Tellerfraude - Problemen met Duitse Import-Occasions

Duitse occasions, je vindt ze in heel Nederland. Ze staan bij grote dealerholdings en bij kleine dorpsgarages, bij imposante autohandelaren en bij scharrige sjacheraars. Je herkent ze aan een kenteken dat jonger is dan het bouwjaar; zorg dus dat je altijd het kenteken natrekt van de occasion die je wilt kopen. Duitse occasions zijn de droom van de Nederlandse autokoper: ze zijn mooi, rijk uitgerust en ze hebben allemaal een prachtig lage kilometerstand. Dat is precies de reden waarom ze hier worden geïmporteerd. Want de tweedehandsjes die ons land zelf voortbrengt, wil niemand hebben. Omdat de overheid jarenlang subsidie heeft gegeven op ‘schone’ diesels en hybrides, hebben de leasemaatschappijen die auto’s massaal ingezet. Nu diezelfde auto’s uit de lease komen, blijken ze onverkoopbaar. En de auto’s die de Nederlandse koper wel ziet zitten, worden dus uit het buitenland gehaald.

In totaal is zestig procent van de geïmporteerde occasions uit Duitsland afkomstig. Maar daar zit een nadeel aan. Want anders dan in Nederland worden in Duitsland de kilometerstanden van auto’s niet geregistreerd. In Nederland hebben we al sinds jaar en dag de Nationale Autopas, waarin wordt bijgehouden of de kilometerstand van een auto klopt of niet. Garagebedrijven moeten voor elke auto verplicht bij een apk of een onderhoudsbeurt de kilometerstand doorgeven aan de RDW. Als een teller wordt teruggedraaid, komt dat via dit NAPregister onherroepelijk aan het licht. Het aantal Nederlandse auto’s met een verdachte kilometerstand is hierdoor gedaald tot 2,76 procent. Het is dus een nagenoeg waterdicht systeem. Maar nu we eindelijk het probleem van tellerfraude binnen Nederland hebben opgelost, halen we het via Duitsland weer binnen.

HAUPTUNTERSUCHUNG

Want de Duitsers zijn pas dit jaar begonnen met verplichte registratie van kilometerstanden. In mei 2018, om precies te zijn. En die verplichting geldt alleen bij de HU (Hauptuntersuchung), zoals de apk daar heet, en dat is maar één keer per twee jaar. Bovendien is die keuring pas verplicht vanaf het derde levensjaar van de auto. Dus in die eerste drie jaar kan er alsnog van alles gebeuren met de kilometerteller. “In Duitsland zelf is tellerfraude dan ook een serieus probleem”, zegt Rob Henneveld. Hij is consultant op het gebied van de internationale occasionhandel. “Volgens schatting van de ADAC heeft in Duitsland veertig procent van de auto’s een teruggedraaide teller.” Daarom ligt het voor de hand dat tussen de duizenden Duitse auto’s die naar Nederland komen, veel exemplaren zitten waarvan de teller ooit is teruggedraaid. “Bovendien worden tellers juist teruggedraaid bij cross-border verkeer”, zegt Martin Huisman, bestuurslid van de Vereniging Aanpak Tellerfraude. “

Op het moment dat een auto over de grens gaat, worden tellers teruggedraaid.” Het gaat hierbij om flinke aantallen. In 2017 zijn er meer dan 100.000 gebruikte auto’s uit Duitsland geïmporteerd. Volgens het onderzoek van VAT zaten daar 20.000 auto’s bij met op zijn minst een verdachte kilometerstand. Om precies te zijn, is de kans dat je als Nederlandse consument een Duitse occasion met een teruggedraaide teller treft, volgens de Vereniging VAT maar liefst acht keer groter dan bij een Nederlandse auto.

En vergis je niet, de schade die je daardoor lijdt, is aanzienlijk. Volgens de VAT bedraagt de gemiddelde schade € 1.500 per auto. Want om te beginnen betaal je meer dan de auto feitelijk waard is. Ook kan er technische schade optreden omdat bepaalde onderhoudsbeurten niet op tijd worden uitgevoerd. Wat voor auto’s zijn het waarvan de teller wordt teruggedraaid? Je zou misschien denken dat het de grote, dure premiumauto’s zijn, maar in de praktijk zijn het vaak juist de kleine auto’s, de Aygo’s en C1’s. En dat is ook verklaarbaar, want juist bij die kleine auto’s maakt de kilometerstand heel veel uit. Bovendien zijn juist die kleine, relatief goedkope auto’s snel te verhandelen.

