Gratis geld
Nou, dat was me het weekje wel. De overheid stelde €10 miljoen beschikbaar voor particulieren die een elektrische auto willen kopen. Als die onder de €45.000 blijft, krijg je €4.000 terug. Zeker niet verkeerd en voor veel mensen het laatste zetje om een EV aan te schaffen, was het idee. Zakelijke rijders hadden al veel voordeel met hun lage bijtelling en investeringsaftrek, hoog tijd om ook de particulier aan te spreken.
Nu heb ik zowel op deze pagina’s als bij mediaoptredens, en zelfs in Den Haag, tegenover de verantwoordelijke Kamerleden meerdere malen betoogd dat de particulier allang een fors voordeel heeft. Zo zijn elektrische auto’s bpm-vrij (scheelt op €40.000 zomaar €5.000 tot €10.000) en tot 2025 betaal je geen wegenbelasting. Daarnaast zijn je verbruikskosten erg laag. Zeker thuis geladen stroom is per kilometer veel goedkoper dan benzine, een voordeel waar een leaserijder met tankpas niets van merkt. Dat is dan ook de reden waarom de bijtellingskorting voor destijds zuinige auto’s verzonnen is: lage brandstofkosten raakten de zakelijke rijder niet genoeg. Maar nu dat andersom werkt, telt het plots niet. Meer korting, meer subsidie, want mensen willen graag elektrisch rijden, zo bleek uit onderzoek.
Klopt dat in de praktijk? Nou en of! Toen op 1 juli de regeling inging, mocht iedereen die in juni al een EV had besteld die aan de regels voldeed €4.000 aanvragen. Het resultaat? Binnen een dag was de helft (!) van het geld op. Dat zijn 1.250 nieuwe EV’s. Een week later, bij het schrijven van deze column, zitten we op 90 procent. Het is dus met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat de pot leeg is als je dit leest. Dat komt neer op 2.500 EV’s met €4.000 korting.
Je zou kunnen zeggen dat de regeling dus een groot succes is, maar wat mij betreft is het tegenovergestelde waar. Als die €4.000 genoeg is om zó veel mensen over de streep te trekken, dan is het veel te veel. Had je de helft gegeven, waren dan veel mensen afgehaakt? Of een kwart? Met zo veel animo was de pot alsnog leeggeraakt, maar dan langzamer, zodat je met hetzelfde belastinggeld veel meer EV’s aan de man had gebracht. Inclusief de korting die veel merken ook nog geven, om hun CO2-targets te kunnen halen, zijn elektrische auto’s nu opnieuw extreem overgesubsidieerd. Zo geeft Renault in juni en juli €4.000 korting bij een nieuwe Zoe, boven op de overheidssubsidie. Totaal: €8.000 korting en een gratis laadpaal voor een auto die al bpm- en mrb-vrij is. Logisch dat het stormloopt.
We hebben de fout nu al zo vaak gezien: de Mitsubishi Outlander, de eerste Tesla Model S en nu de kleine EV voor de particulier. Eén les heeft de overheid dan gelukkig wel geleerd: er is een pot geld en als die op is, is het klaar. Dat principe had veel Outlander-misère kunnen voorkomen. Maar waarom is opnieuw met belastinggeld gestrooid voor auto’s die de fabrikanten wel móéten verkopen om CO2-boetes te vermijden?
Bovendien maak je nu mensen boos die achter het net vissen. Al ben je ook dan nog niet kansloos: doe je een aanvraag als de pot leeg is, dan wordt die doorgeschoven naar volgend jaar. Dan is er weer nieuw budget … Sinterklaas betaalt.
Als €4.000 genoeg is om zó veel mensen over de streep te trekken, dan is het veel te veel.
Deze column verscheen eerder in AutoWeek 29. Die editie gemist? Niet getreurd, hier is hij na te bestellen.
Roy Kleijwegt
Autojournalist
Roy Kleijwegt (1981) heeft Journalistiek gestudeerd en liep in 2004 bij AutoWeek stage. Hij werkte daarna een aantal jaar bij het vakblad Automotive maar keerde hij in 2008 terug bij AutoWeek als testredacteur en politiek expert. Hij houdt van supercars en lichte sportwagens, van moderne auto's met coole gadgets en de mensen achter bijzondere automerken. Waar velen de opkomst van EV’s zien als een ramp, vindt Roy de transitie bijzonder interessant. Evengoed zijn zijn favoriete auto’s hoogtoerig en atmosferisch: hij moest een traan laten tijden het testen van een Ferrari 812 Superfast. Roy heeft weinig met klassiekers, hoewel de liefde voor youngtimers groeit nu hij ouder wordt. Hij reed in zijn vrije tijd op z'n Kosmic Rotax kart maar die is door tijdgebrek verkocht. In zijn vrije tijd geniet hij van sporten, poker en zijn gezin. Roy heeft veel interesse in BPM-wetgeving en andere politieke zaken en probeert op dat vlak de mopperende Nederlander uit te leggen hoe dingen werken. Voor zijn eigen deur staat een Tesla Model 3.
