Zo rijdt de monsterlijke Peugeot 205 Turbo 16

Als autoliefhebber zul je dit model ongetwijfeld kennen. Per slot van rekening won Peugeot er in 1985 en 1986 zowel het merken- als het rijderskampioenschap mee in het WK rally. Maar wees eerlijk, heb je wel eens een 205 Turbo 16 in het echt gezien? Hij is zeldzaam als een witte raaf, helemaal in onze contreien. Zonde eigenlijk dat hij zo’n schaduw­bestaan leidt, want het is een bijzondere vertegenwoordiger van de categorie homologatiemodellen.

De Turbo 16 is direct herkenbaar als 205, en dat terwijl alleen de grille, de portieren, de voorruit, de koplampen en de achterlichten zijn overgenomen van het reguliere productiemodel.

200 straatversies voor Groep B homologatie

Laten we eerst eens teruggaan in de tijd. Het reglement van de zogeheten Groep B in de rallysport vereiste tussen 1983 en 1986 dat een fabrikant 200 straatuitvoeringen van een rallyauto moest bouwen voordat de rallywagen deel mocht nemen aan de koningsklasse van de rally­sport. Vervolgens moesten er nog eens twintig straatversies worden gebouwd voor de zogenoemde evolutiemodellen, zoals bij de Audi S1 E2, de straatversie heette overigens Sport Quattro. De 205 Turbo 16 werd begin 1983 voor het eerst getoond, samen met de reguliere 205. Ondanks de grote uiterlijke overeenkomsten deelde hij alleen de koplampen, de grille, de portieren, de voorruit, de achterlichten en delen van het interieur met de huis-tuin-en-keuken-uitvoeringen, waarvan er meer dan vijf miljoen zijn gebouwd.

Exotische techniek: 1.8 turbo zestienklepper dwars achterin

De Turbo 16 had zeer exotische techniek in huis. Zo was hij uitgerust met vierwielaandrijving en een 1,8-liter viercilinder turbomotor met vier kleppen per cilinder en twee bovenliggende nokkenassen, die dwars achterin was gelegd. De transmissie kwam van de Citroën SM. Het geheel gaat schuil onder een werkelijk reusachtige motorkap. Die term dekt niet eens de hele lading, want bijna de halve achterzijde scharniert omhoog wanneer je bij de techniek moet zijn.

Turbo 16 is breder, langer en meer wielbasis dan 205

Breed is de 205 Turbo 16 natuurlijk ook; om precies te zijn een geodriehoek breder dan een regulier model. Kijk alleen maar eens naar die fors uitgebouwde wielkasten! Sowieso is de Turbo 16 veel groter dan een gewone 205: elf centimeter langer en met twaalf centimeter meer wielbasis. Geen toevallige waarden, omdat zijn proporties zo in grote lijnen overeenkomen met die van een normale 205. Die herkenbaarheid was belangrijk; uiteraard had Peugeots deelname aan het WK tot doel om een positief imago van de 205 te bewerkstelligen, met hoge verkoopaantallen als gevolg.

Rijden met de Peugeot 205 Turbo 16, geleend van het museum in Sochaux.

Maar laten we niet te lang in de theorie blijven hangen, het is tijd om te gaan rijden! Op de binnenplaats van het Peugeot-museum in Sochaux staat een 205 Turbo 16 klaar voor een snelle testrit. We stappen in en starten de motor, wat overigens helemaal niet zo eenvoudig is. De spelonken tussen de interieurdelen zijn minstens zo groot als die aan de buitenzijde en we moeten de hoekige omlijsting van het instrumentarium een stukje naar boven duwen om de contactsleutel naar rechts te kunnen draaien! Nadat we deze horde hebben genomen, komt de door een KKK-turbo beademde viercilinder in een ontspannen stationaire loop. De koppeling vergt een gespierde kuit, waarna blijkt dat eenvoudig inleggen van de eerste van de vijf versnellingen er niet inzit. Nee, er moet flink worden geduwd; schakelen vergt echt een behoorlijke krachtsinspanning. Zelfs het geperforeerde gaspedaal voelt aan alsof iemand dikke stroop in het mechaniek heeft gegoten. Het is dus een kwestie van spieren aanspannen en gaan. De oude rallywagen komt nukkig in beweging.

Ook geen standaard Peugeot 205-dashboard.

