Autobranche komt met uitgebreid belastingvoorstel

Het lijkt wat vroeg voor grootse belastingplannen, maar eigenlijk is de formatietafel nu net een plek waar afspraken kunnen worden gemaakt zonder dat er allerlei partijen over je schouder meekijken. Als er eenmaal een nieuw kabinet zit en in een regeerakkoord staan plannen die je niet aanstaan, dan heb je een probleem.

Dus wat kan je doen? Al ingrijpen voordat de plannen daadwerkelijk worden gemaakt. En dat is precies wat de Nederlandse autosector heeft gedaan. Een coalitie van vijf partijen heeft een uitgebreid voorstel in elkaar zet en dropt dat deze week af in Den Haag als een soort handvat voor tijdens de formatieonderhandelingen.

De club bestaat uit RAI Vereniging namens de auto-industrie, Bovag namens de autobedrijven, ANWB namens de particuliere automobilist, VNA voor de zakelijke rijder en autoleasemaatschappijen en Natuur en Milieu voor de maatschappelijke kant. Deze partij was erg nodig om het geen autofeestje te laten zijn. Want hoe breder het maatschappelijk draagvlak, hoe blijer de politiek er mee is. Meer draagvlak betekent namelijk minder protest en meer politiek draagvlak. Ideale ingrediënten op een belangrijke herziening vlot ingevoerd te krijgen.

Wat zijn de voorstellen?

Alle maatregelen zoals de brede coalitie ze graag ziet:

• Een opmaat naar een kilometerheffing in 2030, wat in in wet wordt vastgelegd om politieke vertraging te voorkomen.
• Kilometerheffing mede afhankelijk maken van uitstoot.
• Nooit bpm voor elektrische auto’s. De bpm moet verdwijnen met de brandstofmotor.
• Een progressievere bpm die nieuwe kleinere brandstofauto’s goedkoper moet maken
• Al in 2023 mrb voor elektrische auto’s, maar wel met veel (kilo)korting. Vervolgens moet die korting veel langer blijven dan nu plan is.
• Bijtelling voor elektrische auto’s langzamer laten stijgen dan nu het plan is. Een terugval is al merkbaar.
• Een mrb voor bestelauto’s die langzaam oploopt richting 2030. Vanaf 2026 ook een bonus/malus heffing voor de aanschaf van bestelauto’s.
• Afschaffing belastingvrijstelling voor overheidsvoertuigen.
• Aanschafsubsidie elektrische auto’s voor particulieren voor zowel nieuw als gebruikt behouden. Wel een cap op aanschafwaarde, geen jaarmaximum meer aan subsidie. Wel minder subsidie per auto dan nu.
• Extra aandacht voor gedragsverandering: zaken als lease fietsen, thuis- en onlinewerken gemakkelijker maken, afspraken werkgevers over ZEV in een wagenpark.

Geen grote verschuivingen

Zetten we de maatregelen op een rijtje, dan zien we eigenlijk nergens hele harde veranderingen. “Dit is juist bedacht om grote verschuivingen te voorkomen”, legt Bovag-woordvoerder Paul de Waal uit. “Op deze manier is er zekerheid voor bedrijven zonder dat er ieder keer grote verschuiven ontstaan zoals we het afgelopen decennium hebben gezien.” De opvallendste maatregelen zijn een mrb-heffing voor elektrische auto’s – al vanaf 2023 – en een mrb-heffing voor bestelauto’s met een brandstofmotor. “Die zijn nodig om het plan financieel dekkend te krijgen. Maar let wel, wij pleiten ook voor een veel langere korting op de mrb voor elektrische personenauto’s, die anders al vanaf 2026 de volle mep gaan betalen.”

Een van de belangrijkste effecten van de plannen is dat het voor particulieren aantrekkelijker wordt om een elektrische auto aan te schaffen, ook als occasion. “Op dit moment vindt er een netto-export plaats van elektrische auto’s. Dat willen we veranderen in een netto-import.” De fiscale plannen moeten gelden voor een komend kabinet, plus één jaar. Voor daarna moet men flexibel zijn. “Je weet niet goed hoe snel de markt en techniek zich tegen die tijd ontwikkelt." Ondertussen wordt er wel reëel beleid verwacht voor auto’s met een verbrandingsmotor. “Zelfs bij extreme stimulering is in 2030 nog 80 (!) procent van het bestaande wagenpark voorzien van een brandstofmotor. Door goed met biobrandstoffen te werken valt daar heel veel CO2-winst te halen.”

Kilometerheffing

Ook al gaan de zeer concrete fiscale plannen maar tot 2026, heeft de coalitie ook een verhaal neergelegd voor de periode daarna. Het maatregelenpakket borduurt voort op de plannen zoals in het andere kader, alleen is alles nog niet zo doorgerekend als de jaren ervoor, vanwege de onzekerheden voor de jaren die nog zo ver weg zijn. Wat voor de vijf partijen wel vaststaat is dat Nederland in 2030 over moet naar betalen voor gebruik, oftewel een vorm van kilometerheffing. Dit komt dan als vervanger voor de huidige autobelastingen mrb en bpm, maar moet ook zorgen voor een alternatief inkomen voor de brandstofaccijns, die op dit moment zo maar 8 miljard euro per jaar oplevert. Elektrische auto’s dragen daar logischerwijs niet aan bij (ook al zit er op stroom óók accijns) en met een kilometerheffing kan de overheid deze inkomsten garanderen.

Deze beweging zat er al jaren aan te komen, en het besef dat accijnsinkomsten straks gaan wegvallen was zelfs voor de VVD reden om op dit dossier te bewegen. De uitstoot van een auto (zowel CO2 als zaken als fijnstof) zou volgens de coalitie onderdeel moeten uitmaken van het tarief, wat betekent dat occasions automatisch op een achterstand staan. Nu al een onprettig idee voor mensen die sowieso geen nieuwe auto kunnen betalen. Daar staat tegenover dat het aanbod van gebruikte elektrische auto tegen 2030 al behoorlijk op stoom moet zijn.