Nu bijna zeldzamer dan een Ferrari: de ooit populaire Opel Vectra en Volvo 440 in een dubbeltest

Het was in het voorjaar van 1989 mijn eerste autotest. De Volvo 440 nam het op tegen de Opel Vectra. Beide modellen waren eind 1988 voorgesteld en waren tot de tanden bewapend om hun segment in de lucratieve (lease)markt te bestormen. Er was geen afgetekende winnaar. Ze hadden allebei hun sterke en minder sterke punten, hoe verschillend hun karakters ook waren. Ze verkochten evenwel als warme broodjes. In de leasewereld konden ze niet stuk, het was de tijd vóór meneer Oort namens de Belastingdienst de fiscale bijtelling bedacht. GM Nederland verkocht zomaar 20.000 stuks van de Vectra. Volvo Nederland deed er met de 440 weinig voor onder.

Maar in West-Europa lag die verhouding totaal anders: op elke 440 bouwde Opel meer dan acht Vectra’s. Waar zijn ze gebleven? Vergeten zijn ze bijna. Tot vandaag, als we de oude rivaliteit herbeleven met de Opel Vectra Hatchback 1.8i automatic en de Volvo 440 1.8i Transmatic. Beide auto's zijn van ná de facelift. Maar eerst een sprong van 34 jaar terug in de tijd. Onderschat de Opel Vectra niet: hij staat in 1988 model voor de modernisering van zijn segment. Alles is nieuw aan Opels ambitieuze middenklasser. Daar hoort een nieuwe naam bij: Vectra. Een naam bedacht met behulp van de computer door de Duitser Manfred Gotta die er zijn visitekaartje mee afgeeft en er zijn eerste geld mee verdient: 45.000 Mark. “Opel probeerde nog af te dingen ook, maar omdat het op het punt stond de auto te lanceren, dreef de directie de zaak niet op de spits”, verklaart hij in 2022 in een interview met AutoWeek.

Vijf jaar later komt hij met de naam Twingo op de proppen, waarmee hij zijn pensioen zeker stelt. Vectra is in 1988 de perfecte naam voor de opvolger van de befaamde Ascona. Opel wil de moderniteit van zijn nieuwe middenklasser ermee ondersteunen. Precies zoals de Omega de naam Rekord moet doen vergeten en Astra enkele jaren nadien de Kadett. De Vectra is het resultaat van vijf miljoen mensuren ontwikkelingswerk, waarvan 20.000 alleen al worden besteed aan het vervolmaken van de aerodynamica.

De Opel Vectra A, een exemplaar van na de facelift, dat zie je aan de 'open' grille.

Dat werpt zijn vruchten af, want een Cw-waarde van 0,29 is een fantastische score in die jaren. Je leest aan de zachte, afgeronde lijnen de stroomlijn af. Met name aan de vijfdeurs hatchback. En werp ook eens een blik op de portieren die tot in het dak doorlopen en waaronder de regengoten zich als rubberprofielen schuilhouden. Net als bij de Ascona komt er van de Vectra geen stationwagon of, zoals dat bij Opel heet, ‘Caravan’. Misschien zou hij de Omega in de wielen rijden.

Wel verschijnt in 1989 een supergestroomlijnde coupé, de Calibra. Die houdt jarenlang het Cw-record: 0,26. In technisch opzicht is de Vectra feitelijk oude wijn in nieuwe zakken. De techniek stamt immers grotendeels van de Ascona C. In de loop van zijn zevenjarige productietijd breidt Opel het gamma gestaag uit. Enerzijds met luxueuze varianten, anderzijds met sportieve. Denk aan de Vectra 4WD, de 2000 met 2.0 16V, de Turbo en zelfs de 2.5 V6 in zijn nadagen. De Vectra is een enorme hit. Liefst 2,5 miljoen exemplaren rollen van de productieband in Bochum.

