Camper bij crash: pas op voor losse voorwerpen

Als het onderwerp ‘veiligheid onderweg’ ter sprake komt, spitst specialist Gerard Kuin van Camper Caravan Expertise de oren. Hij is net terug van een wekenlange camperreis en heeft zich onderweg verbaasd over de risico’s die mensen nemen. “Het is toch raar als je ziet hoe passagiers onderweg in een camper rondlopen. Er liggen soms zelfs kinderen in te slapen. Geheel los. En er liggen allerlei spullen in, van een laptop en een dik boek tot een hete koffiekan. Op zo’n antislip-matje kan het niet verschuiven, zeggen we dan.” De werkelijkheid is heel anders. Zonder diep in de natuurkunde te duiken, willen we voor een goed begrip over veiligheid eens het geweld illustreren dat optreedt bij een noodstop of een onverhoopte botsing.

Losse voorwerpen gelanceerd

Eerst de theorie: een camper bouwt bij het optrekken enorm veel bewegingsenergie op. Dat geldt net zo voor alle losse voorwerpen die zich op dat moment in de camper bevinden: ook die bewegen ten opzichte van het wegdek met 50, 60 of 100 km/h recht vooruit. Iedereen kent het: trap je plotseling vol op de rem, dan vliegen deurtjes en laatjes open en met enige pech ligt de inhoud op een hoop. Je losliggende smartphone eindigt ergens op de vloer en bij een krachtige vertraging vliegen ook je koffiezetapparaat, bekers hete koffie en de laptop met hoge snelheid van tafel. Bij een aanrijding klappen ze wellicht zelfs tegen het eerstvolgende object aan dat ze tegenkomen. Logisch … als je erover nadenkt.

Gebruik gordels in de camper

De camper vertraagt veilig door de wrijving van de afgeremde wielen met het wegdek. Losse spullen in de camper worden niet afgeremd of tegengehouden, maar houden dankzij de opgebouwde bewegingsenergie gewoon hun snelheid. Pijnlijker: datzelfde geldt voor passagiers die zonder gordel in de camper zitten. Jezelf tegenhouden? Vergeet het maar. Je wordt direct gelanceerd. “Zeker bij de klap van een ongeval treden er ongelooflijk zware krachten op”, aldus Gerard Kuin. “Je moet echt altijd de gordels vastmaken en op een veilige plek gaan zitten. Niet op een dwarsbankje dus. Maak ook niet de denkfout dat zes slaapplaatsen automatisch betekent dat er zes mensen kunnen meerijden. Het kentekenbewijs van de camper vermeldt het maximum aantal inzittenden dat mag meerijden. Je ziet het ook aan de autogordels: wanneer er vier zijn, staat dát voor het aantal mensen dat je veilig kunt vervoeren.”

Nespresso-apparaat door de voorruit bij crash met camper

Hoe groot het geweld is dat door bewegingsenergie bij een aanrijding vrijkomt, is te zien op een aantal huiveringwekkende video’s die de Zweedse instantie Trafikverket op YouTube heeft gezet; zoek op krocktest av husbilar. In het Zweeds dus, maar als je de schokkende beelden ziet, is daar geen woord Zweeds bij. Ook bij de ADAC in Duitsland vind je voorbeelden. Bij een zware botsing wordt een los voorwerp van 20 kg zelfs bij stadssnelheden gelanceerd met een kracht van 800 tot 1.000 kg wanneer de camper abrupt tot stilstand komt. Anders gezegd: het wordt 40 tot 50 keer zo zwaar. Het kind op je schoot houd je dan onmogelijk nog tegen en het ligt voor de hand dat je beslist niet samen met een kind één gordel draagt.

Zet losse dingen vast

“Zolang een zwaar object op weg naar voren niet wordt tegengehouden door bijvoorbeeld een wandje of de achterkant van jouw stoel, dan kan het dwars door de voorruit naar buiten vliegen. Letterlijk.” Mocht dit gebeuren, dan mag je van geluk spreken wanneer dat projectiel het onzorgvuldig opgeborgen Nespresso-apparaat is en niet een slapend kind. Of het gereedschapskistje dat je in een kastje had opgeborgen. Of een krat vol spulletjes op het achterbed. “Je moet om dezelfde reden ook denken aan de gasfles. Misschien is die nog snel even verwisseld en nog niet vastgezet. Dat geldt ook voor een in de haast niet vastgesnoerde accu onder de stoel of in een bergbak. Vooral bij een onverhoopte botsing worden dat levensgevaarlijke, zware projectielen, die met een beetje pech dwars door een camperwand heen gaan. En wat dacht je van de zak met tentstokken van de luifel?” Om dat laatste nader te illustreren: in een ADAC-crashtest met een ski-set achterin een auto bleken de ski’s zich bij de klap door de rug van de voorstoel heen te boren. 

Houd de camper licht

De belangrijkste les van dit verhaal (en de bekeken video’s) is dat alles achter en onder je zodanig moet zijn vastgezet dat het geen eigen leven kan gaan leiden. Bij normaal rijden zal het nog wel loslopen, maar hard remmen en een botsing zijn duidelijk andere koek. Denk ook aan de belading van de camper. Specialisten melden dat vier op de vijf (!) mensen met een te zwaar beladen voertuig op reis gaan. Is het echt nodig om de hele santenkraam, een kast vol flessen en blikken en zelfs een volle watertank mee te slepen? Om over de afvoerwatertank maar te zwijgen. Kuin: “Het beladen gewicht is een verhaal apart. Je kunt daarmee al bij een controle in de problemen komen. Denk ook eens aan de te zware belasting van de remmen. En het weggedrag. Over banden gesproken: veelal wordt met een camper niet zoveel gereden dat de banden vlot verslijten. Maar ze worden wel ‘van binnenuit’ slechter en het rubber veroudert. Wij geven als vuistregel dat je na een jaar of zes nieuwe banden moet monteren.” Daarnaast zijn nog andere aandachtspunten die schade aan de camper kunnen veroorzaken, die wil je voorkomen.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in AutoWeek Campers 4, 2019.