Test: Fiat Panda Cross (2014)

Voor ons doemt een helling op die zo steil is dat we er te voet met geen mogelijkheid tegenop zouden kunnen klauteren. We slikken even, zetten de offroad-schakelaar in 'Off-road', nemen een flinke aanloop en hopen er het beste van. Zou dat kleine gele Pandaatje hier écht tegenop komen? We trappen het gaspedaal diep in – en even later kruipt de Fiat omhoog alsof het kinderspel voor hem is. De Panda Cross mag met zijn riant met zwart plastic aangeklede carrosserie dan een typische 'bluf-SUV' lijken, hij is in het terrein tot dingen in staat die je niet voor mogelijk houdt. Wat wil je ook: hij is voorzien van vierwielaandrijving met een elektronisch sperdifferentieel en M+S-banden die ook in de modder voor een goede grip zorgen. In principe is de Cross net als zijn broertjes voorwielaangedreven (98 procent van het vermogen gaat onder normale omstandigheden naar de vooras), maar de achterwielen worden automatisch ingeschakeld als het nodig is. Tenminste, als je de eerder genoemde schakelaar in de stand 'Auto' hebt staan. In de andere twee standen heeft hij tot een snelheid van 50 km/h permanente vierwielaandrijving. In tegenstelling tot de Panda 4x4 heeft de Cross ook nog een Hill Descent Control. Zijn kleine afmetingen, korte overhang voor en achter, relatief lage gewicht (1.090 kilo) en smalle banden zorgen ervoor dat hij in het terrein menig grote SUV zijn kekke achterkantje laat zien. Geen wonder dat de vierwielaangedreven versie van de Fiat Panda (wereldwijd goed voor 20 procent van de verkopen) het van oudsher erg goed doet bij Zwitserse postbodes en Italiaanse olijfboeren. En ook in Nederland was ooit een grote vraag naar compacte offroadertjes als de Daihatsu Feroza en Suzuki Samurai.

Rijk alleen
Vandaag de dag ligt dat echter een beetje anders, waardoor de Panda 4x4 en de daarvan afgeleide Cross feitelijk het rijk alleen hebben. Auto's als de Ford Ecosport en de Opel Mokka zijn wat duurder dan een Panda Cross, die 19.995 euro moet opbrengen. Aan de andere kant: dat is een fors bedrag voor een auto uit het A-segment. Ga maar na: voor 11.595 euro ga je naar huis met een Panda TwinAir Turbo Edizione Cool. Die heeft dan weliswaar geen vierwielaandrijving, een minder rijke uitrusting en 10 pk minder in huis, het is duidelijk dat je erg diep in de buidel moet tasten voor deze bijzondere Panda-versie. De Cross zal in Nederland een exclusieve verschijning blijven, maar dat maakt hem natuurlijk ook wel weer interessant voor mensen die willen opvallen. Want eerlijk is eerlijk: er staat wel wat. De fraaie 15 inch lichtmetalen wielen, onverzettelijk ogende bumpers en grote bodemspeling maken er een stoere verschijning van. Mooi zijn ook de mistlampen, die een prominente plek schuin onder de koplampen hebben gekregen. Ook binnenin wordt meteen duidelijk dat dit geen standaard Panda is, onder meer dankzij de opvallende bekleding met inzetstukken van 'eco-leer', die op warme dagen trouwens behoorlijk plakkerig aanvoelt. Ook de koperkleurige afwerking van het dashboard is specifiek voor de Cross. Over de uitrusting geen klachten, de Cross krijgt standaard onder meer een airconditioning en een Blue&Me-communicatiesysteem met TomTom-voorbereiding mee. De ergonomie is goed voor elkaar, het enige kritiekpuntje zijn de knoppen van de elektrische raambediening die naast de versnellingspook zijn geplaatst. Je zit uiteraard ook wat hoger, op comfortabele stoelen die wel een wat korte zitting hebben. Voor A-segment-begrippen is het ruimteaanbod goed voor elkaar, zelfs voor langere volwassenen is achterin zitten best te doen.

Hard werken
Als gezegd heeft de bekende Twinair turbomotor 5 pk meer in huis dan in de Panda 4x4 en 10 pk meer dan in de reguliere Panda. An sich zijn de prestaties best acceptabel, over een sprint van 0 naar 100 km/h in 12 seconden valt niet te klagen. In de praktijk moet je de tweecilinder echter flink op toeren houden om de gang erin te houden – en dan is het met de geclaimde zuinigheid snel gedaan. De boordcomputer vermeldde een gemiddeld verbruik van 9,9 liter op 100 km, al moeten we daarbij wel aanmerken dat we een stukje offroad hebben gereden. Een gemiddelde van pak hem beet 1 op 14 moet dan ook wel te realiseren zijn. Onderin doet het motortje helaas erg weinig, waardoor het in combinatie met de kortere eerste versnelling nog best een uitdaging is om soepel weg te rijden vanuit stilstand. Eenmaal op gang gaat het allemaal goed, zolang je de naald van de toerenteller maar niet te ver laat terugzakken. Het geluid van de dappere tweepitter is helaas ook geen onverdeeld genoegen, boven de 3.000 tpm is het wel erg prominent aanwezig en het geluid doet aan dat van een bromfiets denken. Op den duur zal je er wel aan wennen, maar voor 20.000 euro mag je meer raffinement verwachten. Wat rijden betreft, hebben we geen klachten, want door de langere veerwegen is de Cross opvallend comfortabel. Waar de vorige generatie van de Cross wat stoterig was, weet deze nieuweling hobbels en kuilen verrassend goed weg te werken. Akkoord, bij snel op elkaar volgende wegellende wordt hij wat onrustig, maar wat wil je met een wielbasis van 2,30 meter? Je zou denken dat hij door de lange veerwegen, het hoge zwaartepunt en de comfortabele afstelling enorm overhelt in bochten, maar dat valt heel erg mee. Het lijkt zelfs maar weinig verschil te maken met de reguliere Panda en dat is toch knap. Een bochtenridder is het mede door de wat indirect en kunstmatig aanvoelende besturing weliswaar niet, maar in dit segment staat rijdynamiek bij veel mensen niet bovenaan de prioriteitenlijst. In de praktijk van alledag is de Panda Cross een comfortabele metgezel die dankzij zijn compacte afmetingen lekker handzaam is. Of je bereid bent daarvoor 20.000 euro neer te tellen, zal ieder voor zich moeten bepalen, maar feit is dat Fiat in ieder geval de keuze biedt om een A-segmenter te kiezen die opvalt, over goede terreineigenschappen beschikt en riant in zijn spullen zit.