Nu gewoon, toen supermodern: digitaal dashboard bestaat al 45 jaar
Opmaat naar het touchscreen in de auto
Steeds vaker zien we in het instrumentarium een digitaal scherm de plaats innemen van de vertrouwde analoge wijzerplaten. Soms wordt op dat scherm nog wel een wijzerplaat geprojecteerd, alsof er eigenlijk nooit iets verandert, maar vaak ook zien we alleen maar getallen of streepjes die de functie van snelheidsmeter, toerenteller of brandstofmeter in hebben genomen. Staat lekker eigentijds. Zou je denken ja; maar al decennia lang wordt gedacht dat het digitale dashboard eigentijds is.
In diverse laboratoria verspreid over de aardbol wordt geëxperimenteerd met diodes, kathodes, elektronenbuizen en andere technologieën om signalen weer te geven. Dit leidt onder andere tot de displaytechniek die veel gebruikt wordt in de schermpjes van bijvoorbeeld videorecorders en huishoudelijke apparaten. Alleen vraagt implementatie in een auto om een nogal radicale ommezwaai. Om te beginnen is het nodig om over te schakelen van mechanisch naar elektronisch en daarnaast moet het in het dashboard te implementeren zijn. Kortom, het gaat niet alleen om de beschikbaarheid van het display zelf.
Halverwege de jaren 70 werkt Aston Martin aan een complete nieuwe limousine, de Lagonda Series 2 als opvolger van de ietwat bedaagd ogende Lagonda Series 1. Designer William Towns krijgt alle vrijheid om iets radicaal anders te maken. Niet alleen het uiterlijk met z’n lage, wigvorm breekt met wat we gewend zijn, ook het interieur is compleet anders. Als de auto in 1976 wordt gepresenteerd, bestaat het dashboard uit strakke vlakken en ontbreken ronde tellers en klokken met klassieke wijzerplaat.
Het instrumentarium is opgebouwd uit fluorescentiedisplays. Om het futurisme af te maken wordt de stuurkolom geflankeerd door panelen met tiptoetsen. Wanneer de pers in 1977 met de auto kennis mag maken, zijn de demonstratiemodellen tijdelijk voorzien van analoge klokken, dit om problemen te voorkomen. Het duurt echter nog tot 1978 voordat de auto productierijp is, niet in de laatste plaats om het dashboard te kunnen doorontwikkelen. In 1984 wordt het dashboard herzien en krijgt de auto drie kathodestraalbuizen (oftewel beeldbuizen) die op hun beurt in 1986 vervangen worden door lcd-techniek. De tiptoetsen hebben dan inmiddels plaatsgemaakt voor ‘ordinaire’ drukknoppen.
Voor het volk
Bij verschillende autofabrikanten wordt nieuwsgierig naar het Lagonda-dashboard gekeken. In 1980 laat Pininfarina een concept zien, de Ferrari Pinin, met schermen van instrumentariumgigant Veglia. Van productie komt het echter niet. Desalniettemin grijpt het futurisme toch om zich heen in de auto-industrie. General Motors biedt vanaf 1978 de Cadillac Trip Computer als optie voor de Seville en Eldorado. Het blijven echter lange tijd exclusieve speeltjes.
Het grote publiek leert het digitale dashboard pas in 1983 kennen bij auto’s als de Renault 11 Electronic (foto 2) en de MG Maestro. Later volgden auto’s als de Citroën BX Digit (foto 4), de Subaru XT en de Fiat Tipo DGT (foto 3). Het is een opmaat naar de eerste auto’s met touchscreen, in 1986 in de Oldsmobile Toronado en de verwante Buicks Riviera en Reatta. En nu we toch bij Oldsmobile zijn: in 1988 is de Cutlass Supreme de eerste met een head up display.
