Opel Insignia - Afscheid duurtest

Nee, de afscheidsreportage met onze Opel Insignia Sports Tourer had wel degelijk een beladen betekenis. Want het uitzwaaimoment is namelijk vrij letterlijk te interpreteren: de Insignia is echt de allerlaatste Opel die van voor tot achter met alleen maar Duitse onderdelen is gebouwd, zonder de geringste vorm van badge-engineering vanuit PSA. Dan praat je toch over een historisch scharniermoment in de 120 jaar oude merkgeschiedenis, want alle toekomstige Opels worden vanaf nu door beide fabrikanten onder gezamenlijke vlag ontwikkeld en gebouwd. Vandaar ook deze farewell-tour van Rüsselsheim naar Sochaux, want je mag er van uitgaan dat die vlag zeer nadrukkelijk de Franse driekleur toont!

De zakenwereld kent namelijk maar één realiteit: wie betaalt, bepaalt. En natuurlijk zorgt dat aan Duitse kant voor onrust. Vooral omdat moederbedrijf PSA al heeft aangekondigd dat het pas in Opel wil investeren als de eigen doelstellingen zijn gehaald. Volgens PSA zijn de kosten van de verouderde Duitse fabrieken twee keer zo hoog als die in Frankrijk. En juist die kostenbesparing is essentieel voor de verdere expansie: de schaalvergroting moet zich vertalen in lagere productiekosten, plus kostenbesparingen door de gezamenlijke inkoop van onderdelen. Inmiddels hebben Opel-fabrieksmedewerkers een baangarantie tot 2025 en mag Opel voor de hele groep een nieuwe viercilinder ontwikkelen. Puur zakelijk zou meer synergie de meest logische vervolgstap zijn, maar door al dat Franse triomfalisme heb je dan meteen weer de politieke poppen aan het dansen. Duitsland mag dan de voorbije decennia veel werk hebben gemaakt van de verzoening met de oude erfvijand Frankrijk (bijvoorbeeld in de vorm van de euro), maar zodra de eigen economische belangen in het gedrang komen, steken aloude nationalistische gevoeligheden direct weer de kop op. De Rijn blijft een taaie en koppige grens.

KRUISBESTUIVING

Maar dan nog: waarom in godsnaam al die reuring? Binnen de geglobaliseerde hedendaagse autowereld is dat soort grensoverschrijdende activiteiten inmiddels toch de normaalste gang van zaken? Dat zou je denken, ja. Maar bij de overnamefusie van Opel naar Peugeot is dat niet het geval. Want die gaat nog steeds gebukt onder het aloude Basil Fawlty-credo: don’t mention the war! Een diepgewortelde animositeit, aangewakkerd door felle nationalistische tegenstellingen vlak je niet zomaar uit. Laat dat nu ook de reden zijn waarom we voor deze afscheidstournee van onze duurtest-Insignia een kleine omweg via de Elzas hebben gemaakt. Immers, als men ergens ervaring heeft met culturele kruisbestuivingen plus alle gevoeligheden die daarbij horen, dan is het wel in dit langgerekte wijngebied ten westen van de Rijn. Nergens anders is de versmelting van Duitsland en Frankrijk zo duidelijk zicht-, hoor-, voelen proefbaar. De schilderachtige, schots en scheve vakwerkhuizen in de wijndorpjes zijn welhaast een spiegelbeeld van de architectuur in het Zwarte Woud. De plaatsnamen doen Duits aan, evenals de namen van de inwoners. De heerlijke witte wijnen, de trots van het gebied, dragen namen als Sylvaner Gewurzstraminer en Riesling. Culinair is de Elzas sowieso een gastronomisch walhalla, waarbij het meest verfijnde van de twee keukens wordt gecombineerd: foie gras, flammekueche, baeckeoffe, zuurkool, gerookte varkensbout, spaetzle …

Het smaakpalet is een voortdurende hinkstapsprong tussen beide oevers van de Rijn. En met zijn trek in bier, schnapps en bretzels verraadt de Elzasser nog steeds zijn Duitse verwantschap. Geen wonder, want deze smalle landstrook is eeuwenlang heen en weer geslingerd tussen Frankrijk en Duitsland en kan daarom bogen op de rijke erfenis van beide landen. Verenigd in het weelderig groen van natuurparken, bergmassieven, bossen en wijngaarden, vormt deze regio bijna een land op zichzelf. Met unieke cultuurschatten, een eigen taal (het zangerige Alsacien), een buitengewoon zonnig klimaat (evenveel zonuren als Perpignan) en koppige tradities die verankerd liggen in de drie grote oorlogen die er de afgelopen 150 jaar hebben plaatsgevonden: eerst was er de Frans-Pruisische oorlog van 1870; vervolgens werd de Elzas opnieuw door Duitsland geannexeerd tijdens de Eerste Wereldoorlog en amper twintig jaar later kwam Adolf Hitler met zijn zwartgelaarsde knechten binnengemarcheerd. De oudere generaties die tijdens de Eerste Wereldoorlog werden geboren, zijn tijdens hun leven soms wel vier keer van nationaliteit gewisseld door het grillige verloop van de geschiedenis.

