Nederlandse apk erg streng en dat maakt autorijden betaalbaar houden moeilijker

De periodieke autokeuring is in Nederland op een unieke manier georganiseerd. Toezichthouder RDW, voorheen Rijksdienst voor het Wegverkeer, werkt met 10.000 erkende garagebedrijven en ruim 35.000 gediplomeerde keurmeesters die daaraan verbonden zijn. Dit in tegenstelling tot de meeste andere Europese landen, waar voertuigkeuringen worden uitgevoerd door speciale, vaak door de overheid aangewezen, keuringsinstituten.

Bij de invoering van het huidige systeem in 1985 was de ANWB dan ook kritisch. Door de keuring bij garagehouders neer te leggen zou de slager zijn eigen vlees keuren. Maar tegenwoordig denkt de ANWB daar anders over. Woordvoerder Jasmijn Dielesen: "Het systeem van de Nederlandse apk heeft zich inmiddels bewezen. In de beginjaren werden er veel auto’s afgekeurd, vooral op roestvorming. Tegenwoordig gaat het vooral om achterstallig onderhoud.”

In Nederland one-stop: onderhoud en apk op zelfde plek

Volgens Marthe Oudega, divisiemanager Toezicht en Beoordeling van de RDW, zitten er veel voordelen aan het gekozen systeem. "In Duitsland zijn automobilisten die hun auto willen laten onderhouden en keuren genoodzaakt om twee keer ergens naartoe te gaan. De TÜV verzorgt de keuringen maar doet geen onderhoud en dus moeten Duitsers daarnaast ook naar een garagebedrijf voor het onderhoud.”

Kritiek op eis van bandenprofiel van 1,6 millimeter

Niettemin staan vooral de veiligheidseisen van de huidige apk nog steeds regelmatig ter discussie. Zo klinkt er vooral vanuit de autobranche steeds weer kritiek op de eis van een bandenprofiel van minimaal 1,6 millimeter. Volgens Marco den Hertog, technisch expert van Vakgarage, is een band met zo weinig profiel aan de gevaarlijke kant. Frans Hoefnagels, eigenaar van het gelijknamige autobedrijf in het Brabantse Asten, is nog stelliger: "Ik vind het bezopen dat de grens van de minimale profieldiepte op 1,6 millimeter ligt, dat zou minimaal 2 millimeter moeten zijn. Het lijkt een klein verschil, totdat je een band met een profieldiepte van 1,6 millimeter voor je neus hebt. Dan denk je: wat is dit nou weer? En toch zijn er elk jaar mensen die met zulke banden op vakantie naar Oostenrijk gaan. Bizar!” Ook de ANWB raadt automobilisten aan om zomerbanden bij 2 millimeter profiel te vervangen en eens per twee maanden vooral zelf het bandenprofiel en de bandenspanning te controleren.

Geen minimale dikte remschijven

Een ander punt waar veel keurmeesters het niet mee eens zijn is het feit dat remschijven geen minimale dikte hoeven te hebben om door de keuring te komen. De enige eis is dat er geen ijzer-op-ijzer-contact mag zijn.

'Apk geen onderhoudsbeurt'

Hoewel de RDW zelf tevreden is over de huidige organisatie van de apk, benadrukt de autoriteit dat je geen wonderen moet verwachten van de autokeuring. "Het is een momentopname en geen garantie dat een auto over twee jaar nog rijdt en veilig is’’, zegt Marthe Oudega. "De apk is ook geen onderhoudsbeurt. Het is dus van belang om je auto altijd goed in de gaten te houden, voor goed onderhoud te zorgen en op zaken te letten als bandenspanning en goed werkende verlichting. Op die manier waarborgen we met z’n allen de verkeersveiligheid.’’

Prijskaartje

Voor de consument hangt daar wel een prijskaartje aan. Een auto die niet deugt, kan de eigenaar door de apk flink op kosten jagen. Oudega benadrukt dat de RDW begrip heeft voor de financiële situatie van autobezitters en daarom de apk laagdrempelig en betaalbaar wil houden. "Alles wordt duurder en daarmee ook onderhoud aan een auto. Eigenaren waarvan het voertuig wordt afgekeurd, kunnen te maken krijgen met onvoorziene kosten om de noodzakelijke reparatiepunten aan te pakken. Dat sommige voertuigeigenaren moeite hebben bij het onderhouden van hun auto, is schrijnend.” Jasmijn Dielesen, woordvoerder van de ANWB, beaamt dit. "Mensen zijn vaak afhankelijk van hun auto en daarom is het van belang dat automobiliteit betaalbaar blijft.”

