Citroen ZX 1.4 Tonic (1995)

Rond de 30.000 gulden, het gebied waarin alle merken met hun kleine middenklassers het felst om de kopersgunst strijden, is Citroën met zijn ZX goed vertegenwoordigd. We praten dan over een 1.4 Reflex of Avantage, die hetzij ruimschoots, hetzij nog net onder die magische prijsgrens bivakkeren. Dat betekent dan wel dat het tamelijk sober uitgeruste auto"s zijn, dus zonder
stuurbekrachtiging en een aantal verfraaiingen die het leven van een "instapper" toch de moeite waard kunnen maken.
Citroën speelt op dat gemis in met het actiemodel "Tonic", dat weliswaar ruim twee mille meer kost dan de basis-Avantage, maar dan wél over stuurbekrachtiging, toerenteller, breedstralers, metallic lak, getint glas, meegespoten spiegels en een verticaal verstelbaar sportstuurtje beschikt. Dat alles geeft de Tonic een apart uiterlijk, dat je met een beetje fantasie als "sportief" zou kunnen beschouwen. Dat is in ieder geval wat Citroën suggereert, al mogen we niet vergeten dat er niets aan de motor en het onderstel is gebeurd.
Die motor is de bekende 1360 cc achtklepper, die het rustige vermogen van 75 pk op de been brengt waarmee de Tonic tot heel acceptabele prestaties komt. Sportief is natuurlijk iets anders, maar de testwagen was kennelijk een erg kwiek exemplaar, want niet alleen de topsnelheid kwam wat hoger uit dan de fabriekswaarde, maar de acceleratie van 0-100 was met een verrassende 12,9 s zelfs bijna een volle seconde sneller dan Citroëns officiële opgave.
Uiteraard maak je graag gebruik van de mogelijkheden van zo"n vlot rijdend autootje en het verbaasde ons dan ook niet dat het testverbruik met 1:11,4 van een gezonde dorst getuigde. Aan de andere kant is ook een rustig bereden Tonic op dat punt geen topscorer: het gemiddelde EG-verbruik van ruim 1:14 plaatst de Tonic niet in de eredivisie. Ondanks zijn levendige karakter is de 1.4-motor geen lawaaischopper: bij 120 km/h op de snelweg sloeg de geluidsmeter niet verder uit dan 72,5 dB en dat is voor een auto in deze klasse erg netjes.

Geen deincomfort
Een van de sterke punten van het ZX-concept is zonder twijfel de wegligging, die zeer sterk afwijkt van wat we al decennia lang van Citroën gewend zijn. Bij deze auto geen zweefcomfort, geen deinen over de klinkerwegen, geen overmatig overhangen in de bochten en geen afstandelijk stuurgevoel. De ZX is een Citroën die je laat voelen waar de wielen mee bezig zijn, die strak als een scheermes door de bochten gaat en die gemene hobbels in het wegdek niet voor je verborgen houdt. En een extra bonus is de passief "meesturende" achteras, die het bochtgedrag precies de juiste finesse geeft.
De ZX baart met zijn weggedrag nu, vier jaar na de introductie, minder opzien dan destijds, want de concurrentie heeft ook bijgeleerd. Maar het is nog steeds een erg lekker sturende auto, die graag met een beetje extra gas-erop een bochtje wil pikken. Daarbij is de op de Tonic meegeleverde stuurbekrachtiging alleen maar behulpzaam: in de stad zorgt hij voor moeiteloos manoeuvreren, terwijl hij op hogere snelheid de gevoeligheid volledig intact laat.
Het is overigens wel jammer dat Citroën geprobeerd heeft om toch iets van zijn spreekwoordelijke comfort aan de ZX mee te geven. Misschien is dat gedaan om de echte liefhebbers van de Double Chevron te plezieren, maar deze wat sportief getinte Tonic had beter een wat stugger afgeveerd onderstel kunnen hebben. Voor de rijkwaliteiten maakt het niet veel uit, maar het gaat om het gevoel, om het karakter dat zo"n auto hoort uit te stralen.
Wie zich laat verleiden om voor ietsje meer een Tonic boven de eenvoudigste Reflex te verkiezen, zal daar beslist plezier aan beleven. Weliswaar moet je de zijruiten nog zelf open en dicht draaien, vereist de spiegelbediening eveneens handkracht en ontbreekt jammer genoeg een centrale vergrendeling, maar de stuurbekrachtiging is een zeer welkome toegift en de vele andere extraatjes zijn zeker hun geld waard. Een echte hardloper is die Tonic natuurlijk niet, maar wie daarop kickt, moet nog even 4 mille verder doorsparen en een 1.8 Furio kopen
óf een flinke lening afsluiten en voor het lieve bedrag van ruim f 51 mille een 150 pk sterke ZX 16V bestellen...