Hoe heftig de Cupra Formentor kan zijn: de VZ5 naast de e-Hybrid

Uitkijkend over de weilanden kun je je nauwelijks voorstellen dat hier ooit jaarlijks rond de 40.000 ­toeschouwers massaal uit hun dak gingen wanneer ‘onze’ Boet van Dulmen, Wil ­Hartog en Jack Middelburg het opnamen ­tegen Barry Sheene, Marco Lucchinelli, Kenny Roberts en andere internationale motorsporthelden. We zijn op de Luttenbergring, een kilometer of 9 ten oosten van Raalte, waar tussen 1971 en 1989 serieus werd geracet op tweewielers. De wedstrijden vonden in de regel een paar weken voor de TT van Assen plaats, wat onder het ­kopje ‘leuke opwarmer’ voor startvelden van allure zorgde. De Raalte-races golden op een gegeven moment zelfs als een ­mini-Grand Prix.

1.4 E-Hybrid is rap maar Cupra Formentor VZ5 heeft 390 pk

Anno 2023 kijken slechts enkele koeien ­verstoord op wanneer de motoren van twee Cupra’s Formentor worden gestart. De ene auto herkent de trouwe lezer als onze duurtester, een 1.4 E-Hybrid VZ Performance, de andere is een niet in Nederland leverbare – want zonder stekker – VZ5. Eerstgenoemde hebben we leren kennen als een behoorlijk rappe auto, die bovendien zeer welwillend de hoek om wil. Toch hebben we ons altijd afgevraagd wat we precies missen ten opzichte van de opper-Cupra, de VZ5, die in plaats van een 245 pk sterke hybride aandrijflijn de heftige, 390 pk sterke vijfpitter van de Audi RS3 onder de kap heeft liggen. Ja, ­uiteraard is die sneller en luider, maar het voormalige stratencircuit van Luttenberg moet een diepgaander antwoord ­opleveren.

De Cupra Formentor VZ5 is vanbinnen niet anders dan de duurtester.

Exotische VZ5 te koop in Losser

Dat we in het oosten van het land terecht zijn gekomen, is geen toeval; we hebben de VZ5 namelijk een stukje verderop gevonden, bij Auto Reuvers in Losser. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het opsporen van ‘mooi spul’ in Duitsland en de VZ5 met nog geen zesduizend kilometer op de klok was een buitenkansje. Er zijn er immers maar een paar van in ons land en sowieso rollen er maximaal zevenduizend stuks van de band.

VZ5 vooral achter anders dan onze Formentor

Zo op het eerste gezicht zijn de ­verschillen tussen de twee-eiige tweeling te verwaarlozen. Kijk je iets beter, dan valt de grotere en bovendien met carbon afwerkte diffusor van de VZ5 op, net als de geprononceerdere lip onder de voorbumper. Daarnaast staat de snelste Formentor op een maatje groter lichtmetaal (20 inch in plaats van 19 inch) en noteren we twee ­dubbele, boven elkaar geplaatste uitlaten. Binnenin is het onderscheid nog kleiner: over de sportzetels in de duurtester hebben we niets te klagen, maar die in de VZ5 ­vormen zich nóg fijner om je lichaam en zijn bekleed met leer. De afwerking van het dashboard en de deuren is identiek, net als in grote lijnen de mogelijkheden van het multimediasysteem.

Formentor 1.4 E-Hybrid heeft aandrijflijn Volkswagen Golf GTE

Nee, je moet onder de huid kruipen om tot de échte verschillen te komen. De 1,4-liter hybride brengt onder het kopje Cupra ­helaas niets extra’s, de aandrijflijn is in ­dezelfde configuratie terug te vinden in meerdere modellen van de Volkswagen Group, zoals de Volkswagen Golf GTE. Wat dat betreft is de VZ5 met zijn ‘ouderwetse’ 2,5-liter vijfcilinder een stuk ­exotischer. Cupra-waardiger, zo je wilt. En dat niet alleen, hij heeft tevens de actieve vierwielaandrijving met torque splitter van de RS3 meegekregen. Daarnaast staat hij een fractie dichter bij het asfalt en is de spoorbreedte een paar millimeter groter. Aan al die techniek hangt helaas wel een prijskaartje. Op het moment van schrijven heeft Auto Reuvers de VZ5 voor € 84.500 in de showroom staan, dertig mille meer dan onze duurtester kost.

De vijfcilinder turbo van de Audi RS3, overigens biedt Audi hem ook aan in de RS Q3. Ook een SUV.

Formentor VZ5 in 4,2 van 0 naar 100

Daarmee maak je indruk op je vrienden, dat wel. De Formentor VZ5 raffelt de sprint naar 100 km/h af in een luttele 4,2 seconden, bijna drie volle tellen minder dan zijn broertje. En als hij niet was begrensd op 250 km/h zou het verschil in topsnelheid eveneens gigantisch zijn. Het krachts­verschil vertaalt zich uiteraard naar het ­gevoel achter het stuur, zo ervaren we als we de twee back-to-back over de linksom lopende, 3,2 kilometer lange Luttenbergring jagen. Op het zuidelijke en oostelijke been van de triangelvormige omloop, ­bestaande uit de grotendeels rechte ­Hellendoornseweg en Buurtschapsweg, werden vroeger de hoogste topsnelheden geklokt. In de 500 cc-klasse moet het ­zomaar richting de 270, 280 km/h zijn ­gegaan. Wij moeten ons natuurlijk een beetje aan de voorgeschreven snelheid ­houden, toch hebben we voldoende ruimte om te ­ervaren dat de 1.4 E-Hybrid ook bij tussensprints geen partij is. De turbo van de VZ5 moet even naar adem happen wanneer je op het gas gaat, maar daarna knalt de auto zó onnoemelijk hard vooruit dat het lijkt alsof hij alleen op de wereld is. Het luide geroffel van het oneven aantal zuigers draagt bij aan de feestvreugde.

