Dankzij Nederlandse turbo's leveren motoren Alpina machtig koppel
Het betere blazen
Alpina kennen we als bouwer van de betere BMW’s. Om zijn zescilinders het vermaarde koppelrijke karakter te geven, gebruikt Alpina turbo’s uit Nederland, om precies te zijn die van Tachyon Engineering. Wat doen ze daar in Eemnes voor bijzonders?
Auto’s bouwen hoef je ze bij BMW niet te leren, en bij M GmbH weten ze ook absoluut hoe ze de auto’s van het moederconcern een meer dan dynamisch karakter moeten geven. Wanneer je juist meer wilt dan een gewone BMW, maar een M weer te veel hardcore vindt, kun je je wenden tot Alpina. Daar vullen ze al meer dan vijftig jaar een niche met auto’s die er minstens zo rap vandoor gaan, maar die in de dagelijkse omgang net even wat comfortabeler zijn, zonder dat de rijkwaliteit in het gedrang komt. Daarbij hebben we het niet alleen over de afstemming van het onderstel, ook de motoren geven ze bij Alpina een eigen karakter. Daar waar een BMW M het meer zoekt in de toeren kenmerken de Alpina-motoren zich doorgaans juist door het leveren van meer trekkracht onderin.
Alpina pakt de zaken zo serieus aan dat je niet meer kunt spreken van tunen. Nee, het mag zich een eigen merk noemen. Alpina’s hebben een eigen chassisnummer en de naam Alpina staat ook als zodanig op het kentekenbewijs vermeld. Allemaal leuk en aardig, maar voor zijn eigen karakter leunt Alpina voor een deel op Nederlandse techniek, om precies te zijn: turbo’s van Tachyon Engineering, dat is gevestigd in Eemnes.
Hypercars
Aan het eind van het eerste decennium van deze eeuw stort de auto-industrie zich en masse op het downsizen van motoren met behulp van turbo’s. De leveranciers van die uitlaatgascompressoren – doorgaans zijn dat industriereuzen – varen er wel bij. Ze doen zaken met alle grote en kleine autofabrikanten, het is pure massaproductie. Voor kleinere autobouwers met specifieke wensen hebben die industriereuzen echter weinig mogelijkheden. Een nichemarkt met doorgaans hoge eisen en lage aantallen is voor de grote turbofabrikanten niet interessant. Het biedt echter wel kansen voor specialisten. Dat zien ze ook in bij Tachyon Motorsport, een bedrijf waar de focus aanvankelijk lag op de race- en rallysport. De benodigde kennis en kunde wordt ondergebracht in een nieuw bedrijf: Tachyon Engineering.
Het ingenieursbureau richt zich op het ontwerpen en ontwikkelen van turbo’s, maar als service kan het ook in relatief bescheiden oplages produceren. Verschillende fabrikanten van hypercars betrekken hun turbo’s bij deze specialist en ook Alpina is voor zijn dikke zescilinders inmiddels vaste afnemer. Voor sommige merken gaat het om een paar honderd turbo’s per jaar, bij Alpina loopt dat op tot enkele duizenden.
Maatwerk
Tachyon Engineering levert geen kant-en-klare turbo’s van de plank, het is maatwerk met ontwerp- en ontwikkelingstrajecten die al snel twee tot drie jaar duren. Voor Alpina werkt het bedrijf nu al aan de auto’s van 2026. Het vertrekpunt is een basismotor van BMW. En dan beginnen de uitdagingen. Zo moeten de engineers rekening houden met de bestaande aansluitingen op de cilinderkop (turbo en uitlaatspruitstuk vormen tegenwoordig steeds vaker een geïntegreerd geheel) en aan de andere kant ook met de aansluiting op de katalysator en het roetfilter (die zitten allemaal tegen elkaar aan gebouwd). Dat zijn vaste gegevens. Binnen die beschikbare ruimte moet een turbo worden ontwikkeld die in eerste instantie zorgt voor de gewenste motorkarakteristiek. Daarnaast spelen brandstofverbruik en milieu-eisen een rol, net als de koeling, de levensduur en het materiaalgebruik. O ja, en dan moet het ook nog eens een keer te produceren zijn. Verder wil het oog ook wat: het gaat wel om een product voor bovengemiddelde liefhebbers.
Helemaal alleen staan ze er bij Tachyon Engineering niet voor. Uiteraard is er nauw contact met de Duitse Alpina-ingenieurs, maar daarnaast is er hulp dichter bij huis. In Almere zit een van ’s werelds grote turbofabrikanten: Mitsubishi Turbocharger and Engine Europe (MTEE), onderdeel van het Japanse Mitsubishi Heavy Industries, dat veel grote autofabrikanten turbo’s levert. Het turbinewiel en het compressorwiel alsmede de tussenliggende as en het lagerblok betrekt Tachyon Engineering van MTEE. De ontwikkeling van de behuizing, de wastegate en de bediening komt helemaal voor rekening van Tachyon.
