De pretentieloze middenklassers van 20 jaar geleden

In 2001 - ja, dat is echt al twintig jaar geleden - was een SUV nog voor rappers of mensen uit het Gooi en stond er op het gros van de opritten nog een compacte hatchback of een middenklasse sedan of stationwagen. De compacte hatchbacks zijn gebleven, maar de traditionele middenklasse is weggedrukt door cross-overs en SUV's. Niet verwonderlijk dus dat steeds meer merken openlijk twijfelen over opvolging van hun huidige middenklassers, of het gewoon over een andere boeg gooien. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de meer cross-overachtige Citroën C5 X en de hoger op zijn poten staande potentiële opvolger van de afzwaaiende Ford Mondeo.

Een ommezwaai naar andere carrosserievormen lijkt haast onontkoombaar voor dergelijke merken als ze in het middensegment willen overleven. Afgelopen decennium probeerde men de teruglopende verkopen onder meer tegen te gaan door de middenklassers er steeds flitsender en vooral agressiever uit te laten zien, maar dat had niet het gewenste effect. Hoewel de huidige Ford Mondeo en Peugeot 508 er bijvoorbeeld uitzien alsof ze je met huid en haar op willen eten, zie je ze bijna nooit. Men wil kennelijk gewoon iets anders dan een traditionele middenklasser. Met een zekere weemoed denken we daarom terug aan de bescheidener vormgegeven voorvaders, de zelden geëerde vierwielige helden van menig (inmiddels wat ouder) gezin.

Opel Vectra

Misschien wel hét summum van pretentieloos vervoer in de middenklasse: de Opel Vectra. Twintig jaar geleden liep de gefacelifte Vectra B op zijn laatste benen. Een auto die in Nederlandse verkoopaantallen de eerste Vectra bijna evenaarde en ook op andere markten een daverend succes was voor Opel. In het eerste volle verkoopjaar (1996) kwamen er dik 18.000 op Nederlands kenteken. De meest probleemloze en spraakmakende Opel was het bij lange na niet en zijn opvolger die in 2002 verscheen droeg dan ook een ietwat besmette naam. Het nieuwe uiterlijk sloeg ook niet even lekker aan en zo begon Opel hier in Nederland vanaf dat moment al de grip op de middenklasse te verliezen. Iets dat de Insignia maar tijdelijk licht kon herstellen.

Ford Mondeo

In 2001 was Ford er al bij met een gloednieuwe generatie van zijn middenklasser, de derde generatie Mondeo. Althans, als we de grondige facelift van de eerste generatie net als Ford als een generatiewissel bestempelen. De Mk3 was écht helemaal nieuw en hoorde bij het door de Focus afgetrapte 'New Edge'-hoofdstuk van Ford. Het stond de Mondeo misschien niet zo geweldig als de Focus, maar de scherp gelijnde Mk3 werd goed ontvangen. Hoewel de jaren 90 als het laatste écht knallende decennium voor de traditionele middenklasser gezien kan worden, deed de Mondeo begin deze eeuw ook nog een goede duit in het zakje. In 2001 beleefde de Mondeo Mk3 z'n beste jaar met 12.552 Nederlandse verkopen. Een aantal dat daarna nooit meer geëvenaard is door de Mondeo. Qua verkoopaantallen kon de zeven jaar later geïntroduceerde Mk4 amper nog in zijn schaduw staan.

Volkswagen Passat

De Volkswagen Passat is niet alleen een traditionele middenklasser gebleken met een lange adem omdat hij al sinds de jaren 70 onder die naam verkocht wordt, maar ook als het gaat om de verkopen. Waar de verkopen van de voornaamste concurrenten na 2000 begonnen te zakken, was de dip er voor de Passat ook, alleen wel iets minder heftig. Zo'n verkoopknaller als de B5 was er echter niet eerder en is er ook niet meer gekomen. Twintig jaar geleden zat de Passat B5 zo ongeveer halverwege zijn levenscyclus. De B5.5 gedoopte facelift was net op de markt. Echt een verkoopimpuls gaf de facelift niet, maar het remde het vanaf 1999 het afzwakken van de verkopen wel wat af. Met 12.395 stuks verkocht de Passat in 2001 nog wel vrijwel even goed als de net geïntroduceerde nieuwe Ford Mondeo.

Peugeot 406

Dat Peugeot met de 508 voor een behoorlijk opvallend en wat agressief uiterlijk gaat in de middenklasse, is niet per se een nieuwe aanpak. De 406 werd in zijn tijd namelijk ook gezien als een aardig spraakmakend gelijnde auto. Men borduurde nota bene in grote lijnen voort op de 405 en toch oogde het eigentijds en fris. Desondanks kon de 406 de 405 in Nederland in verkoopaantallen niet overtreffen en bleef de teller in de drie succesvolste jaren net onder de 10.000 stuks steken. Let wel: daar hoorden de verkopen van de 406 Coupé ook bij. Als er een reden is om de 406 voor altijd voor in ons hart te sluiten, dan is het die door Pininfarina getekende tweedeurs wel.

Renault Laguna

Renault had twintig jaar geleden nét vers bloed ingebracht in het middensegment. De tweede generatie van de Laguna ging met een volledig ander uiterlijk dan zijn voorganger de strijd aan en wist vooral de tongen behoorlijk los te krijgen met zijn 'pasje' als sleutel. Een gimmick of niet; het vestigde in ieder geval de aandacht op de over het algemeen ook positief ontvangen nieuwe Laguna. Het legde Renault geen windeieren: in 2002 beleefde de Laguna in Nederland zijn topjaar en werden er maar liefst 13.576 verkocht. Daarmee versloeg Renault dat jaar alle concurrenten. Helaas bleek in de jaren die volgden dat de Laguna zijn eigenaren vaak wel wat minder lang tot tevredenheid stemde dan zijn concurrenten. De naam Laguna zou door de slechte betrouwbaarheid voorgoed besmeurd zijn en de veel betere derde generatie had daar behoorlijk last van.

Toyota Avensis

Een auto met een veel betere reputatie was de Toyota Carina. Een naam die dus niet vanwege zijn reputatie veranderd hoefde te worden, maar toch deed Toyota het eind jaren 90. Voortaan kon je tekenen voor de Avensis als je een middenklasser van Toyota wilde. De eerste Avensis oogde strak, eigentijds en vooral ook een stuk minder frivool dan de toentertijd leverbare Corolla. Een auto met een uiterst serieuze inborst. Niet het meest sprankelende van dat moment, maar absoluut een prima keuze. Met de Avensis kreeg Toyota hier voor elkaar waar het vooraf ongetwijfeld op hoopte: er werden er meer van verkocht dan van de Carina (en Carina E). Het topjaar, 1999, was goed voor 7.803 stuks in Nederland. De tweede generatie, die in 2003 verscheen, deed het ongeveer even goed als de eerste en verkocht beter dan menig Europese concurrent.

Nissan Primera

We maakten twintig jaar geleden kennis met de laatste generatie van de Nissan Primera, tevens de laatste traditionele middenklasser die Nissan hier verkocht. De eerdere Primera's haalden het in Nederland qua aantallen niet bij de Mondeo's, Vectra's en Passats van deze wereld, maar deden toch aardig mee. Ze zaten over het algemeen goed in elkaar, waren lekker no-nonsense en daarom ook heel geschikt voor wie niet zoveel gaf om uiterlijk vertoon. Misschien dat het uitgerekend daar juist mis ging bij de laatste Primera. Hoewel dat nog steeds alles behalve een protserige auto was, was de Primera voor het eerst écht uitgesproken vormgegeven. Dat viel minder in de smaak.