Seat Toledo bezorgde Volkswagen Jetta lange loopbaan

In 1983 komt Volkswagen met de tweede generatie van de Golf en een jaar later met de daarvan afgeleide Jetta. Het duo staat op het Volkswagens A2-platform en gaat als warme broodjes over de toonbank, althans in Europa. Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan wil de verkoop een stuk minder vlotten, laat staan dat de successen van de Kever geëvenaard kunnen worden. Het leidt in 1988 zelfs tot de sluiting van de Volkswagen-fabriek in Westmoreland (Pennsylvania). Dit staat in schril contrast met de expansiedrift die Volkswagen in die dagen in Europa aan de dag legt door stukje bij beetje het Spaanse Seat in te lijven Het eerste nieuwe Seat-model onder Duits bewind is in mei 1991 de Toledo, een vijfdeurs middenklasser die technisch gebaseerd is op het A2-platform van de inmiddels aan het eind van zijn carrière verkerende Volkswagen Jetta II.

Seat Toledo

Eveneens in 1991 start Volkswagen een joint venture met het Chinese FAW om in de Volksrepubliek VW’s en Audi’s te bouwen. FAW bouwt tot die tijd alleen vrachtwagens en bussen plus een handjevol staatscarrossen van het type Rode Vlag, wat eigenlijk niets anders is dan een voortboorduursel op de Chrysler Imperial C69 uit 1955. De Chinese automarkt stelt in de tijd niet veel voor. Dus investeren in een nieuwe model en een daarbij behorende nieuwe fabriek … nee, daarin heeft Volkswagen niet veel trek. De risico’s zijn veel te groot. Er is echter wel een andere oplossing: de Jetta II. Die ‘Golf met kofferbak’ staat in Europa op het punt opgevolgd te worden door de Vento.

Volkswagen Jetta China

Gedreven communisten

Bij FAW werkt de net afgestuurde ingenieur Yin Tongyao. Yin komt uit Wuhu (provincie Anhui), in die dagen een onbeduidende stad in de middle of nowhere met een bescheiden textielindustrie en een regiofunctie in de handel van landbouwproducten. Een paar duizend
kilometer van huis krijgt de nog jonge ingenieur bij FAW de opdracht de VW-fabriek in Pennsylvania te documenteren, te ontmantelen, te verschepen en op het FAW-terrein in het Noord-Oostelijke Changchun weer op te bouwen. Met de hierbij opgedane kennis wordt Yin
in China al snel gepromoveerd tot manager van de assemblagefabriek. Wanneer Yin een paar jaar later op familiebezoek gaat in Wuhu komt-ie Zhan Xialai tegen. Zhan is de lokale secretaris generaal van de communistische partij en tevens locoburgemeester in Wuhu. Het is een gedreven man met grote plannen voor z’n stad. Bij die plannen hoort ook een autofabriek, dat zal de stad aanzien geven. En het zou natuurlijk helemaal mooi zijn wanneer Yin mee wil doen? Zhan zal voor de formaliteiten zorgen en andere randvoorwaarden regelen als Yin het produceren van auto’s voor zijn rekening neemt. Het Centrale Partij-bestuur geeft echter geen toestemming voor een autofabriek, dat kan iedereen wel willen, het zou maar een onnatuurlijke wildgroei van autofabriekjes opleveren. Wel mag Zhan Xialai van Peking een motorenfabriek beginnen. Zodoende komt Yin bij Ford in Engeland terecht om de productiefaciliteiten over te nemen van de inmiddels verouderde 1.6 liter CVH-motor uit de Escort. Op 18 mei 1997 gaat de eerste paal de grond in voor de Chery motorfabriek en op 19 mei 1999 rolt de eerste motor van de band. Alleen klanten voor hun motoren hebben Zhan en Yin niet, wie zit er te wachten op verouderde Ford-motoren?