Bar weinig onder 2.000 toeren

De eerste kilometers zijn door stadsverkeer. Bij ons slaat te twijfel toe: vormt deze auto echt de basis voor het kanon waarmee Peugeot de WK-titels binnensleepte? Onder de 2.000 toeren gebeurt er namelijk bar weinig en boven de 3.000 wordt het klankbeeld aangevuld met een gesis dat nog heel onschuldig klinkt. Pas op weg naar de 5.000 toeren begint de motor wat te brullen en verdwijnen je twijfels als sneeuw voor de zon: de naald van de toerenteller veegt over de rood verlichte cijfers en beweegt zich razendsnel richting het ‘verboden’ gedeelte, dat bij 7.500 begint. Klak, de volgende versnelling, waarna het turbospektakel weer van voren af aan begint. Maar wee je gebeente als je het toerental te ver laat terugvallen. Dan voelt de Turbo 16 direct heel lui aan, wordt hij ronduit nukkig en maakt hij de indruk dat zijn keel wordt dichtgeknepen.

De Turbo 16 wil alleen maar hard rijden

Je moet dus vlijtig schakelen, wat bij hogere tempi overigens soepeler verloopt. Dan kun je met een solide aanvoelende tegendruk snel van verzet wisselen. Deze auto rijdt duidelijk liever hard dan langzaam. De Turbo 16 volgt intussen elke oneffenheid in de Franse provinciale wegen en knalt dankzij de vierwielaandrijving steeds zonder slippende wielen uit krappe bochten. De besturing biedt veel gevoel, als bijdrage aan een heerlijk ongefilterd rijgevoel. Dat geldt ook voor de remmen, die je alleen wel in het ongewisse laten over hun doen en laten. Het intrappen van het pedaal is als in een emmer met zand stappen; wat meer feedback zou best fijn zijn om meer vertrouwen te krijgen.

Wanneer je met deze auto door een Frans dorpje rolt, laat hij zich weer van zijn weerbarstige kant zien. De aandrijflijn jankt een beetje, de viercilinder laat sputterend weten niet echt in zijn element te zijn en de achteras kraakt wanneer je over een verkeersdrempel stuitert.

De winkelruiten weerspiegelen de metalig glinsterende grijze lak met de rode striping en de grofstoffelijke luchtinlaten. Waar in Nederland alleen kenners hun nek zouden verdraaien voor deze auto krijgen we hier in Frankrijk van iedereen opgestoken duimen. Hier is deze Peugeot een held!

Al snel zweet op de rug

Maar wat maakt deze auto nu zo bijzonder? Het is volstrekt logisch dat hij meer aanvoelt als een taakgericht rallywapen dan als een reguliere straatauto. Het interieur ademt doelmatigheid. Een bagageruimte is er niet, er is alleen een vak boven de motor dat pas toegankelijk is als je twee helpende handen tot je beschikking hebt, want je kunt de enorme achterplecht alleen met zijn tweeën omhoog krijgen. En als je wilt tanken, moet je de voorklep openen om toegang te krijgen tot de vulopeningen. Het dashboard is een simpele plastic bak. Onderweg ruikt het binnenin naar warme motorolie en het geluidsspektakel dat achter je rug tot stand komt, ontvouwt zich elke keer opnieuw als je gas geeft. Het rijden in de 205 Turbo 16 is een inspannende aangelegenheid en je hebt het zweet al snel op je rug staan. Je wordt echter ook op een ongekende manier betrokken bij het rijden. Je vormt in deze rijmachine echt het middelpunt. En je voelt aan alles dat de 205 Turbo 16 een uitgebalanceerd totaalpakket is.

Technische gegevens Peugeot 205 Turbo 16
Motor 4-cil. in lijn, turbo
Cilinderinhoud 1.775 cc
Max. vermogen 147 kW/200 pk bij 6.750 tpm
Max. koppel 255 Nm bij 4.000 tpm
Aantal versnellingen 5, handgeschakeld
Aandrijving vier wielen
Afmetingen lxbxh 3,82 x 1,70 x 1,35 m
Leeggewicht 1.145 kg
0-100 km/h 6,0 s
Topsnelheid 210 km/h
Gem. verbruik 12,2 l/100 km (1:8,2)
Alle cijfers volgens fabrieksopgave