Citroen XM 2.0i 16V SX (1997)

In het begin is dat altijd weer wennen, maar na een tijdje constateer je toch dat Citroën wel degelijk met zijn tijd is meegegaan. Dan blijkt het onpersoonlijk aanvoelende stuurwiel verrassend precies te gehoorzamen, ontdek je gaandeweg de ruime doseerbaarheid van het vederlichte rempedaal en vergeet je al gauw dat de comfortabele Fransman niet op stalen spiralen maar op samengeperst gas veert.
Ten opzichte van vroegere XM"s is die vering trouwens weer een stapje dichter bij de perfectie gebracht. Al eerder was de legendarische Hydropneumatiek afgelost door het elektronisch geregelde Hydractieve systeem dat inmiddels alweer een tweede generatie kent. En daar bovenop was de 2.0i testwagen voorzien van een volgende verfijning, die de wagenhoogte nu onder alle omstandigheden constant moet houden. Dat betekent dat de XM na het parkeren niet meer zo vreemd door zijn knie‰n zakt en bij het wegrijden na een stoplicht zijn achterste minder opvallend naar het wegdek trekt. Als vanouds kent de Hydractive II verder de keuze uit "sportief" en "comfort", waarbij het systeem slim genoeg is om in te grijpen als de bestuurder in de comfortstand grenzen van de wegligging overschrijdt. Dan wordt automatisch omgeschakeld naar de sport-instelling die meer reserve en controlemogelijkheden biedt.
Vergeleken met de eerste XM"s is het model vanaf "95 zowel zichtbaar als onderhuids gewijzigd. Je herkent hem meteen aan zijn iets vloeiender neus waarop de sergeantsstrepen nu centraal zijn aangebracht en aan de wat rondere zijspiegels. Het dashboard is eveneens opgeknapt: enerzijds vriendelijker, meer afgerond en aan de andere kant terecht verzakelijkt. Het lijkt zowaar een gewone auto met logisch geplaatste knoppen en een elegant airbagstuur. Als enig overblijfsel van de oude Citroën-cultuur resteert nog de voetbediende parkeerrem, waarvan het in werking stellen een extra, volstrekt overbodige handeling vereist.

Eigenwijs
Maar... Citroën zou Citroën niet zijn als de XM toch niet weer een eigenwijs trekje bezat. Ditmaal is het een codeslot onder een klepje tussen de voorstoelen, waarop vóór het starten de juiste cijfercombinatie moet worden ingetikt. Anders slaat de motor domweg niet aan. Vast heel veilig, maar in het dagelijks gebruik een onding. Vooral bij het veelvuldig in- en uitstappen tijdens de boodschappenronde wordt je er horendol van: steeds weer die vier stomme knopjes in de juiste volgorde indrukken om te mogen rijden. Een moderne auto moet zijn bestuurder dienen en hem niet lastig vallen met tijdrovend gezeur. Een degelijk, onkraakbaar contactslot kost iets meer dan zo"n elektronisch foefje, maar het bespaart onnodige irritatie.
Door deze ergernis zou je bijna een van de belangrijkste kenmerken vergeten: de zestienklepskop, die de tweeliter n‚t een beetje meer pep geeft dan de vorige versie. In cijfers uitgedrukt scheelt het niet geweldig veel, 13 pk en 10 Nm, maar vergeleken met de 2-liter XM voelde de huidige 2.0i SX duidelijk levendiger aan.
De vermogenswinst laat de uitstekende wegligging van de XM beslist beter tot z"n recht komen, al is de auto rijtechnisch nog tot veel meer in staat. Iets dergelijks gaat ook op voor het geluidsniveau in het interieur: objectief gezien mooi stil, maar je merkt wel degelijk dat de motor flink wat toeren moet draaien om z"n prestatie te leveren. Die wetenschap dat het nòg beter zou kunnen, illustreert een oud Citroën-dilemma: het streven naar de maximale economie en het hoogste comfort blijkt altijd ten koste van iets anders te gaan.
In zo"n waardig voituur als de XM hoort dan ook eigenlijk een forse, rustige zescilinder, die de koets spelenderwijs en geruisloos voortstuwt. Nu heeft Citroën wel zo"n motor in de aanbieding, maar die maakt de XM wel ineens 26 mille duurder. Wie dat kan en wil betalen, krijgt de XM zoals zijn ontwerpers hem vermoedelijk hebben bedoeld en zal ongetwijfeld al zijn wensen vervuld zien. Maar ook degene die het financieel wat kalmer aan moet doen, hoeft niet ontevreden te zijn. Want in al zijn bescheidenheid benadert de tweeliter het XM-ideaal best een heel eind...