Inpakken en wegwezen

Het is net op dat moment dat bij Seat in Spanje een nieuwe Toledo zijn opwachting maakt. Met andere woorden er komt een kant en klare autofabriek beschikbaar waarmee de oude Toledo gebouwd kan worden. En laat die oude Toledo nu juist gebaseerd zijn op de Jetta II,
toevallig de auto met het A2-platform waarmee Yin voor FAW-VW al de nodige ervaring heeft opgedaan. Zodoende pakt Yin in Spanje de oude Toledo-fabriek in, om hem in Wuhu weer op te bouwen. Overigens zonder dat Seat dit met Wolfsburg communiceert. En de onderdelenvoorziening? Dat probleem is ook keurig getackeld, de leveranciers die materiaal aan FAW-VW leveren voor de Chinese Jetta II kunnen die componenten ook aan Chery leveren. En dat doen ze ook, zonder problemen. Handel is handel. Ze kunnen het later altijd nog aan Volkswagen meedelen, mocht het nodig zijn. Zodoende heeft Chery niet alleen een fabriek en een onderdelennetwerk, maar zonder ontwikkelingskosten ook een auto.

Chery Fulwin

Stap voor stap legaal

Wanneer eind 1999 de eerste Chery CAC6430 (zoals de auto aanvankelijk heet) van de band loopt hebben ze in Wuhu officieel nog steeds geen toestemming om auto’s te bouwen, goedkeuring is er alleen voor motoren en onderdelen (die Chery dan wel al voorgemonteerd tot complete auto’s verkoopt). Via een connectie in Peking die hem nog een gunst verschuldigd was, weet secretaris generaal Zhan het zo te spelen dat SAIC (de autofabriek in Shanghai die samenwerkt met GM en VW) met enige tegenzin een belang van 20 procent moet nemen in de onderneming. Vervolgens meldt Zhan zich weer bij de centrale overheid met de mededeling dat wanneer SAIC auto’s mag bouwen, Chery als onderdeel van SAIC dat toch ook zou moeten mogen … In Peking is er niemand die dat durft tegen te spreken en zo krijgt de Chery Fengyun (de naam CAC6430 is overboord gezet) een legale status. Tenminste voor de lokale markt. De rest van China is voor Chery verboden terrein, althans voorlopig. Zhan weet het in Peking echter zo te brengen dat het van weinig communistisch gedrag zou betuigen wanneer je auto’s die voor iedereen zouden kunnen zijn slechts voorbehoudt voor een selecte groep. En weer gaat Peking overstag.

Chery Amulet

Bij SAIC zien ze de hele affaire met Chery als een interne aangelegenheid tussen staatsbedrijven en vinden ze het niet de moeite waard om het te communiceren met partners GM of VW. Het geval Chery zal wel weer voorbij gaan. Maar bij Chery zelf denken ze daar heel anders over. Die zien zich pas aan het begin van iets groots. En dat wordt het ook. Voor omgerekend $ 10.000 is de Fengyun beduidend goedkoper dan de Jetta van FAW-VW die voor $ 15.500 in de prijslijst staat. Nu dringt de aanwezigheid van de auto ook bij Volkswagen door die zich uiteraard door SAIC, Seat en de diverse leveranciers in zijn hemd gezet voelt. En of het allemaal nog niet erg genoeg is voor de Duitsers wordt de auto niet alleen geëxporteerd naar landen in Azië en Zuid Amerika maar wordt hij (inclusief een versie met een 18 centimeter langere wielbasis) in Egypte gebouwd en verkocht als Speranza A11 en loopt-ie in Rusland van de band als Vortex Corda. Chery is dus absoluut niet zomaar iets van voorbijgaande aart. Na tal van facelifts en naamswijzigingen (onder andere Fulwin, Cowin,
A168, Amulet, Flagcloud en Qiyun) blijft de auto tot 2012 in China in productie en is Chery inmiddels met eigen modellen een serieuze speler geworden waaruit ook het merk Qoros is ontsproten en een joint venture met Jaguar Land Rover is opgezet voor de bouw van die
Engelse auto’s voor de Chinese markt. En dat allemaal dankzij iets wat begon met een op een uit 1984 stammende VW gebaseerde Seat Toledo.

Dit artikel verscheen eerder in AutoWeek Classics nummer 6 uit 2015.