Volvo 440 is opvolger 340

Van een andere orde is de Volvo 440, die eveneens in 1988 het levenslicht ziet. Bedoeld als opvolger van de archaïsche 340 en gebouwd in Born in de voormalige DAF-fabriek. De ontwikkeling begint in 1978 als Volvo het ‘Galaxy’ project in gang zet. Galaxy betekent letterlijk ‘Melkweg’ en duidt op het ‘vrije denken’ waarin de nieuwe voorwielaangedreven Volvo’s tot stand komen. Er zijn twee varianten bedacht: de G1 als opvolger van de 300-serie en de G2 als opvolger van de 200-serie. Jan Wilsgaard, hoofdontwerper in Zweden, heeft het eerste prototype (G4) gereed in 1980. Als Volvo Zweden het project aan de Nederlandse tak verkoopt, wordt Galaxy G1 opgesplitst in drie projecten: G13 mondt uit in de door John de Vries ontworpen 480, terwijl landgenoot Peter van Kuilenberg de G15 voor zijn rekening neemt. Die komt ter wereld als 440. In 1989 completeert de G14, alias de 460, de modellijn. Er komt geen Estate want die knaagt te veel aan de nog te verschijnen 850.

Volvo 440: onderhuids erg veel Renault.

Het ontwikkelingstraject is er een van hoge hobbels en diepe kuilen, te wijten aan gebrek aan mankracht, aldus projectleider Rob Koch. Doordat de 480 aanvankelijk wordt geplaagd door tal van problemen (volgens De Vries door gebruik van goedkoop, inferieur stekkermateriaal) loopt de ontwikkeling van de 440 vertraging op. Als die in 1988 eindelijk verschijnt lijkt hij met zijn hoekige vormtaal enigszins verouderd. Van onderen is de 400-serie niet zo Volvo als de naam doet vermoeden: het schutbord is afkomstig van de Renault 9, maar Volvo zou Volvo niet zijn als het daarin de nodige aanpassingen en verstevigingen aanbrengt. Bovendienhuist in de 440/460/480 de 1.721-cc Renault Cléon-motor, al dan niet voorzien van een turbo.

Eerst had de Volvo 440 groter koplampen, deze kleinere zijn van na de facelift.

Veel 850

 De 400-serie herbergt tal van Volvo-typische accenten. Zo leunt de hoekige vorm stevig op de 740/760. Bovendien zie je er al 850-details in terug, met name na de facelift in 1992. Kenmerkend zijn de dikke raamstijlen en deurklinken in de geest van de Mercedes 190. De maakt een stevige en veilige indruk. Technisch valt er weinig eer te behalen. De 400-reeks staat op een vrij bescheiden wielbasis van 2,5 meter en de breedte blijft zelfs nog onder de 1,7 meter. Zoals gebruikelijk lanceert Volvo een nieuwe modellijn ‘top down’: eerst de duurste uitvoeringen, vervolgens geleidelijk de bereikbaardere. Met de achterliggende gedachte eventuele aanloopproblemen op te lossen voordat de productie op stoom is. Tussen 1988 en 1996 bouwt Born 311.000 exemplaren van de modelreeks.

Zijn dit nu klassiekers of youngtimers? Die vraag stellen we ons telkens als we oog in oog staan met beide voormalig succesvolle middenklassers. Ook al verkochten ze in Nederland tussen 10.000 en 20.000 stuks op jaarbasis in hun glorietijd, anno 2025 zijn ze bijkans exclusiever dan een Ferrari. Met name de Vectra in hatchbackvorm is vrijwel uitgestorven. Vandaar dat we vragen aan Autofarm om hem nog even vast te houden tot we onze SD-kaart hebben volgeschoten met foto’s van de grijze, luxueus uitgevoerde CDX 1.8i, notabene met automaat. Er staan pas 133.000 kilometers op de teller.