Bedenk daarbij dat Tachyon het gietwerk helemaal volgens eigen specificatie uitbesteedt aan gespecialiseerde bedrijven in binnen- en buitenland. Daarna bouwen de specialisten in Eemnes alle componenten samen tot één complete unit. Dit gebeurt in een flexibele productiestraat met onder andere een volledig geautomatiseerd lasproces. Ja, vakmanschap is meesterschap, maar het voordeel van automatiseren is dat de kwaliteit bij de tienduizendste turbo nog even hoog is als bij de eerste.
Wanneer de hele unit compleet is, volgen nog een kalibratie van de wastegate en – niet onbelangrijk – een lektest. Dit laatste niet alleen voor een beter milieu; lekkage betekent uiteindelijk ook prestatieverlies.
Just-in-time
Alpina mag zich dan wel autofabrikant noemen, het produceert zelf geen carrosserieën. Dat doet BMW. Ook de montage van het onderstel en de assemblage van de motoren voert BMW uit, geheel volgens Alpina-specificatie, waarna Alpina de auto verder afbouwt. Deze aanpak betekent in veel opzichten een nauwe samenwerking tussen BMW en Alpina, al was het maar in de productielogistiek. Vandaar ook dat de turbo’s van Tachyon Engineering een unieke QR-code meekrijgen om in BMW’s logistieke systeem mee te kunnen (de turbo’s gaan direct vanuit Eemnes naar BMW).
Daarnaast volgt Tachyon als onderdeel van een gestandaardiseerd kwaliteitswaarborgingssysteem zelf elk turbo met een uniek nummer. Zo kan het altijd terugkijken wie een bepaalde handeling heeft verricht, met welke waarden een turbo door de eindcontrole is gegaan, met welke instellingen van het lasapparaat het asje van de wastegate is vastgelast of bijvoorbeeld hoe strak de bouten zijn aangedraaid. Alles is bekend. Gecertificeerd zijn voor kwaliteitsnormen is niet alleen een mooi diploma aan de muur, het vereenvoudigt ook de samenwerking met andere bedrijven, zowel klanten als leveranciers, die volgens dezelfde standaarden werken. En dat opent deuren.
Alpina werkt just-in-time en dat betekent dat Tachyon pas kort van tevoren kan aanleveren. De productie vindt dan ook plaats in kleine batches die vervolgens direct worden verzonden. Dat Tachyon niet of nauwelijks op voorraad produceert, heeft ermee te maken dat onbekend is wat in de toekomst nog de vraag naar een bepaald model zal zijn. Voor je het weet, blijf je met turbo’s zitten – al moeten er wel nog na vijftien jaar onderdelen beschikbaar zijn.
Ook elektrisch
Bedrijfsleider Thiemo Timmers van Tachyon Engineering verwacht nog voor jaren werk te hebben aan de high-end auto-industrie. Evengoed kijkt het bedrijf verder. “Ook voor de scheepvaart ontwikkelen we turbo’s, onder andere met een watergekoeld aluminium turbinehuis”, vertelt Timmers. “Daarnaast zijn we met onze kennis en kunde prima in staat om compressoren te ontwikkelen voor brandstofcellen. Ook zijn we bezig met elektrische turbo’s. Dat zijn niet de elektrische compressoren die je hier en daar tegenkomt, maar turbo’s met een elektromotor op de as tussen turbine en compressor. Met elektrische ondersteuning is de turbo eerder op tempo, en wanneer er geen turbowerking nodig is, kun je de restenergie uit het door de turbine heen stromende uitlaatgas opvangen. Dat is mogelijk doordat we de elektromotor dan als dynamo laten werken. Deze techniek staat nog in de kinderschoenen. We zijn nog steeds bezig hem verder te optimaliseren, maar we zien zeker mogelijkheden. Welke kant het ook opgaat, vooralsnog leveren we een belangrijke bijdrage aan wat een Alpina tot een Alpina maakt.”
PRIVATE LEASE BMW
Had je deze auto's al gezien?

BMW 5-serie Touring 520i 184PK High Executive M-Pakket, Pano, Laser Koplampen, Hud, Cam, Leder, Apple Carplay, Volledig Onderhoud
- 2020
- 48.629 km

BMW X1 sDrive20i High Executive Edition M SPORT AUTOMAAT,NAVI/CAM,HUD,PRO NAVI, TREKHAAK
- 2020
- 59.825 km

BMW 2-serie Tourer 225e xDrive - M-Sport - Pano - 360 Camera - Head-up
- 2024
- 9.551 km