Ziele(n)heil

Onlangs is Eckart Wintzen overleden, na een rijk leven. Voor velen een inspirator en voorbeeld van levenswijsheid en persoonlijke creativiteit. Mooie vrolijke rouwadvertenties kreeg hij mee. Misschien was het zijn tijd, klaar voor de echte spirituele upgrading? Maar wat heeft dat dan met Groenopweg te maken?

Wintzen was een downsizer en een voorloper in Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en gangmaker achter Greenwheels! Hij viel mij jaren geleden al op door als multimiljonair bewust te kiezen voor een kleine auto, een Renault Clio. Een opvallend statement, zoiets was in zijn kringen not done. Daar laat je met je auto zien wat je waard bent. Wintzen hoefde zich niet te bewijzen. Zijn auto en zijn levensfilosofie vormden het tegenbeeld van het ziekelijke parvenu-gedrag van de nieuwe rijken en andere BNers die zich graag in dure sportwagens laten zien. Die beroemde pianist die als een kind zo trots is op zijn Ferrari, dat heb ik altijd een beetje zielig gevonden – kunstenaars groeien van applaus, toch? Of die beroemde ontwerper in wit, met drie Porsches in z'n garage. Zogenaamd kritische zangers die in een te dikke SUV rondcrossen maar gelukkig wel het glas naar de glasbak brengen (per SUV!). Meest gênant was mister Tsjakka, bij de opening van een AutoRAI, bier smijtend op de Porsche-stand en schreeuwend alsof hij daar thuis was. Even zo triest vind ik het beeld van honderden op elkaar geschoven (zaken)auto's na een winterse mega-test van ABS, airbags en kreukelzones. Weg glamour, weg power en dik blik, "sic transit gloria".

Het blijven allemaal jongetjes van 11 - mentaal gesproken dan - waar de autocultuur en de auto-industrie het van moeten hebben. Als alleen vrouwen het bij auto-ontwerp, auto-aanschaf en –gebruik voor het zeggen zouden hebben, hadden we al lang in koddig leuke, felgekleurde, handige, 1 op 20 varianten op de Twingo en Clio rondgereden, met een enkel SUV-je voor wie zónder zo'n geval niet kan leven. Helaas worden auto's door mannen ontworpen en in de markt gezet, niet als vervoermiddel maar als genotmiddel en penisverlenger voor jonge én oudere mannen. De opgeklopte vormen, de aangeblazen turbopower en de gezwollen turbotaal uit folders en autobladen, 't is net Viagra. Psychologen trekken parallellen met echte drugs en andere vormen van verslaving. De roes van geluk na het laatste shot duurt helaas steeds korter doordat de autofabrikanten - gesteund door glossy autobladen, programma's als Top Gear en andere glijmiddelen - constant voor steeds krachtiger autodrugs, autodildo's en autopep zorgen. Tijdens borrelpraat met collega's of op verjaarsvisite bij je buurman gaat het nooit over de vervoerskwaliteiten van hun nieuwe auto, maar om het speelgoedgehalte, de "aluminium accenten" en om steeds grotere aantallen paardenkrachten, en de toeters en bellen om die in bedwang te houden. Gas geven en remmen kan elke boerenkinkel, maar rijden? Ho maar!

Niet de rationeel-functionele kwaliteiten of de techniek van de auto maar de fun- en genotsfunctie vormen de kern van het probleem met de heilige koe. Hoe hard gaat-ie, hoeveel pk heeft-ie en wat kost-ie, daar gaat het over – tussen "echte" mannen. Ik vraag dan altijd: "wat zuipt-ie?" en plaag hen dan even met mijn 1 op 17 BX uit 1993 met 17 ct/km all-in, mijn 500 euro anti-statussymbool. De grap met die nieuwe auto is, dat de trotse eigenaar in één klap duizenden euro's armer geworden is.

In de geest van Wintzen wens ik dat de tijd snel komt – goedschiks of kwaadschiks – dat de auto weer een nuttig/handig/prettig/zuinig/betaalbaar vervoermiddel wordt en meer niet. Voor de doorsnee vervoersvraag is een high tech 2CV met 50 paarden voldoende. Voor de snelheidskick ga je maar karten of naar een circuit! Dan wordt Autoweek weer de autoconsumentengids en blijft GTO er voor de verslaafden. Als echte mannen hun geluk en ziele(n)heil weer gaan zoeken in echt sportieve zaken (sport en fietsen bijvoorbeeld) die minder onprettige neveneffecten hebben, dan zijn ze pas echt groen op weg. Raken ze ook nog eens hun buikje kwijt….