Stroomstoring

Eens kijken wat importeurs in mei aan stekkerauto’s afzetten; 155 Leafs, vierenveertig Zoe’s, 55 Audi e-trons, 10 Mercedessen EQC. Bij Tesla elf stuks Model S, tien Model X en toch nog 157 Model 3’s, maar die had bijna iedereen al. Bij Porsche: 19 Taycans. Opel sleet, wel na een forse prijsverlaging, toch nog 31 Ampera-e’s. Dan deden BMW en MG het best goed met 61 i3’s en 87 ZS’en. Dat zijn er bij elkaar een kleine 600 en daar moeten we de Kia’s en Hyundais nog bij optellen.

Het valt me nog mee in wat voor importeurs een van de beroerdste maanden in een sowieso verloren jaar zal zijn. De enige reden dat er bij EV’s nog een beetje loop in de handel zit, is dat 8% bijtelling nog altijd beter is dan 22. Maar in dit tempo krijgen we het Nederlandse wagenpark natuurlijk nooit emissievrij.

Hoe anders was dat vorig jaar, toen Tesla in de staart van het 4%-tijdperk 30.000 Model 3’s aan goeddeels zakelijke rijders wist te slijten. Je vraagt je af hoe het verder moet, als belastingvoordeel naar gebleken toch het voornaamste aankoopargument is en alleen stunten schijnt te werken. De private lease-aanbieding voor het elektrische VW-trio Up!, Mii en CitiGo liep in Nederland als een dolle, al vermoed ik dat Pon erop heeft moeten toeleggen. Tot nu toe drijft deze markt op externe stimuli van toelagen en privileges. Daarom gaat het zo goed in Noorwegen en ging het tot de aanpassing van het bijtellingsysteem zo hard bij ons. En hoewel ik stimuleringsmaatregelen van harte toejuich, schrik ik elke keer van wat er gebeurt waar ze wegvallen. Toen China vorig jaar de overheidssteun aan elektrisch beperkte tot auto’s met een actieradius van meer dan 250 kilometer, zakte de markt direct in. Het marktaandeel van geëlektrificeerde modellen steeg in Duitsland afgelopen jaar van 2 naar 3 %, maar van de nieuwe aanwas bestond 42% uit plugins. In de VS daalde de verkoop in aantallen met tien procent.

Misschien trekt de handel door de subsidieregeling nog een beetje aan, maar ik verwacht zo middenin Coronatijd een marginaal effect – en de fabrikanten ook, getuige hun paniekerig royale toelagen. Het volk houdt de hand op de knip en heel misschien heeft het gewoon geen zin in het gedoe. Dat vermoeden wordt bevestigd door een interessant klanttevredenheidsonderzoek van het Duitse onderzoeksbureau UScale. Daaruit bleek een sterk afgenomen tevredenheid onder Duitse ‘Elektrofahrer’ over de diverse aspecten van elektrisch rijden. Ze betoonden zich kritisch over laadprocedures en laadsnelheden, niet werkende apps en de gebrekkige infrastructuur. Omdat die bij de oosterburen sterk achterloopt bij de onze, is een een-op-een-vergelijking van de Duitse situatie met de Nederlandse vrij zinloos, maar de overige kritiekpunten zijn herkenbaar.

Interessant vond ik dat vooral de early adopters klaagden. Juist zij, die idealistisch hoopten op een probleemloze transitie naar elektrisch, blijken teleurgesteld in hun overspannen verwachtingen. Elektrisch rijden is niet net zo gewoon geworden als benzine of diesel. De beperkingen op het vlak van actieradius en laden zijn gebleven, de logistieke bottlenecks niet opgelost.

De Bovag registreerde over de eerste vier maanden van het jaar een interessante trend. Terwijl de verkoop van EV’s stabiliseerde op hetzelfde niveau als vorig jaar van januari tot april, verdubbelde het aantal registraties van hybrides met en zonder stekker. Wat, als over vijf jaar blijkt dat de consument liever plugin dan volelektrisch rijdt? Stel dat noch subsidies, noch verdere verbetering van de infrastructuur, noch het kostenvoordeel van lage energie- en onderhoudskosten de samenleving in de volle breedte aan de stekker krijgen? Niks mee te maken, zullen overheden en Europa zeggen; onze wil is wet, het gaat gebeuren. Maar wat kan de politiek uitrichten, wanneer de consument in de verwachte recessie niet eens over de middelen beschikt de stap te zetten? Wat als de concerns hun miljardeninvesteringen in elektrisch niet gaan terugverdienen, omdat de massa’s economisch knockout in de touwen hangen? Over zo’n scenario is nooit nagedacht, omdat het uitgesloten werd geacht. De gang naar elektrisch leek onstuitbaar. Maar als die droom een koude kermis wordt en het geloof in de grote ommezwaai berustte op onhoudbare premissen, dan is er geen Plan B. En daar maak ik me zorgen over.