Zo rijdt iemand die ruim 24 uur wakker is

Misschien ken je het wel van een lange vakantierit of een stuk rijden na een slechte nacht: je zit met dikke ogen achter het stuur en merkt dat het hoog tijd wordt voor een dutje of een bak koffie. Ongetwijfeld weet je ook dat je er echt geen risico's mee moet nemen. Er zijn genoeg verhalen bekend van mensen die indommelden achter het stuur, met alle gevolgen van dien. Het wordt wel eens gezegd dat een oververmoeide bestuurder net zo gevaarlijk kan zijn als een dronken bestuurder. In een nieuw Brits onderzoek komt naar voren dat je rijgedrag inderdaad behoorlijk te lijden krijgt onder slaaptekort, zelfs als je zelf denkt nog wel alert te zijn.

Autovia nam de proef op de som door twee autojournalisten achter het stuur te zetten in een simulator. De ene was zo fit als een hoentje, de andere was al ruim 24 uur wakker. Hoewel die tweede aangaf dat hij nog het idee had alert te zijn, liet zijn rijgedrag wat anders zien. Om te beginnen reed hij veel harder dan zijn collega. Gemiddeld 62 km/h op hetzelfde traject als waar zijn collega gemiddeld 38 km/h reed. De snelheidslimiet werd meermaals overschreden. De grootste misser kwam op een B-weg. Daar stond een bord dat aangaf dat de maximumsnelheid 90 km/h was. De Britse journalist dacht er verder niet bij na en reed met 90 mph (144 km/h) de weg op, ook al was die duidelijk niet geschikt voor dergelijke snelheden.

Wat een onderzoeker van de Southampton University (die beide bestuurders observeerde) verder opviel, was dat de vermoeide journalist een veel onrustiger rijgedrag vertoonde dan de uitgeruste. Zo waren er constant vrij stevige stuurcorrecties en remde hij vaker en meer plotseling. De onderzoeker stelt dat de vermoeide bestuurder slecht in staat was om ver vooruit te denken en te anticiperen op naderend gevaar. Een reactie was zelfs af en toe juist gas bijgeven en abrupt sturen, in plaats van rustig de snelheid aanpassen. Een voorbeeld was dat hij plotseling uitweek naar de andere rijbaan om een voetganger te ontwijken, maar daarbij niet remde of zelfs maar gas losliet.

De vermoeide journalist zegt zelf behoorlijk verbaasd te zijn door de uitkomsten van zijn ritje. "Ik dacht dat het best goed ging, want ik voelde me redelijk alert en had geen ongeluk gehad. Maar de analyse liet wel zien dat ik eigenlijk heel slecht had gereden. Mijn reacties waren veel minder soepel dan normaal. Ik dacht niet meer vooruit en plande niets meer vooruit, zoals je normaal zou moeten doen." Het was misschien niet het uitgebreidste of verrassendste onderzoek, maar het toont wel weer eens aan wat vermoeidheid met je rijgedrag kan doen.

In 2014 namen wij eens de proef de som om te kijken wat 24 uur aan een stuk rijden met je doet, en daarvoor pakten we een Mercedes S-klasse.