Test: Smart city-coupé smart & passion 55pk (1999)

Midden jaren negentig. Nicolas Hayek, de man achter de Swatch horloges, heeft plannen voor een kleine wagen voor moderne mensen; een autootje dat zich prima leent voor het drukke stadsverkeer en dat je - dankzij z'n geringe afmetingen - makkelijk in kleine gaatjes kunt parkeren. Het trendy vierwielertje moet verwisselbare carrosseriepanelen krijgen, zodat je het makkelijk een andere kleur kunt geven als de oude je verveelt. Hayek vindt een partner in Daimler-Benz. De 'Swatch-auto', die Smart wordt gedoopt, is inderdaad iets anders; een tweepersoons automobieltje, met een lengte van niet meer dan 2,5 meter. Maar het karretje is wel 1,53 m hoog. Kleine wieltjes staan zo ver op de hoeken als maar mogelijk is. En de Smart heeft - dwars tegen de trend in - achterwielaandrijving. De Smart City-Coupé, zoals het karretje voluit genoemd wordt, heeft semi-automatische transmissie. Een koppelingspedaal ontbreekt. Als de bestuurder een andere versnelling kiest regelt de elektronica het koppelen. Kies je niet voor de eenvoudigste versie van de Smart, dan kun je het schakelen zelfs helemaal aan de elektronica overlaten. Als die vindt dat er overgeschakeld moet worden doet ie dat zelf. Behalve met het schakelen, houdt de elektronica zich ook uitvoerig bezig met wat er tussen wegdek en wielen gebeurt. Want de Smart krijgt niet alleen standaard ABS mee, ook tractie- en stabiliteitscontrole zorgen ervoor dat de wielen grip houden en het wagentje de koers volgt die de bestuurder opgeeft.

Speelgoedachtig

We nemen plaats in de Smart. Je zit hoger dan in een 'gewone' auto. Wel makkelijk bij het in- en uitstappen. En met die hoge zit heb je ook een goed overzicht over het verkeer. De twee mensen waarop de City-Coupé berekend is, zitten op flinke stoelen. Ze zijn dun, maar niet oncomfortabel. Over gebrek aan ruimte hebben bestuurder en passagier niets te klagen. Daardoor krijgen ze het idee in een veel grotere auto te rijden. En met de zitpositie is ook niets mis. Die geeft je het gevoel dat je in een MPV zit. Maakt de Smart met de ruimte die hij z'n twee inzittenden biedt een volwassen indruk, als je naar het dashboard kijkt kom je weer op heel andere gedachten. Een dik stuurtje, met een groot, bol centraal gedeelte, de grote halfronde snelheidsmeter, de ventilatieroosters in de vorm van torentjes op het dashboard, de 'popperige' middenconsole en de twee eigenwijze klokjes op steeltjes daar bovenop: het doet allemaal speelgoedachtig aan. (Die klokjes - toerenteller en klok - zijn trouwens opties.) We starten de Smart. Wat hoor je? Een geluid dat vaag aan een VW Kever doet denken. We laten het schakelen en koppelen eerst maar eens aan de elektronica over. Het wisselen van verzet verloopt akelig traag. En als je probeert tempo te maken door het gas stevig in te trappen wordt het er niet beter op. Telkens bij het overschakelen - er zijn zes versnellingen - houdt de Smart in en duikt hij een beetje voorover. Dan maar eens zelf met de pook in de weer. We slaan de 'adviezen' van de elektronica in de wind en trekken verder in de versnellingen door. Net voordat we de pook een tikje naar voren geven om naar het volgende verzet te gaan, nemen we een beetje gas terug. Dat gaat vlotter en soepeler. Maar ook zo wordt de City-Coupé geen Sport-Coupé. De Smart heeft geen kartkarakter. Hij stuurt behoorlijk indirect. En als je probeert hem vlot door de bocht te mennen krijg je al snel te maken met onderstuur. Het enige 'sportieve' aan de Smart is eigenlijk z'n stugge vering en demping, die hij nodig heeft om overhellen en deinen tegen te gaan. Maar de zonder meer stevige afstemming van het onderstel heeft als 'bijwerking' dat de Smart z'n inzittenden niet comfortabel over hobbels en kuilen kan vervoeren. Van slecht wegdek houdt hij echt niet. Over de ruimte achterin zijn we gauw uitgepraat. Er is plaats voor een bescheiden hoeveelheid bagage. De achterruit scharniert omhoog, het klepje daaronder gaat omlaag. De Smart is klein, handig in de stad en trendy; en verder natuurlijk heel revolutionair. Maar of de City-Coupé werkelijk uitgroeit tot een levende legende? Dat zal de tijd nog maar moeten leren. Lees het over veertig jaar in AutoWeek.