Weblog: een voetnoot bij de juichverhalen

Leuk onderzoek trouwens. Het markeert mooi de scheidslijn tussen voordeeljagers en idealisten. Zo lees je dat een meerderheid van de zakelijke EV-rijders VVD stemt, terwijl de privérijders naar GroenLinks en D66 neigen. Dat financiële opportunisme van de liberale pool is meteen de potentiële achilleshiel van het succesverhaal. De meest genoemde reden van aanschaf is nog vóór ‘milieu’ het kostenvoordeel. Voor 18% van de ondervraagden is een hogere bijtelling een reden om te stoppen met elektrisch rijden. Best veel.

Ik heb bovendien zo mijn vragen over de representativiteit van de ondervraagden. Maar liefst 91% is man, de inkomens zijn met twee tot drie keer modaal gemiddeld hoog, de vijftigers zijn de sterkst vertegenwoordigd. Dat is geen dwarsdoorsnede van de Nederlandse bevolking. Ten eerste zullen het mensen zijn met een iets geregelder bestaan dan de twintigers met een wild uitgaansleven en een grillig mobiliteitspatroon op onstichtelijke uren. Thuisladen zal voor die groep ook niet vanzelfsprekend zijn, terwijl 74% van de respondenten in het RVO-onderzoek aangeeft over een eigen oprit te beschikken. Ten tweede mis ik de opinie van de vrouw die om 11 uur ’s avonds bij een van god en iedereen verlaten Fastned-locatie in de stromende regen moet gaan laden.

Op het cijfer van 93% valt dus een en ander af te dingen, zeker als je kijkt naar de antwoorden op deze vraag: ‘Welke aspecten van je elektrische auto bleken na aanschaf veel negatiever te zijn dan je vooraf had verwacht?’ Maar liefst 46% noemt actieradius, 42% de ‘mogelijkheid op vakantie te gaan’, 36% de aanschafkosten, 35% ‘beschikbaarheid laadpalen’ en 17% het ‘laden zelf’. Het zijn uitgerekend de factoren die een positieve attitude snel en grondig kunnen ondergraven.

Vertekenend werkt ook het eersteklas gereedschap van de respondenten. Het grootste deel rijdt Tesla Model 3, gevolgd door de Nissan Leaf en de Kia e-Niro. De Tesla’s zullen met hun grote actieradius en effectieve supercharger-netwerk het eindbeeld positief beïnvloeden. In het onderzoek staat het zwart op wit: hoe groter het bereik, des te groter de tevredenheid.

Ik zeg niet dat het oordeel over elektrisch rijden een tijdbom is, wel dat de perceptie van de stekkerauto alsnog fors zou kunnen kantelen. Zoals het onderzoek aangeeft, rijden de meeste respondenten pas sinds 2019 en 2020 elektrisch. Het zijn starters met het onbevangen optimisme van beginners. En allemaal dik tevreden met de bijtelling of die vier mille koopsubsidie, uiteraard. Intussen moet de handel wel verdacht hard aan de bak om Jan publiek over de streep te trekken. De manier waarop ik dealers en importeurs van VW tot Peugeot in het 12%-tijdperk zie stunten met bonussen en tijdelijk verlaagde private lease-tarieven doet vermoeden dat de werkelijkheid iets minder rooskleurig is dan het stroomparadijs van de onderzoekstatistieken.

Dit is geen gelopen race, hoe je ook iedereen hoort tetteren over de opmars van de stekkerauto. En dan moet de modale burgerij nog instappen, of anders wel de ondernemer met zijn busje. De hoofdredacteur van de Volkskrant besprong dit weekeinde mijn oude stokpaard dat de lage inkomens altijd de hoogste prijs betalen voor de energietransitie. Over het plan van dertig steden over vier jaar de deur te sluiten voor vrachtvervoer met verbrandingsmotor schrijft hij: “Veel pakketbezorgers die dagelijks in de stad moeten zijn, worden uitgeknepen. Ze rijden rond in goedkope busjes en hebben amper tijd om naar de wc te gaan. Opdrachtgevers geven hen weinig ruimte om te investeren.  Om hen te stimuleren om over te schakelen op elektrisch ligt een vergoeding van maximaal vijfduizend euro klaar. Dat zal voor lang niet iedereen genoeg zijn.” Waaraan ik toevoeg;  mocht dat wel zo zijn, dan zullen ze in de stad altijd een vrije snellaadpaal moeten vinden, voor zover door Big Brother bespiede pakketbezorgers daar de tijd voor hebben. Wat als je je bus vol cruciale spullen alleen kunt bijladen op driehonderd meter van je kluslocatie? Dezer dagen rijden loodgieters in heel het land van hot naar her om gesprongen leidingen en daklekkages te herstellen. Probeer dat maar met een e-bus die het in de winter nog geen 200 kilometer volhoudt.

Laat overheid en politiek zich niet blind staren op die 93%. Kijk naar de 7% die er geen zin meer in heeft en naar de groep voor wie elektrisch rijden nog geen optie is. Aan applaus heb je niks. Je leert van de zeikerds.