ONDERHOUDSBOEKJES

Het is lastig om een teruggedraaide kilometerstand te herkennen. Wel kun je op een aantal zaken letten, hoewel die geen overtuigend bewijs geven dat een auto in orde is. Zo kun je bijvoorbeeld in de onderhoudsboekjes van de auto kijken of de daarin vermeldde kilometerstanden overeenkomen met de tellerstand. Maar wist je dat er veel wordt gehandeld in instructieboekjes? In heel Europa worden onderhoudsboekjes gestolen bij slordige autobedrijven die de boekjes in de dashboardkastjes van hun handelswaar laten liggen. Vervolgens worden die boekjes gebruikt om jou te overtuigen dat de kilometerstand van een auto correct is.

Het gebeurt ook vaak dat er onder de motorkap een kilometerstand wordt opgeschreven met krijt of witte stift. Dat gebeurt vaak als de distributieriem is gewisseld. Maar je voelt hem al: ook zo’n krabbeltje onder de motorkap is te vervalsen. Daarmee zijn voor de particuliere autokoper de controlemogelijkheden wel zo’n beetje uitgeput. Autobedrijven hebben meer mogelijkheden. Zij kunnen soms in het motormanagementsysteem van de auto de originele kilometerstand terugvinden. “Het terugdraaien van de kilometerteller gebeurt bij moderne auto’s via software”, vertelt Henneveld. “Maar zeker bij de premiummerken staat in het managementsysteem van de auto de kilometerstand op wel zes of acht plaatsen geregistreerd. Bij het terugdraaien van de teller worden al die plekken vrijwel nooit aangeraakt. Dat betekent dat ergens in de systemen van de auto altijd de originele kilometerstand nog te vinden moet zijn. Het probleem is dat zelfs de dealer dat niet altijd kan terugvinden, soms kan alleen de fabrikant dat.”

ZEKERHEID

Als je geen enkel risico wilt lopen, is het natuurlijk het meest praktisch om alle geïmporteerde occasions te laten staan. Via de RDW of via allerlei apps kun je eenvoudig het kenteken van een occasion controleren. Als de datum eerste afgifte in Nederland een paar jaar later is dan de datum eerste toelating, heb je met een importauto te maken. Daar kun je vervolgens met een grote boog omheen lopen. “Maar dat is geen optie”, zegt Tom Huyskens, woordvoerder van brancheorganisatie Bovag. “Er worden gebruikte auto’s geïmporteerd omdat er op de Nederlandse markt te weinig aanbod is van de auto’s die de consument zoekt.

De klant in ons land zoekt auto’s van zo’n vier jaar oud, op benzine, met lage kilometerstanden. Die zijn er in Nederland te weinig, dus je ontkomt niet aan geïmporteerde auto’s.” Huyskens heeft een andere oplossing voor de risicomijdende consument. “Het lidmaatschap van Bovag stelt als eis dat een autobedrijf geen auto’s verkoopt met teruggedraaide tellers. Bovendien wordt de schade door een teruggedraaide teller gedekt door de Bovag Garantie. En als de klant er niet uitkomt met het autobedrijf, springt de Bovag tussenbeide en gaat het oplossen.” Volgens Huyskens biedt de Bovag Garantie daarmee voldoende zekerheid om de consument te behoeden voor auto’s met gefraudeerde tellerstanden. “En omdat die garantie van toepassing is, mag je verwachten dat juist de Bovag-bedrijven een auto heel goed onderzoeken voordat ze die inkopen.”

Maar ook dat onderzoek geeft geen honderd procent zekerheid, vindt Martin Huisman. “De belangrijkste conclusie uit het onderzoek van de VAT is dat het ook voor professionals in de autohandel moeilijk is om aan te tonen of de kilometerstand van een voertuig correct is of niet.” Zijn advies aan de consument is dus om zich van tevoren in te dekken tegen een kat in de zak. “Koop een geïmporteerde occasion alleen bij een autobedrijf dat je vertrouwt. Ga naar een adres waarvan je weet dat je erop kunt terugvallen als blijkt dat je auto een probleem heeft.” Tenslotte heeft Huisman ook nog een bemoedigend woord. “Je moet de geïmporteerde Duitse occasions beslist niet laten staan. Weliswaar heeft één op de vijf een verdachte kilometerteller, maar dat betekent ook dat er met vier op de vijf geen probleem is.”

