De toekomst van de dieselmotor

Laten we er niet omheen draaien: de toekomst van de camper met dieselmotor is ongewis. Maar je kunt het misschien ook anders formuleren. Zeker met de nieuwe techniek die vanaf dit jaar wordt ingevoerd, kun je nog lange tijd vooruit. Met de oudere generaties dieselmotoren is het een ander verhaal. Toch is diesel nog steeds de meest gekozen aandrijfvorm voor campers. Vaak is het zelfs de énige keuzemogelijkheid in de showroom. Niet zo raar, want de combinatie van fikse trekkracht en een relatief laag brandstofverbruik past nu eenmaal als een handschoen.

Een kampeerauto is doorgaans behoorlijk zwaar en heeft een hoge luchtweerstand. Sommigen hebben de spreekwoordelijke aerodynamica van een ‘rijdende blokhut’. Met name alkoofmodellen zijn een uitdaging voor de constructeurs. Daar komt nog bij dat avontuurlijke reizigers per definitie mooie gebieden zoeken, die niet zelden heuvelachtige of zelfs bergachtige ‘hindernissen’ bevatten. Vergis je niet, het valt niet mee om drieënhalve ton aan rollend gewicht op gang te brengen en ermee een helling op te rijden. De keuze voor een kloeke dieselmotor met een hoog koppel ligt dan voor de hand.

Tot voor kort was de keuze onder de motorkap daarom een inkoppertje, zowel bij oude als bij nieuwe campers. Maar wie nu een kampeerauto gaat aanschaffen, vooral als het een occasion wordt, moet zich goed verdiepen in de vraag wat voor motor er in het vooronder moet liggen. Specifieker nog, welk type dieselmotor, want een elektrisch rijdende camper is nog toekomstmuziek en andere brandstoffen staan niet of nauwelijks op de prijslijsten. De koper moet dus op zoek naar een zo geavanceerd mogelijke dieselmotor voor zijn geld.

VERBODEN TOEGANG

Hoe pak je dat anno 2019 aan in de showroom of occasionhandel? Naast praktische zaken als de keuze van het type kampeerwagen en zijn indeling moet je als koper ook nadrukkelijk naar de milieueigenschappen van de motor kijken. De hamvraag daarbij: kan ik de komende jaren nog wel rijden waar ik wil?

Een kampeerwagen staat voor ‘vrijheid’, maar in steeds meer steden met een milieuzone zijn campers op doorreis alleen welkom als ze aan specifieke eisen voldoen. Helaas heb je te maken met een ratjetoe van lokale en regionale normen en eisen. Soms lijkt het wel of steden en landen elkaar de loef af willen steken in hun strenge aanpak. Er is bovendien geen chocola van te maken, want hiér gaat het over het bouwjaar van je camper en dáár kijkt men naar de Euro-norm van de motor. Daarbij komt nog dat het voortdurend verandert. Zo waarschuwde NKC recent dat komende zomer vanaf juli een snelweg bij Essen verboden gebied wordt voor oudere dieselmodellen. In dezelfde periode ben je ook niet meer welkom binnen een ruime ring rondom Parijs. De périphérique is dan bijvoorbeeld geen optie meer, als je kampeervoertuig ouder is dan bouwjaar 2001.

In Frankrijk vind je ook buiten de steden steeds meer milieuzones. Helaas moet je vaststellen dat het steeds onoverzichtelijker wordt, zolang de EU niet meer eenheid brengt in de eisenbrij. Daar wordt momenteel gelukkig wel aan gewerkt. En dan te bedenken dat juist campers die vaak al vele jaren worden gebruikt daardoor ooit in de problemen komen. Bijvoorbeeld in ons buurland Duitsland wordt de Wohnmobil in de overzichten voor de milieustickers bijna altijd specifiek genoemd. Google maar eens op www.umweltplakette.de voor een beter overzicht. De oplossing is om dan je huis op wielen aan de rand van de stad te parkeren en op de fiets verder te gaan. Of stap in het openbaar vervoer. Het hoeft op zich allemaal niet zo’n bezwaar te zijn als je gewoon andere locaties kiest en routes uitstippelt. Toch?

Maar dat helpt helaas lang niet altijd, want de beperkingen worden steeds verder opgeschroefd. En zijn steeds lastiger te omzeilen. Misschien wel het meest pregnante voorbeeld is de Zuid-Duitse stad Stuttgart. Daar is op 1 januari 2019 de ‘blauwe zone’ van kracht geworden. Belangrijk om te weten: die bestrijkt niet alleen de stad, maar ook de wijde omgeving en overlapt zelfs een aantal secties van snelwegen. Je moet daar sinds kort een milieusticker ‘5’ of ‘6’ op de voorruit hebben. Over drie jaar wordt dat verder verzwaard en moet je camper aan Euro 6 voldoen. Bij het naderen van steden als Stuttgart zullen veel camperliefhebbers dus een alternatieve route moeten uitstippelen. Heel véél gebruikers zelfs, want die Euro 6-norm is afhankelijk van het type voertuig in Europa in 2014 of 2015 ingevoerd. Zelfs relatief jonge exemplaren krijgen dus een potentieel probleem.

