Variabele bijtelling onderzocht: 'Interessant alternatief'

De variabele bijtelling kun je zien als kilometerheffing voor de privé gebruikte zakelijke leaseauto. In plaats van een vast bedrag aan bijtelling per maand betaal je dus naar gebruik als je privékilometers maakt, geregistreerd middels een betrouwbaar ritregistratiesysteem. Vereniging Zakelijke Rijders onderzocht in opdracht van het Ministerie van I&W en de Mobiliteitsalliantie in een pilot hoe dit in de praktijk kan uitpakken. "Er is in 2020 vijf maanden lang tot op detail bij 112 berijders gekeken naar reisgedrag en er zijn 16.983 ritten geanalyseerd. Om extra data te verzamelen en de gevonden gedragingen in de fysieke pilot te valideren, is er een groot aanvullend onderzoek gehouden onder zakelijke rijders die bijtelling betalen." De resultaten zijn onder 1.800 respondenten getoetst.

Op basis daarvan heeft men een inschatting kunnen maken wat er gebeurt als er variabele bijtelling geheven wordt. Eén van de belangrijkste bevindingen is dat naar verwachting 70 procent van de zakelijke rijders minder privékilometers gaat maken. In de praktijk zou dat met de 1,5 miljoen zakelijke rijders in Nederland uitkomen op een 'besparing' van 1,2 miljard kilometers per jaar. Wanneer men de zakelijke auto dus meer laat staan, zou 33 procent voor een alternatieve vervoersvorm kiezen. Zo zou 20 procent vaker de fiets pakken en 6 procent meer gebruikmaken van het openbaar vervoer. Iets dat de Mobiliteitsalliantie graag ziet: het 'slimmer' verdelen van vervoer over verschillende vervoersvormen.

Maar goed, wie of wat wordt er nu echt beter van? Dat blijkt uit twee doorgerekende scenario's die in het verslag van de pilot naar voren komen.

• Scenario 1: "Het volledig overstappen naar een variabele bijtelling geeft een besparing van 1,2 miljard privékilometers met de auto van de zaak en tevens een potentiële bruto CO2-winst van bijna 200 miljoen kilogram. De inkomsten uit bijtelling gaan in dit scenario met € 142 miljoen omhoog."
• Scenario 2: "Het vervangen van de 500km-regeling door een systeem van variabele bijtelling geeft een potentiële besparing van 116 miljoen kilogram CO2. De inkomsten uit bijtelling gaan in dit scenario met € 327 miljoen omhoog."

Draagvlak

Er wordt onderaan de streep dus minder gereden, maar er rolt meer bijtelling richting de staatskas. Je zou dan ook denken dat de zakelijke rijder zich benadeeld voelt bij een dergelijk systeem en er niet warm voor loopt. Toch zou uit het onderzoek blijken dat dat wel meevalt. Sterker zelfs, volgens VZR geeft 60 procent van de ondervraagde zakelijke rijders positief staan tegenover variabele bijtelling. 20 procent is neutraal. Slechts een klein deel zou er dus op tegen zijn. VZR vindt dat er daarom voldoende grond is om dit verder uit te gaan zoeken en wil dit oppakken.