonlampen vermogenselektronica nodig, wat de technologie duurder maakt. En hoewel de xenonlampen meestal iets langer meegaan dan halogeenkoplampen, slijten de lampen toch na een paar duizend bedrijfsuren. 

Ledkoplampen met hogere duurzaamheid 

Qua lichtsterkte zijn moderne ledkoplampen met xenonlicht ongeveer hetzelfde. De kleine diodes zijn echter nog zuiniger en gaan meestal enkele tienduizenden bedrijfsuren mee zonder hun prestaties te verliezen. Een ander voordeel is dat problematische stoffen zoals kwik (in xenonlampen) niet worden gebruikt in led-technologie. Bovendien is een ledlamp uiterst efficiënt en verbruikt hij aanzienlijk minder elektriciteit. 

Led-technologie maakt volledig nieuwe functies mogelijk 

Verdere voordelen van ledtechnologie: de complexere (meestal optionele) matrix-ledkoplampen bestaan uit talrijke afzonderlijke leds die onafhankelijk van elkaar kunnen worden aangestuurd. Dit betekent dat ze afzonderlijk kunnen worden geactiveerd en gedeactiveerd en dat hun helderheid ook individueel kan worden aangepast. Het risico op verblinding door tegenliggers kan zo worden verminderd. Daarvoor zorgen camera's en andere sensoren die tegenliggers detecteren. 

Led heeft xenon verdrongen, halogeenkoplampen blijven nog 

Vanwege de vele voordelen heeft ledlicht in nieuwe voertuigen de xenonkoplampen al na twee decennia bijna volledig vervangen. Zelfs sommige kleine auto's zijn nu standaard uitgerust met ledkoplampen. Halogeenkoplampen zijn echter nog steeds op de markt te vinden omdat ze onverslaanbaar goedkoop zijn en toch een acceptabele lichtopbrengst bieden. 

Digitale matrix-ledkoplampen om de veiligheid te verhogen  

In de tussentijd hebben luxe voertuigen ledkoplampen met uitgebreide lichtfuncties. Ze kunnen waarschuwingen en navigatie-instructies op de grond projecteren. Op wegen die versmald zijn door bouwplaatsen, zenden sommige projectiekoplampen automatisch markeringen uit die op de grond de breedte van de auto zichtbaar maken voor de bestuurder. Zeker niet de laatste verlichtingsinnovatie in de autotechniek. Het licht van de toekomst mag echter niet te veel afleiden. 

Tips voor onderhoud en vervanging van halogeen-, xenon en led koplampen 

Halogeenlampen (H4 en H7) kun je in principe zelf vervangen. Soms is het wel krap in de motorruimte. Raak nooit het glas van de lamp aan. Vet van je huid kan inbranden en ervoor zorgen dat het glas sneller verkleurt, of breekt. Sla de motorkap niet dicht als de lampen zijn ingeschakeld. De brandende gloeidraad in halogeenlampen is bijzonder gevoelig voor trillingen. 

Xenonlampen kunnen ook worden vervangen. Maar pas op, levensgevaar! De gasontladingslampen werken op maximaal 25.000 volt. Je moet ervoor zorgen dat er geen spanning is. Voordat je de lamp vervangt, koppel je de accu los en haal je de sleutel uit het contact. Vaak makkelijker: vervang de lamp als de koplamp met de hele behuizing is gedemonteerd (geldt ook voor halogeenlampen).  

In het geval van ledkoplampen moet je al snel de hele koplampunit vervangen bij een defect. Dat kan meer dan 1.000 euro kosten. Als je het hebt over matrix-ledkoplampen wordt dat al snel meer, zelfs meer dan 3.000 euro. Inmiddels zijn er voor sommige modellen ook goedkopere vervangingsmodules. Gespecialiseerde bedrijven maken reparaties mogelijk.