WLTP EN RDE

Veel fabrikanten onderstrepen dat de hele discussie onzinnig is omdat hun nieuwste generatie dieselmotoren zó schoon is dat de lucht in sommige stadscentra bij wijze van spreken gereinigd uit de uitlaatpijpen komt. Beter dan de lucht die de motor inademt. Dat is een tikje kort door de bocht. We hebben nog geen perswoordvoerder bereid gevonden om dan achter de uitlaatpijp van een auto van zijn merk te gaan hangen, maar het goede nieuws is dat 2019 een belangrijke stap vooruit betekent.

In Europa is op 1 januari een nieuwe manier van milieutesten ingevoerd, omdat de meetresultaten tot nu toe enorm afweken van de praktijk. We kennen het allemaal: onze auto verbruikt doorgaans veel meer dan de brochures beloven. De invoering van WLTP en RDE in de autowereld zal daarbij een stap vooruit betekenen. Sinds 1 januari van dit jaar moeten alle nieuwe auto’s aan die nieuwe WLTP-normen voldoen. Het voert wat ver om dat uitgebreid uit te leggen, maar het komt erop neer dat zodanig wordt getest dat het opgegeven brandstofverbruik veel dichter bij de werkelijkheid ligt. RDE gaat nog een stap verder. Daarbij wordt met geavanceerde meetapparatuur achter de uitlaat gekeken naar de real driving emission (RDE) van schadelijke uitlaatgascomponenten als NOx. WLTP is al ingevoerd en RDE wordt over een jaar verplicht voor nieuwe automodellen en in 2021 voor elke auto. Om al die opeenvolgende hordes te kunnen nemen, zijn veel dieselmotoren recent nog maar eens flink opgewaardeerd.

Inmiddels beschikken ze over een enorm pakket van uitlaatgasrecirculatie, katalysatoren, techniek die het uitgestoten roetfijnstof verbrandt en zeker bij de zwaardere dieselmotoren ook een SCR-katalysator met een extra inspuiting van AdBlue in het uitlaattraject. Daarvoor is dan een extra tankje aan boord dat zo nu en dan moet worden bijgevuld.

WAT IS WIJSHEID?

Alle op dit moment beschikbare technieken samen zorgen er inderdaad voor dat de dieselmotor relatief ‘schone’ uitlaatgassen uitstoot. Bij die nieuwste milieu-eisen voor nieuwe auto’s van dit jaar hoort op dit moment de classificatie ‘Euro 6d-TEMP’. Met de temp van temporary (tijdelijk). De naam zegt het al: een tussenstap. Zo gauw fabrikanten binnenkort daadwerkelijk die RDE-test (met metingen op de gewone weg) doorstaan, wordt dat kortweg ‘Euro 6d’. Wat is onder de streep wijsheid bij de aanschaf van een camper? Welnu, wat dat betreft, is er eigenlijk best goed nieuws.

Als je een bestelling plaatst voor een nagelnieuwe camper lijkt de toekomst ondanks alle dieselperikelen in Europa toch aardig goed geregeld. Actuele modellen voldoen normaal gesproken aan Euro 6d-TEMP. Een uitstekend niveau. Over niet al te lange tijd volgt dus de extra verbeterde ‘echte’ Euro6d. Campers worden met zo’n motor zo fenomenaal ‘schoon’ dat er eigenlijk geen enkel probleem meer mag zijn. Dat zou onzin zijn en je mag aannemen dat de Europese Commissie er dwars voor gaat liggen wanneer diesels toch beperkingen krijgen omdat de soortnaam ‘diesel’ misschien nog wat schrijnt.

Maar hoe ziet dat verhaal er bij een occasion uit? Tja, die vraag is aanmerkelijk minder simpel te beantwoorden. En heeft natuurlijk ook alles te maken met je budget. Met echt oude voertuigen is het bijna vragen om problemen. Al kun je ook zeggen: ik rijd mooie routes over de kleinere wegen. Maar ja, zo langzamerhand moet je dan zo’n beetje zigzaggend door Duitsland of Frankrijk. De grenzen van milieuzones worden steeds ruimer getrokken. Campers met Euro 4 (vanaf rond 2005) worden op dit moment in de probleemgebieden nog redelijk gedoogd, maar je ziet dat de norm steeds vaker wordt opgetrokken naar Euro 5 (vanaf eind 2009). Het meest toekomst-zeker ben je met een Euro 6 camper (2015 en later).

JE EIGEN HUIS BEREIKBAAR?

We hebben inmiddels vastgesteld dat het van eminent belang is dat je weloverwogen kiest bij de Euro-norm van je camper. Ook bij een huurcamper trouwens. Bij gespecialiseerde huurbedrijven zijn die veelal redelijk jong, maar steeds vaker wordt ook een ‘deelcamper’ gekozen. Van een particuliere eigenaar. Let dus zeker op of je thuisstad een milieuzone kent of plannen in die richting heeft.

Het is tamelijk lastig als je je camper niet zomaar thuis kunt inen uitladen. Of een tijdje parkeren. Utrechters kunnen bijvoorbeeld aardig de pineut zijn en zullen dan ruim € 26 moeten aftikken voor ze hun huis kunnen bereiken. Tegen betaling kun je daar een ‘dagontheffing camper’ kopen. Rotterdam kent bijvoorbeeld ook zo’n regeling, maar die geldt dan voor drie dagen.