De auto? Die doet er bij de verkiezingen niet toe

Met wederom parlementsverkiezingen in aantocht, ligt het voor de hand dat wij als AutoWeek een overzicht maken van de autostandpunten van de grootste partijen. Als ‘politieke verslaggever’ wordt die klus vaak bij mij gelegd; in mijn 18 jaar bij AutoWeek heb ik dat bij bijna elke verkiezing gedaan. Maar ik heb er deze keer geen zin meer in. Niet dat mijn interesse voor de politiek is verdwenen, maar door de jaren heen kom je tot een vrij treurige conclusie: de auto doet er niet zoveel toe.

Dat is ronduit merkwaardig. Sowieso omdat er tien miljoen auto’s in Nederland rondrijden, er meer dan 10 miljard euro aan belasting binnenkomt via de auto en autobeleid bijna iedereen raakt. Maar ook omdat, als er géén verkiezingen zijn, ‘de auto’ ineens wel hot is. Denk aan een onderwerp als de kilometerheffing, dat de afgelopen twintig jaar meermaals tot heftige protesten heeft geleid bij machtspartijen als de ANWB en De Telegraaf. Onder publieke druk zijn de plannen meermaals uitgesteld.

Maar zodra we daadwerkelijk naar de stembus gaan, is de auto ineens een ondergeschoven kindje. Zaken als immigratie, huisvesting, zorg en geopolitiek doen er voornamelijk toe in de grote debatten en in de media. Maar hoe we precies de mrb gaan berekenen op EV’s zal door niemands hoofd gaan als hij of zij in het stemhokje staat.

De autobranche in de vorm van RAI Vereniging en Bovag doet nog zijn best door mobiliteitsdebatten te organiseren, met de verkeerswoordvoerders van de diverse politieke partijen. Maar dat verzandt doorgaans in het voorlezen van verkiezingsprogramma, van een inhoudelijk debat is geen sprake. Je kunt net zo goed een AI-bot de standpunten per partij laten voorlezen.

Vervolgens krijgen we de situatie ná de verkiezingen: de komst van een nieuw kabinet. Neem Schoof 1, dat met PVV, VVD, NSC en BBB op papier het meest pro-auto-kabinet is sinds Rutte 1. En met ‘resultaat’, want we mogen zowaar weer op drie stukken snelweg overdag 130 km/h rijden, in plaats van 100 km/h. Joepie. En de accijnskorting wordt nog even verlengd, wat ook niet meer is dan een opportunistische stoplap. In ruil daarvoor verdwenen bijna alle kortingen voor elektrische auto’s, is de bpm op benzineauto’s hoger dan ooit en kwam men vlak voor de verkiezingen ook nog even met een benzineboete van 12 procent per jaar voor zakelijke auto’s die niet op stroom rijden. Huh?! Wat nou autovriendelijk kabinet?

Niet verrassend, want neem de pro-auto combinatie van Rutte 1 met VVD, CDA en gedoogpartner PVV. Die regering besloot als ‘autofans’ destijds de mrb-vrijstelling voor oldtimers de nek om te draaien. We hebben er GroenLinks en de PvdA niet eens voor nodig ... Want zelfs als er aantrekkelijke standpunten in de verkiezingsprogramma’s staan, lopen de dames en heren politici óf tegen Europese regels aan, of er blijkt toch geen geld voor, of, en dat is het meest ergerlijke: het wordt meteen uitgeruild in de kabinetsonderhandelingen met linkse partijen.

Kilometerheffing staat op de rol bij de middenpartijen.

De Sjaak

De auto is altijd de Sjaak. Kijken we voor de vorm toch even langs de programma’s van de grootste partijen, dan zien we dat CDA, GL-PvdA en D66 allemaal de kilometerheffing willen introduceren. De kans dat dit gaat gebeuren is nu groter dan ooit. PVV en SP zijn fel tegen en de VVD zegt niets, dus die zal vermoedelijk overstag gaan. De PVV wil daarnaast onder het motto ‘geen gezeik, iedereen rijk’, lagere brandstofaccijnzen, geen verbod op nieuwe auto’s met verbrandingsmotoren, vrij parkeren voor auto’s met een verbrandingsmotor op laadplekken voor EV's en de maximumsnelheid op snelwegen overdag omhoog naar 140 km/h.

Wellicht moeten ze even praten met hun eigen ex-minister van Verkeer, Barry Madlener van de PVV, die vrijwel alleen de Afsluitdijk naar 130 km/h kreeg. Loos geblaat. CDA en VVD hebben beide het idiote plan om de mrb van EV’s op basis van oppervlakte te berekenen, wat van geen enkele brancheorganisatie uit de automotive steun krijgt. GL-PvdA en SP willen alleen maar nieuwe EV’s vanaf 2030, terwijl intussen in heel Europa duidelijk wordt dat een verbod op de verkoop van nieuwe auto’s met een verbrandingsmotor in 2035 te vroeg is. Verder wil D66 subsidie voor de EV terug, maar vooral meer openbaar vervoer.

Het meest bereikbare, reële én nuttige idee waaraan we daadwerkelijk wat hebben, komt van de SP: ‘Prijzen van oplaadpalen worden transparant en duidelijk zichtbaar voor de automobilist. Prijsafspraken en kartelvorming om de prijzen hoog te houden, worden bestraft met boetes en verlies van laadpaal-exploitatievergunningen.’ Perfect! Nuttig, gemakkelijk in te voeren, niet duur, geen Europese juridische blokkades en welke partij kan hier nu tegen zijn? Hup SP!