Deze Vectra is uit 1994, dus van na de facelift. Die behelst een aantal veiligheidsupgrades, zoals veiligheidsbalken in de portieren, airbags voor passagier en bestuurder en optioneel ABS (die standaard is op duurdere uitvoeringen). Eveneens zien we gewijzigde, in carrosseriekleur gespoten bumpers en een grille die met zijn design aansluit op die van de Astra.

Wellicht nog zeldzamer dan de Vectra is de 440, maar dankzij de levendige clubscene rond dit model hebben we Ernst Achterkamp bereid gevonden van Voorst naar Sijbrandaburen te rijden. De 22-jarige BBL-er koestert zijn ‘Olive Green’ gespoten Volvo alsof het zijn muze is. Ernst legt er dagelijks 100 kilometer woon-werkverkeer mee af, zodat de tellerstand in recordtempo naar de 212.000 is gesneld. “De 440 houdt kranig stand, maar ik houd hem ook goed bij”, aldus de jonge Volvo-adept. Trots als een pauw is hij op het feit dat hij een van de laatste 440's bezit, bovendien in de rijk uitgeruste Experience-uitvoering. Hij is gebouwd in 1996, maar pas een jaar later op naam gesteld.

Je zit op van die kenmerkende, comfortabele Volvo-stoelen. Opvallend zijn de hoge rugleuningen voor extra veiligheid en comfort. De 440 kreeg bij zijn facelift eveneens extra veiligheidsmaatregelen toebedeeld. Zo herkennen we het Side Impact Protection System (SIPS) en de handige automatisch in hoogte variërende gordelhoogte met hun verticale bovenste bevestiging, beide geleend van de 850. Des te opmerkelijker dat airbags op de optielijst staan. Ook handig zijn de van de Citroën BX gekopieerde draaiknoppen voor de hoek van de rugleuning, aan de voorzijde van de stoel. Nooit meer een verkrampte schouder doordat je je arm tussen stoel en middenconsole moet wurmen.

Bonkig dashboard

Onhandig daarentegen zijn de twee knopies tussen de handrem, waarmee je de voorste zijramen op en neer laat. Het dashboard is een heerlijke tijdcapsule, getekend door de latere designbaas Peter Horbury. Bonkig van opzet, alsof je een burcht voor je hebt. Links achter het originele Momo-stuur tref je grote tuimelschakelaars , te bedienen met je vingertoppen. Rechts een cluster van enorme drukknoppen. Vraag niet naar de hardheid van de plastics en vooral niet naar het dessin van het velours op stoelen en bank. De Nederlandse Corien Pompe hield nu eenmaal van die kleuren, ter afwisseling van het vele grijs. Achterin houden de kinderen het prima uit op de comfortabele bank. Ze krijgen er zelfs al bekerhouders bij. De bagageruimte biedt voldoende ruimte voor wel drie weken weg, al blokkeren de forse achterlichten de toegang enigszins.

Eerst een rit met de 1.125 kilo wegende Vectra. We hadden je natuurlijk het liefst de 2.0 16V met turbo of de V6 voorgeschoteld. Die konden de leaserijders van toen doorgaans niet bekostigen. Vandaar dat we ons tevreden stellen met de 90 pk’s uit de 1.8 liter met injectie. Vijftien seconden gaan er voorbij voordat de naald de 100 km/h is gepasseerd. De vierbak automaat ontneemt hem helaas alle vitaliteit. Hij heeft nu eenmaal de taak de Vectra-rijder zo zuinig mogelijk en in alle rust het land te laten doorkruisen. Zo draait de OHC-motor bij 100 km/h slechts iets meer dan 2.300 toeren. De knop boven op de prominente keuzehendel schakelt de vierde versnelling uit of in, voor wat meer tempo of juist rust. De besturing, ondersteund met hydrauliek, biedt rond de middenstand slechts vaagheid en reageert lui op stuurbewegingen.

90 pk in de 1.8 Opel Vectra.

Ook met automaat is de Volvo 440 nog vlot