BMW 316i Compact Executive (1994)

BMW heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een sportief geïnspireerd prestigemerk, dat het steeds hogerop zocht. Maar aangezien er tegenwoordig steeds meer vraag komt naar kleinere auto's en er bovendien een daling in de populariteit van grote, snelle auto's valt te signaleren, heeft BMW zijn aspiraties wat ingetoomd en is tot veler verrassing met een verkorte 316 op de markt verschenen. Die auto is met enige nadruk Compact gedoopt, al is hij flink wat forser uitgevallen dan de vergelijkbare modellen van de meeste andere fabrikanten. De BMW Compact is trouwens evenmin een koopje: weliswaar kost de eenvoudigste uitvoering 6000 gulden minder dan een vergelijkbare 316i, maar zo'n f 44.000 is toch heel wat meer dan het bedrag dat een gewone Opel Astra, VW Golf, Citroën ZX of Ford Escort moet opbrengen. Aan de andere kant staan er wél de letters BMW op het abrupt afgebroken koetsje en die vertegenwoordigen nu eenmaal een imago dat moeilijk in guldens valt uit te drukken. Als je voor het eerst achter het stuur van de Compact kruipt, ervaar je dat heel lijfelijk, want het interieur is sterk op dat van de 316 geïnspireerd. Maar op de een of andere manier maakt de Compact toch een wat huiselijker indruk en een paar kleine versimpelingen storen daarbij allerminst. De algemene indruk is gewoon wat we van BMW gewend zijn en dat geeft het vertrouwen dat 't met de rest van de Compact ook wel goed zal zitten.
Bij een BMW, waar de motor- en rijtechnische aspecten altijd een belangrijk onderdeel van de waardering uitmaken, ben je meestal extra gespitst als je de contact-sleutel voor de eerste keer omdraait en de koppeling laat opkomen. Bij deze Compact geeft dat meteen een gevoel van herkenning. De bekende lange slag, een breed aangrijpingstraject en een resoluut eindpunt, waarbij je zonder een spoor van bokkigheid meteen het gas vol kunt intrappen. Bij een koude motor stel je dat natuurlijk even uit, maar het is fijn om te weten dat het kàn.

Als vanouds
Ook het schakelen gaat als vanouds: niet zo boterzacht als de spreekwoordelijke Japanner, maar een stevige pook, die haarzuiver in het H-patroon valt. Het voordeel van een achterwielaandrijver, waarbij de versnellingshendel zonder omwegen direct in de bak steekt. Als na de eerste stadskilometers de snelweg in zicht komt en het wat harder mag, merk je dat de 1600-motor in vergelijking met de 316i van een paar jaar geleden flink aan soepelheid heeft gewonnen. Dat is hoofdzakelijk te danken aan een verfijnd elektronisch motormanagement in combinatie met een variabel inlaatvolume. Onderin is de vierpitter daardoor merkbaar sterker geworden en het koppel ontwikkelt zich gelijkmatiger, waardoor het minder nodig is om het BMW-gevoel met driftig geschakel te ondersteunen. Enerzijds is dat een licht gemis, aan de andere kant is het in het spitsverkeer best comfortabel. Bij wat hogere snelheden wordt wel duidelijk dat de ruim 100 pk van de 1600-motor niet onuitputtelijk zijn: bij het inhalen is de Compact luier dan je verwacht en bij de sprint van 80 naar 120 blijkt ook dat terugschakelen naar '4' best loont.
Ook de bekende BMW-kwaliteit speelt daarbij een rol: ondanks zijn geringe lengte weegt de kleinste BMW ruim 1100 kilo en dat is knap zwaar voor deze klasse. Zowel op bochtenrijke binnenwegen als op stille klaverbladen blijkt dat ook deze BMW gelukkig trouw is gebleven aan de slogan 'Freude am Fahren'. Weliswaar gaat hij minder artistiek de hoek om dan de fameuze 2002 van weleer, maar met wat aandringen kan toch nog steeds iets van het vertrouwde overstuur worden opgeroepen. Als een kind van zijn tijd is de Compact onder normale omstandigheden licht onderstuurd tot neutraal, maar met wat extra gas of even liften drijft het korte kontje toch mooi naar buiten en is gedoseerd tegenstuur noodzakelijk.
Afsluitend komen we tot de conclusie dat de BMW Compact in prijs flink boven zijn marktsegment uitsteekt, dat hij door zijn aandrijfconcept niet de binnenruimte van de concurrentie kan bieden en dat hij daar de onweersproken exclusiviteit van zijn afkomst tegenover stelt. De motorprestaties staan jammer genoeg niet in verhouding tot zijn reputatie, maar anderzijds gedraagt de soepele viercilinder zich zeer beschaafd, is hij mooi stil en toont hij zich opmerkelijk zuinig.
In de stad is de geringe lengte van het koetswerk beslist een voordeel en het korte silhouet blijkt na enige gewenning best te bekoren. In veel opzichten is de Compact een echte BMW, maar de echte liefhebbers zullen waarschijnlijk de sterkere 318ti kiezen óf uitkijken naar een nieuw kleintje uit München dat écht een radicale vernieuwing aankondigt.