Koppel niet veel hoger maar VZ5 levert het over breder bereik

Het koppel van 480 Nm is niet eens zo heel veel hoger dan dat van de Hybrid, maar het grote verschil zit in het brede toerenbereik. De vijfpitter levert de maximale trekkracht van 2.250 tot liefst 5.700 toeren, waarna de 390 pk’s het naadloos overnemen. Die blijven er vervolgens stuk voor stuk aan sleuren tot de naald van de toerenteller de 7.000 heeft bereikt. Het zorgt voor een ­geweldig lineaire acceleratie, ook bij ­snelheden van boven de 160 km/h, zo heeft een kort uitstapje eerder vandaag naar Duitsland geleerd. Heerlijk zoals die power op afroep beschikbaar is.

De duurtester ziet er met zijn matte lak ook best goed uit.

Verschil in DSG

In de E-Hybrid is de geleverde output veel meer afhankelijk van de rijmodus en de stand van de rechtervoet, die gezamenlijk bepalen in hoeverre de maximaal 115 pk elektrische pk’s meedoen. Op zich werken de twee motoren goed samen; als er voldoende stroom voorhanden is en alles ­optimaal samen piekt, gaat ’t overtuigend voorwaarts. Staat de relatief bescheiden viercilinder er daarentegen meer alleen voor, dan voelt het soms wat stroperiger. Je weet bovendien nooit exáct wat je kunt ­verwachten wanneer je gas geeft. Dat levert een veel inconsistenter gevoel op ten ­opzichte van altijd paraat staande paarden van de VZ5. Dat geldt overigens ook voor de DSG-transmissie, die in de meest ­gespierde Formentor beduidend sneller en alerter werkt. Bonus bij het terugschakelen is gepruttel en gerochel van de uitlaat. Nu we het over (in)consistentie hebben: het lijkt erop dat het rempedaal in de E-Hybrid soms een fractie wegzakt wanneer de elektromotor aan het regenereren is. Anders ­gezegd: het pedaal in de VZ5 voelt domweg ‘harder’ en consistenter. Dat is overigens niet los te zien van de remschijven in ­paella-panformaat, aan de voorkant met een diameter van liefst 375 mm.

Ook mat, maar dan grijs. De VZ5.

Ook Cupra Formentor 1.4 E-Hybrid voelt enthousiast aan

Op de Luttenbergring worden de Cupra’s nu op de proef gesteld. We kennen de 1.4 E-Hybrid als een auto die zijn gewicht van 1.604 kg weet te verdoezelen met onder meer perfect gekalibreerde adaptieve schokdempers en een uitgewogen besturing met een mooie respons. De Formentor draait enthousiast de hoek in en is in staat snel van richting te veranderen, een welkome eigenschap op dit deel van het circuit.

De VZ5 voelt in eerste instantie niet héél anders. Zijn 255 millimeter brede Goodyears Eagle F1 Super Sport bieden iets meer grip en scherpte dan de Bridgestones ­Turanza T005 (245 mm) van de duurtester, maar een groot verschil is dat op het licht vochtige asfalt niet. Rijden we de Blikweg een paar keer op en neer, op tempo, dan komt de ware aard van het duo boven. De voorwielaangedreven Hybrid is te bespelen door van het gas te gaan; geholpen door de remmende werking van de energieregeneratie trekt de neus dan naar binnen en soms komt de achterkant zelfs iets om. De vierwielaangedreven VZ5 daarentegen vindt het juist fijn als je het rechterpedaal in de bocht verder intrapt. Hij is vergelijkbaar zwaar als de Hybrid, maar heeft wel meer gewicht in de neus. Bij het inremmen van de bochten drukken die kilo’s soms door op de voorwielen, iets om rekening mee te ­houden. Eenmaal gesetteld klauwt de ­opper-Cupra zich echter overtuigender in het asfalt. Waar de neus van de Hybrid nog wel eens wil ‘snuffelen’, blijft de ‘5’ als een blok op de weg liggen en zijn koers vasthouden. Sterker nog, geef gas bij en het buitenste achterwiel drukt de neus nog een beetje extra naar binnen, waarna je als uit een kanon de hoek weer wordt uitgeschoten, opnieuw de 1.4 E-Hybrid in ­vertwijfeling achterlatend. Hoe gelijk de twee Formentors op het eerste gezicht ook leken, het is overduidelijk dat er maar één de titel Lord of the Ring mag dragen.

Technische gegevens Cupra Formentor VZ5

Aandrijflijn: plug-in hybride benzine

Motor: 5-cil in lijn, turbo

Cilinderinhoud:  2.480 cc

Max. vermogen: 286 kW/390 pk bij 5.700-7.000 tpm

Max. koppel: 480 Nm bij 2.250-5.700 tpm

Aandrijving: vier wielen

Topsnelheid: 250 km/h

0-100 km/h: 4,2 s

50-80 km/h in D: 1,4 s

80-100 km/h in D: 2,8 s

De technische gegevens van de 1.4 E-Hybrid vind je hieronder.