Overal in de streek vind je herdenkingsmonumenten voor de oorlogsslachtoffers. Maar wat die er niet bij vertellen is dat de meeste Elzassers – verplicht – in een Duits uniform hebben moeten vechten. Veel keus hadden ze niet: wie ertegen in opstand kwam, werd zonder genade geëxecuteerd. Verplicht of niet: na de Tweede Wereldoorlog werden ze door Parijs toch met scheve ogen aangekeken, ongeacht hoe hard ze hun best deden om hun Franse nationaliteit te benadrukken. Die sluimerende argwaan was evengoed aan de overkant van de Rijn aanwezig. “Een echte Duitse kerel kan geen Fransman uitstaan, maar zijn wijn mag hij graag drinken”, schreef Goethe al in Faust. Bewondering voor de culturele, in het bijzonder culinaire prestaties van de westerburen is bij de Duitsers omgekeerd evenredig aan de afkeer van het land en zijn bewoners, aldus de grote dichter. Het volgende versje vat de vastgeroeste vooroordelen trefzeker samen. ‘Eén Fransman: esprit. Twee Fransen: l’amour. Drie Fransen: revolutie. Eén Duitser: poëet. Twee Duitsers: ordnung. Drie Duitsers: oorlog. Vooral wat dat laatste betreft neemt de Elzas een wel heel bijzondere plaats in de geschiedenisboeken in.

PAREL VAN DE ELZAS

Het heeft een hoop zinloos bloedvergieten gekost, maar uiteindelijk heeft die socioculturele versmelting een enorme verrijking voor de Elzas opgeleverd. Vandaag de dag plukt de streek vooral de toeristische vruchten van die dubbele nationaliteit. Want ondanks al het oorlogsgeweld van de voorbije 150 jaar is er verrassend veel authentieke rijkdom aan architecturaal erfgoed uit de periode tussen de 15e en 18e eeuw bewaard gebleven. Zo wordt het idyllische Riquewihr gerekend tot de vijf mooiste dorpen van Frankrijk. Jaarlijks wordt ‘de parel van de Elzas’ overspoeld door maar liefst twee miljoen toeristen. Via het office de tourisme van Riquewihr krijgen we heel even de tijd om met onze Opel voor dag en dauw een paar foto’s te maken in het autovrije centrum, maar zelfs dat blijkt geen sinecure. Het ene straatje is nog kleurrijker dan het andere, maar de draaicirkel van de superlange Opel Insignia is af en toe veel te groot voor het krappe kruip-door-sluip-door-gepriegel binnen de middeleeuwse stadsmuren. Dan zijn er in de buurt van Riquewihr wijndorpjes waar je een stuk vlotter doorheen rijdt (tot de mooiste behoren Kaysersberg, Ribeauvillé, Niedermorschwihr en Turckheim), maar dat betekent dan wel achter het zoveelste toeristentreintje aan boemelen … Daar zijn we nu niet voor gekomen.

COCKTAIL VAN COLS

Iedereen heeft het altijd maar over de Eifel als ultiem stuurparadijs, maar wie dat durft te beweren, heeft blijkbaar nog nooit z’n vleugels uitgeslagen in de Elzas. Niet voor niets worden in het gebied rond Munster de meest spectaculaire heuvelklimraces van Frankrijk verreden. Nergens anders vind je op verschillende hoogteniveaus zo’n verslavende cocktail van cols, uitdagende hairpins, superstrak asfalt en adembenemde vergezichten op de Ballons, de typerende ronde bergtoppen. Wil je juist lekker op je gemak cruisen en van de steeds wisselende uitzichten genieten, kies dan vooral voor de Route des Vins d’Alsace (www.vinsalsace. com). Voor het betere pookwerk kies je zonder dralen voor de hoger gelegen Route des Crêtes, de weg die werd aangelegd door het Franse leger tijdens WO1 om het zuidelijke front in de Elzas met het noordelijke te verbinden. Want op dit soort wegen, met lange snelle doordraaiers, komen de kwaliteiten van de Insignia Sports Tourer het beste tot hun recht. Het is ook die uitermate prettige mix tussen dynamiek en comfort die we de afgelopen maanden steeds meer begonnen te waarderen naarmate de duurtestkilometers zich opstapelden.

