Daarom is een gebroken distributieriem zo duur

Hij kan je overkomen bij verkeerslichten of op volle snelheid op de snelweg: de motor stopt plotseling en kan niet meer worden gestart. Zodra de onfortuinlijke auto de werkplaats in is gesleept, luidt de diagnose: een gebroken distributieriem. Wat in eerste instantie relatief onschuldig klinkt, kan leiden tot zeer hoge reparatiekosten. Immers, zodra een distributieriem is gebroken of zelfs is beschadigd, is er in de meeste gevallen al verstrekkende gevolgschade ontstaan. Het is dan niet meer voldoende om simpelweg de defecte distributieriem te vervangen.

Wat doet de distributieriem?

Waarom de distributieriem zo'n belangrijk onderdeel is, waardoor je zulke verstrekkende gevolgen ziet als hij kapot gaat, hangt samen met de functie ervan. De distributieriem geeft de draaibeweging van de krukas, die aan de onderkant van het motorblok zit, door aan de nokkenas (of nokkenassen, afhankelijk van de motor), die in de meeste gevallen bovenop de cilinderkop zit. De nokkenas heeft als taak om het openen en sluiten van de in- en uitlaatkleppen te regelen. 

Om een motor goed te laten lopen en alle arbeidsslagen goed uit te voeren, moeten de kleppen natuurlijk op het juiste moment worden geopend of gesloten. De distributieriem synchroniseert de loop tussen de krukas en de nokkenas, waardoor de kleppen op het juiste tijdstip openen en sluiten.

Wat gebeurt er bij een defect aan de distributieriem? 

Als de distributieriem is beschadigd of verschoven, klopt de timing niet meer of wordt de nokkenas simpelweg niet meer aangedreven. Dan kunnen open kleppen niet meer op tijd worden gesloten. Omdat een klep alleen open is als deze door de nok van een nokkenas naar beneden wordt geduwd, kan de klep niet omhoog bewegen en wordt hij met volle kracht geraakt door de zuiger die omhoog schiet. Dit resulteert meestal in het buigen of zelfs afbreken van de klep. Hierdoor kan de motor niet langer voldoende druk opbouwen in de verbrandingskamer (compressie) en stagneert het viertaktproces. Dit gebeurt allemaal binnen een paar seconden. De motor is al kapot gegaan voordat de bestuurder zelfs maar naar de contactsleutel kan grijpen.

Reparatie schade gebroken distributieriem meestal erg duur

In het beste geval worden 'slechts' een paar kleppen gebogen als de distributieriem kapot gaat, maar het vervangen ervan vergt een grote reparatie-inspanning. Om nieuwe kleppen te kunnen installeren, moet je de cilinderkop van het motorblok nemen. Zelfs bij eenvoudig ontworpen motoren betekent dit veel tijd en dus hoge kosten. Reparatiekosten met vier cijfers voor de komma zijn daarbij eerder regel dan uitzondering. 

Afhankelijk van hoe een motor is ontworpen of hoe hoog het toerental was toen de schade optrad, kunnen er nog meer onderdelen kapot gaan dan alleen de kleppen. Omdat een stalen zuiger de impact niet absorbeert, kunnen ook de drijfstangen tussen de zuiger en de krukas worden beschadigd, maar ook de drijfstanglagers. Hetzelfde geldt voor de krukas en zijn lagers. Zelfs de cilinderkop kan beschadigd raken. Omdat de kleppen ook de kracht van de botsing overbrengen - zelfs als ze buigen - kunnen ook klepzittingen, klepgeleiders, tuimelaars of klepgeleiders, de nokkenas of de nokkenaslagers worden beschadigd. Als een klep afbreekt en rondvliegt in de verbrandingskamer, beschadigt die ook het motorblok. Zo lopen de reparatiekosten gemakkelijk op tot 5.000 euro of meer. Daarmee vergeleken lijken kosten tussen de 400 tot 1.500 euro voor een distributieriemwissel bijna een koopje. Overigens hebben eigenaren van een zogenaamde freerunner of vrijloper geluk. Hier raakt de zuiger zelfs in de hoogste positie de volledig open kleppen niet. Helaas hebben maar heel weinig auto's dergelijke motoren.

Wat zijn de oorzaken van schade aan de distributieriem?

Door de constante trek- en drukbelastingen en temperatuurwisselingen slijt een distributieriem na verloop van tijd. Op een gegeven moment wordt het materiaal poreus en kan de distributieriem breken. Het is overigens niet altijd alleen een scheur in de riem die ervoor zorgt dat de nokkenas niet meer goed wordt aangedreven. Het kan ook gebeuren dat de distributieriem last heeft van tandverlies, dat wil zeggen dat individuele tanden worden afgescheurd. Daarnaast kunnen defecte bevestigingen schade aan de distributieriem veroorzaken. Een defecte riemspanner kan ervoor zorgen dat de distributieriem niet langer voldoende wordt gespannen. Dat merk je door een fladderend geluid. Uiteindelijk zal de riem overslaan. Een versleten waterpomp of een defecte geleidewiel kan er ook voor zorgen dat de distributieriem overslaat of wat tanden verliest. De distributieriem moet daarom altijd worden vervangen met de door de fabrikant opgegeven intervallen, inclusief alle hulpstukken. Dit is goed voor de zenuwen van de bestuurder en uiteindelijk vooral voor de portemonnee.

Zo voorkom je een defect aan de distributieriem

Het interval voor het vervangen van de distributieriem moet je strikt naleven. Je kunt het exacte interval van de vervanging voor je auto vinden in het instructieboekje of het onderhoudsboekje. Je kunt het natuurlijk ook bij je vertrouwde garage vragen. 

• Het is belangrijk dat alle benodigde bevestigingspunten van de riemaandrijving altijd worden vervangen wanneer de distributieriem wordt vervangen. Als dit niet gebeurt en er toch een onderdeel uitvalt, kan ook een nieuwe distributieriem ernstig beschadigd raken. 
• Let er bij het kopen van een gebruikte auto altijd op wat de leeftijd en kilometerstand van de distributieriem is. Als er geen informatie is over wanneer de distributieriem is vervangen, moet je deze onmiddellijk na aankoop vervangen. Overigens is dit ook een goed onderhandelingsargument om de prijs van de auto omlaag te krijgen. 
• Laat de distributieriem altijd door gespecialiseerde werkplaatsen vervangen. Aan de ene kant zijn vaak dure speciale gereedschappen nodig, aan de andere kant kan zelfs een klein foutje al bij de eerste start na de vervanging de vermelde schade veroorzaken. Dan heb je uiteindelijk helemaal niets bespaard. Goedkoop is duurkoop gaat hier zeker op.
• Hoor je ongewone geluiden uit het gebied van de distributieriem, ga dan onmiddellijk naar een garage. Nog beter is het om direct een pechdienst te bellen om elk risico uit te sluiten.