Een apk wordt weliswaar door veel garagebedrijven al voor een paar tientjes aangeboden, of hij is zelfs gratis bij een grote onderhoudsbeurt. Maar als er iets wordt afgekeurd, kan het voor de automobilist alsnog duur uitpakken.

Het werkplaatstarief bij sommige garagebedrijven in het oosten en zuiden van het land mag dan 65 euro per uur zijn, wie zijn auto laat onderhouden in de Randstad is vaak rond de 85 euro per uur kwijt. Merkdealers doen daar nog een schepje bovenop en hebben een uurtarief van minstens 100 euro met uitschieters naar de 160 euro, zo bleek uit een eerdere rondgang van AutoWeek. Ook Marco den Hertog, technisch expert bij Vakgarage, constateert dat de onderhoudskosten menig klant zwaar vallen. "Veel autobezitters rekenen niet op kosten tussen de zevenhonderd en duizend euro. Maar dat is wel waar je rekening mee moet houden als je een auto bezit.”

Richtlijn uit 2014

Zo nu en dan wordt er aan de apk zélf gesleuteld. De huidige Europese apk-richtlijn stamt uit 2014 en dat roept de vraag op of de autokeuring nog wel bij de tijd is. Vooral door de razendsnelle ontwikkelingen in de elektronica lukt het de regelgeving niet of nauwelijks om die bij te benen. Marthe Oudega, divisiemanager Toezicht en Beoordeling van de RDW, geeft het onomwonden toe: "De ontwikkelingen in de auto-industrie gaan sneller dan de regelgeving. Dat brengt uitdagingen met zich mee. Op dit moment wordt daarom op Europees niveau gewerkt aan nieuwe eisen en regels die beter passen bij moderne voertuigen.”

Doel daarvan is om zowel de verkeersveiligheid als de luchtkwaliteit in Europa verder te verbeteren. De nieuwe regels spelen onder meer in op technologische ontwikkelingen als elektrische aandrijving en rijhulpsystemen. Al is nog niet duidelijk hoe de rijhulpsystemen precies gekeurd gaan worden.

Kilometerstand over the air

Verder moeten fabrikanten voortaan elk kwartaal de kilometerstand van voertuigen ‘over the air’ doorgeven aan Move-Hub, een nieuw Europees registratiesysteem. Deze gegevens worden inzichtelijk voor eigenaren, keurmeesters, de RDW en potentiële kopers en moeten daarmee kilometertellerfraude tegengaan in heel Europa. Een goede stap, vindt Theo Rietkerk, beleidsadviseur van de RAI-vereniging. “Wat mij betreft zouden niet alleen met internet verbonden auto’s in een digitaal systeem moeten worden opgenomen, maar ook de rest van het wagenpark, zoals we dat in Nederland al doen.”

Nederland strenger

Met het oog op het milieu worden de roetdeeltjesteller en een nieuwe NOx-test verplicht in de apk. Woordvoerder Paul de Waal van Bovag: "Het is nog de vraag hoe dit in de praktijk uit gaat pakken. De apparatuur om stikstof te meten is er nog niet en moet dus nog ontwikkeld worden. Ook betekent het dat de keurende garagebedrijven weer moeten investeren in nieuwe meetapparatuur. Er zal goed moeten worden gekeken naar de haalbaarheid en de betaalbaarheid.”

Het plan voor de nieuwe apk-richtlijn moet de Europese overheid nog goedkeuren, een proces dat ongeveer twee jaar duurt. Daarna krijgen lidstaten nog eens twee jaar om de regels in nationale wetgeving op te nemen. De uiteindelijke invoering wordt daarom pas rond 2029 verwacht.

Daarop vooruitlopend is de Nederlandse apk nu al strenger dan de Europese norm. Lidstaten hebben die vrijheid. Zo voorziet de Nederlandse apk al sinds 2023 in de controle van onderdelen van de elektrische aandrijflijn van EV’s en hybrides. Gek genoeg is dat in de Europese richtlijn nog steeds niet terug te vinden. De RDW en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voegen geregeld nieuwe controlepunten toe. Nieuw voor dit jaar is bijvoorbeeld de werking van eCall: een verplicht systeem dat automatisch de hulpdiensten belt bij een verkeersongeval.