SCHROOMGRENS

Dat wij niet de enigen waren die de sportieve stuurkwaliteiten hadden ontdekt, bleek wel uit de gebruiksfrequentie van onze Insignia: de Sports Tourer was vrijwel altijd op pad. Veelvuldig voor allerlei filmwerk (handig voor het statief, zo’n grote, diepe kofferbak), meer dan eens voor vergelijkende tests, maar af en toe zeker ook voor een lekker weekendje sturen. Want de Insignia kan letterlijk alles. Of laten we het zo stellen: hij kan veel meer dan zijn statige statuur doet vermoeden en meer dan de feedback die het onderstel bij normaal gebruik doorgeeft. Zodra je het gaspedaal door de schroomgrens heen drukt, merk je pas hoe groot de sportieve marge is die deze massief ogende Opel in huis heeft. Het is heel knap hoe men dat voor elkaar heeft gekregen, want voor normaal snelweggebruik biedt de Insignia nog steeds het fluwelen comfort van een vliegend tapijt. Underpowered kun je de 1,5-liter turbo met 165 pk en 250 Nm bezwaarlijk noemen. In het vlakke polderland kun je ’m zelfs op deellast lekker vlot door z’n zesbak heen laten lopen. In de bergen is het echter wel een kwestie van de viercilinder flink in de toeren te houden. Het enige punt van kritiek was de afstelling van de elektronische mappings: bij vollast hield de motor af en toe in, vooral bij lage toerentallen. Wat die dip veroorzaakte, was moeilijk te achterhalen, maar er trad wel verbetering op toen we in Duitsland een keer benzine tankten met een hoger octaangetal. Niet dat dat gat in de vermogensopbouw ooit ook maar problematisch is geworden, maar het was wel voortdurend merkbaar.

ALS THUISKOMEN

Na een halfjaar Opel Insignia rijden is ons één ding duidelijk geworden: zo’n lel van een middenklasser is een fijn type auto. Als je tussen al die vele SUV-tests door weer eens in de Opel stapte, voelde dat als thuiskomen. De lage zit, veel auto om je heen, het lage zwaartepunt, dat is toch het ware autorijden? Hele volksstammen denken daar anders over. Bijna een kwart van de nieuw gekochte auto’s is nu een SUV met hoge instap. Het verklaart waarom het segment waarin de Insignia zich bevindt, krimpt. In de top 25 van bestverkochte auto’s van Nederland in de eerste vier maanden van 2018 vind je geen Insignia, VW Passat, Ford Mondeo, Renault Talisman of andere traditionele middenklasser meer. SUV’s die zijn gebaseerd op compacte middenklassers floreren daarentegen. Zo verkoopt de Opel Grandland X beter dan de Insignia.

Wat hebben we allemaal met de duurtest-Opel gedaan? We zijn dieper in de 1.5 turbomotor gedoken door er een 140 pkversie bij te halen en vast te stellen dat die met 25 pk minder helemaal niet zoveel slechter bedeeld is. De bakverhoudingen van de zesbak zijn anders, waardoor de instapversie op de eerste meters zelfs vlotter aanvoelt. Een prima aandrijflijn, die 1.5 turbo, al bleek de Opel in de triotest met de Ford Mondeo Wagon 1.5 Ecoboost en de Skoda Superb Combi 1.4 TSI juist op het onderdeel aandrijflijn de minste punten te scoren. De Insignia Sports Tourer verbleef enige maanden samen met de Volvo V90 in onze duurtestgarage en vaak haalden buitenstaanders ze door elkaar. Dan kregen we te horen: “Zo, ben je met de Volvo V90?”, terwijl we uit de Opel stapten. Het geeft aan hoeveel indruk zo’n grote stationwagon maakt; niet gek als je bedenkt dat hij langer is dan de grootste Volvo stationwagon en een Mercedes Eklasse Estate. Overigens levert Opel nu tijdelijk een Sports Tourer zonder meerprijs ten opzichte van de Grand Sport. Aanrader, zo’n Insignia, de enige punten van kritiek die wij hebben zijn het licht inhouden rond de 2.500 tpm en de matige detaillering van het navigatiescherm.