HARDE EN ZACHTE FACTOREN

De Vereniging Aanpak Tellerfraude is een initiatief van brancheorganisaties RAI, Bovag, ANWB en de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen VNA. Samen met de RDW heeft de VAT het afgelopen jaar bij een steekproef meer dan vijfduizend gebruikte auto’s onderzocht die vanuit Duitsland in Nederland werden ingevoerd en die ter keuring bij de RDW werden aangeboden. Bij een aantal auto’s ontstond twijfel over de juistheid van de kilometerstand. Die auto’s zijn verder onderzocht. Daarbij is gelet op harde factoren, zoals vermelding van kilometerstanden in onderhoudsboekjes of op smeerkaartjes etc, en op zachte factoren, zoals bijvoorbeeld slijtage van de bekleding.

Vervolgens is verder gezocht, onder meer in externe databases zoals garantiesystemen van autofabrikanten. In een aantal gevallen is de historie van auto’s zelfs door een recherchebureau verder uitgeplozen, waarbij het spoor naar vorige eigenaren in Duitsland werd gevolgd. In totaal was bij 21,6 procent van de onderzochte auto’s de tellerstand op z’n minst twijfelachtig. Bij de helft daarvan, 10,7 procent, was de tellerstand aantoonbaar teruggedraaid. De VAT concludeert dan ook dat dit cijfer representatief is, en dat bij meer dan 20 procent van alle uit Duitsland geïmporteerde occasions de tellerstand niet zuiver op de graat is.

DRIE KEER SCHADE

Als je een auto met teruggedraaide kilometerteller koopt, wordt je op maar liefst drie manieren benadeeld.

1. De kilometerstand bepaalt in belangrijke mate de waarde van een occasion. Als de auto meer heeft gelopen dan er op de teller staat, heb je dus te veel betaald. Tegen de tijd dat je de auto wegdoet, zal de restwaarde ook lager zijn dan je aanvankelijk had begroot.
2. Knoeien met de kilometerstand heeft ook effect op het onderhoud. Bepaalde uitgebreide onderhoudsbeurten worden niet uitgevoerd, omdat je denkt dat de auto daar nog niet aan toe is. Met name voor het tijdig wisselen van de distributieriem kan een teruggedraaide teller desastreuze gevolgen hebben.
3. Je auto is besmet. Het lukt je namelijk nooit meer om de oorspronkelijke kilometerstand op de teller te zetten. De rest van zijn leven zal het een auto b

ZELF SPEUREN

• Kijk in de onderhoudsboekjes of de genoteerde kilometerstanden overeenkomen met de tellerstand in de auto. Je kunt dan meteen zien of de auto op veel verschillende plaatsen in onderhoud is gewees; dat duidt meestal op meerdere eigenaren. Zit er geen onderhoudsboekje bij de auto? Tja …
• Zoek naar smeerkaartjes van de vorige onderhoudsbeurt. Of kijk onder de motorkap of daar ergens een kilometerstand is genoteerd. Ook keuringsbewijzen van de Hauptuntersuchung kunnen helpen.
• Houd er rekening mee dat onderhoudsboekjes, smeerkaartjes en krabbeltjes onder de motorkap ook niet alles zeggen. Alles is te vervalsen. Let daarom goed op de algehele conditie van het interieur. Overmatige slijtage van bijvoorbeeld de vloerbedekking bij de bestuurdersstoel is vreemd bij een auto met een lage kilometerstand.
• Vraag de verkopende garage om in het motormanagementsysteem van de auto te zoeken naar bevestiging van de kilometerstand. En vraag ook om in het dealermanagementsysteem van de fabrikant naar gegevens te zoeken. Wat? Wordt de auto door een particulier aangeboden? Laat de auto dan maar staan.
• Ten slotte: wordt niet verliefd. Laat niet je hoofd op hol brengen door die ogenschijnlijk mooie auto die voor je staat. Gebruik je nuchtere verstand, wees kritisch en laat de auto maar staan als je hem niet helemaal vertrouwt.