Ratlook tuning: de kunst van het roesten

Als je goed oplet in het verkeer, zie je ze steeds vaker: auto’s met een egaal geroeste motorkap, een kinderfietsje dat op een imperiaal boven de vangrail uitsteekt of een kentekenplaat die subtiel scheef hangt. Dan heb je kennisgemaakt met het fenomeen Ratlook. Die vorm van tuning stamt al van net na de oorlog, toen men van Amerikaanse hotrods soms ratrods maakte. Die zagen er op het oog uit alsof er nooit naar is omgekeken, maar intussen technisch tiptop in orde waren. In de hedendaagse Volkswagen scene is die trend weer opgepikt. Het oude concept, geldt nog steeds. “Het is de bedoeling dat een auto technisch in orde is, maar er uiterlijk verweerd uitziet”, vertelt Bart Goossens, die al enige jaren werkt om zijn tweedeurs Jetta van een Ratlook te voorzien. “Ik heb de auto gekregen van mijn vriendin. Hij was verrot. Ik heb hem weer netjes gemaakt en ben ‘m gaan verbouwen. Inmiddels is er niets meer origineel”

Dat verbouwen bestond uit een flinke verlagingskuur en Amerikaanse bumpers plus sidemarkers. “Uit een donor-Golf haalde ik de 1,8-liter motor met 90 pk. Thuis ligt nog een 16V op dubbele Webers, dus als ik weer eens tijd heb, doe ik die er misschien wel in.” Vergis je dus niet in deze Jetta C, die van fabriekswege uit een 60 pk motortje had. Wel jammer dat hij zelfs voor de minste geringste verkeersdrempel al weer vol in de ankers moet, want daar is de lage Jetta bepaald geen vrienden mee. Met de billen bij elkaar rijden we er overeen. Bart vindt het nog het minst erg. “’t Moet een beetje schuren hè? Dat hoort er natuurlijk bij.” Vanbuiten ziet de Jetta er dus lekker aggenebbisj uit, maar technisch is het een knap stukje werk. “Ik heb er de achteras van een Corrado in gezet, want de standaard remmen zijn natuurlijk niet opgewassen tegen zo’n hoog vermogen.” 

Uniek op Viva Italia

Buiten de Volkswagenwereld is het maar moeilijk zoeken naar Ratlook-auto’s. “In de wereld van de Fiat Panda houdt men de dingen het liefste origineel”, vertelt Martin Cortijo Concha. “Op het internetforum dat over deze auto’s gaat, kon ik dus maar rekenen op weinig begrip.” Voor hem is het zijn tweede Ratlook-Panda. “De vorige had ik helemaal naar mijn eigen smaak opgebouwd, maar hij kwam niet meer door de APK-keuring. Via het forum kon ik deze overnemen. De Ratlook-ombouw was net begonnen. Die zet ik nu dus voort.” Honderd euro betaalde hij voor dat moois. “Eigenlijk sta ik vandaag dus een beetje te pronken met de veren van een ander.”

Het recept is hetzelfde: ook de Panda is flink verlaagd. “Zelfs de motor ligt er nu dieper in. De wielen zijn van een nieuw model Punto en de wielkasten achter zijn uitgebouwd. Op Viva Italia had ik ontzettend hoge kijkcijfers met mijn Panda. Het was de enige Ratlook auto op die dag.” Bart valt hem bij “Dat is op Volkswagen-bijeenkomsten wel anders. Daar is zowat elke auto inmiddels wel voorzien van een Ratlook-achtig uiterlijk.” Voor de Fiat-eigenaar is het maken van een Ratlook-auto nog een flinke uitdaging. “Op het gebied van leuke onderdelen is er voor een Panda helemaal niets te krijgen.” De techniek is dan ook nog helemaal origineel, en dat zal dus ook wel zo blijven. 

Individualisten

Ondanks dat deze tuningstijl iets is voor de échte individualisten, lijken Bart en Martin meer op elkaar dan ze misschien zelf zouden willen. Bij het starten van de fotografie komen ze allebei nog vlug met een rekje tevoorschijn dat tussen het halfopen raam wordt geklemd. “Dat is eigenlijk voor wanneer je een hond vervoert”, lachen ze. Maar in de Ratlook-scene kun je blijkbaar niet zonder. Omdat er altijd baas boven baas is, tovert Bart ook nog vlug een zwaailicht tevoorschijn dat op de motorkap wordt gezet. Gele koplampen vinken we ook bij beide auto’s af net als een massa stickers op de zijruit.

Op het dakrek van Martin prijkt vandaag alleen maar een reservewiel. Ook dat is onderdeel van de Ratlook. “Ik heb er wel spijt van dat ik vandaag het driewielertje er niet op heb gezet. Normaal staat er niets op het rek, want de auto staat gewoon buiten geparkeerd en je weet nooit wat de andere mensen er mee doen.” Bij Bart staat er niets op het dak. Hij koos voor een roldakje, dat we nog nooit eerder zagen op een Jetta. “Dat kan kloppen, want hij is van een Renault Twingo. Een dakrek is natuurlijk wel echt ‘rat’. Mensen nemen er van alles op mee. Oude koffers, ski’s, olievaatjes…”

Voor de aankleding van het interieur, lopen de meningen van de mannen uiteen. “Ik hou van originele onderdelen,” zegt Bart. Een kettingstuur, zoals Martin dat heeft, valt dan ook niet zo in de smaak. “Ik heb toch het liefst het normale comfort aan boord. Als je tenminste van comfort kunt spreken in zo’n oude Jetta. Ik houd ’t het liefst een beetje deftig.” Origineel hoeft het niet te zijn. “Heb je mijn lederen GTI-stuur gezien? Die zijn hartstikke zeldzaam.”

Met vocht en zout

Sommige Ratlookers gaan nog veel verder dan zo’n kettingstuur. “Er zijn er genoeg die zitten op de ijzeren frames van hun stoel en een laag stro op de bodem leggen”, vertellen de mannen. Martin: “Ik gebruik deze auto gewoon dagelijks voor het woon-werkverkeer. Dus het moet natuurlijk wel een beetje normaal te rijden blijven.”

Kortom: de mannen kunnen nog genoeg keuzes maken binnen het Ratlook-thema. “Het leuke aan zo’n auto is dat het een project is dat misschien wel nooit af komt.” Voordat we afscheid nemen willen we natuurlijk nog wel weten wat nu de kunst is achter dat mooi egaal roestige plaatwerk. Dat kan door het kaal te schuren, zoals Martin deed, of door het kaal te maken met afbijtmiddel, zoals Bart heeft gedaan. “Daarna is het een kwestie van de boel vochtig maken en er een laag zout overeen doen. Dat moet je dan verschillende keren herhalen.” Martin: “En dan is het nog de kunst om het niet verder te laten roesten. Uit zijn achterklep tovert hij een blik Owatrol – een anti-roestmiddel voor auto’s in gevorderde staat. “Als je dat er regelmatig op smeert, blijft het mooi.” Dat wil dus zeggen: mooi op de Ratlook-manier.