Alfa Romeo: zeven sportieve hoogtepunten

Alfa Romeo GTA

Er zijn tal van Alfa Romeo's die het benoemen waard zijn. Ook nog een hoop sportievelingen van (ver) voor de GTA, wat te denken van de Tipo 33 bijvoorbeeld, maar we moeten ergens beginnen. De GTA is een goed startpunt, want met die befaamde drie letters eindigen we zo ook weer. Sterker zelfs, daar eindigt misschien Alfa Romeo's historie met sportieve benzinekracht wel in z'n geheel, maar laten we niet op de zaken vooruitlopen. Alfa Romeo hing de GTA-naam voor het eerst aan de Giulia. De Giulia uit de jaren 60, welteverstaan. De door Bertone getekende tweedeurs Sprint GT-versie vormde de basis voor de GTA. De GTA werd ontwikkeld door Alfa's racedivisie Autodelta en dankzij uitbundig gebruik van aluminium in plaats van staal werd het een behoorlijke lichtgewicht. Daar wees de 'A' in GTA dan ook op, 'Alleggerita', ofwel 'lichtgewicht'. Het lichte gewicht gecombineerd met de stevig aangepaste 1.6 viercilinder Twin Cam-motor (met al een voorloper van de later als Twin Spark bekende dubbele ontsteking per cilinder) maakte van de GTA een uiterst rappe auto voor die tijd. Met 115 pk (Stradale) tot 170 pk (Corsa) had je met de GTA weinig reden tot klagen en anders was er later nog de GTAm die het dankzij een 2.0 zelfs tot 240 pk schopte. Overigens was er voor iedereen die het wat kalmer aan wilde doen ook nog de GTA 1300 Junior, met behalve een wat mildere motor ook wat minder gewichtsbesparing dan bij de volbloed-GTA.

Alfa Romeo Montreal

Van een heel ander kaliber dan de GTA was de Alfa Romeo Montreal. Geen lichtgewicht krachtiger versie van een bestaande auto, maar gewoon een compleet losstaande sportieve GT met een blok dat vooral kracht haalde uit zijn omvang. Een 2,6-liter V8 die zijn oorsprong vond in de achtcilinder die al in de Tipo 33 lag. Mede dankzij directe inspuiting was de V8 goed voor een vermogen van 200 pk. Voor 1970 was dat een heel serieus vermogen, waarmee de Montreal in iets meer dan 7 seconden naar 100 km/h versnelde vanuit stilstand en tot 220 km/h doortrok. Ondanks het feit dat de Montreal met zijn uiterlijk de show vaak wist te stelen en het een sportief rijdende auto was, wisten de Italianen er helaas niet veel succes mee te boeken. De prijs was de grootste boosdoener, al zullen er ongetwijfeld mensen zijn die wilden dat ze hadden toegeslagen toen ze nog relatief betaalbaar waren. Tegenwoordig is een Montreal namelijk een lieve duit waard en gaan sommige exemplaren de €100.000 voorbij.

Alfa Romeo GTV6

Een grote motor is niet altijd een garantie voor succes. Dat gold in ieder geval voor de V6 die Alfa Romeo in de Alfa 6 lepelde, want die kampte regelmatig met problemen vanwege de carburateurs. Toch was het die motor die zijn weg in 1980 naar de inmiddels GTV gedoopte Alfetta GTV vond en zodoende ontstond de GTV6. Het grote verschil tussen de V6 uit de GTV6 en de Alfa 6 was dat Alfa Romeo de zescilinder in de GTV6 voorzag van directe inspuiting en dat kwam hem flink ten goede. Ook bleken de auto en motor samen een uitgebalanceerd geheel te vormen, waardoor de GTV6 behoorlijk wat lof oogstte als het aankwam op het rijgedrag. Smaken verschillen, maar het was niet het mooiste model dat Alfa Romeo ooit voortbracht. Dat mocht de pret echter niet drukken, want de GTV6, en zeker de uiterst zeldzame GTV6 3.0 die in 1984 verscheen, waren voor hun tijd behoorlijk rap. Alfa Romeo verkocht van de GTV6 2.5 zelfs meer exemplaren dan van de GTV met de 2,0-liter viercilinder in dezelfde periode, dus commercieel was het ook zeker geen verkeerde zet.

Alfa Romeo SZ

Weinig Alfa Romeo's zullen zoveel verdeeldheid zaaien als de uiterst markante SZ en de open versie daarvan, de RZ. Het is één van de meest opvallende creaties die Alfa Romeo ooit heeft verkocht. Het controversiële, door Robert Opron getekende uiterlijk schrikt sommigen misschien al af voordat ze door hebben waarmee ze eigenlijk van doen hebben. De SZ was namelijk een serieus sportieve Alfa Romeo. De auto moest het wat ingezakte sportieve imago van het merk wat opvijzelen toen hij in 1989 ten tonele verscheen. Daarvoor nam Alfa Romeo een bekende motor van de plank: de 3,0-liter metende 'Busso V6'. In de SZ was die goed voor een vermogen van 210 pk en dat op een gewicht van 1.260 kilo. De gekscherend 'Il Mostro' (Het Monster) gedoopte SZ stoof daarmee in 7 seconden van 0 naar 100 km/h en schopte het tot een topsnelheid van 245 km/h. De kans om dat te zien gebeuren was overigens wel klein, want in totaal zagen maar net iets meer dan 1.000 SZ's het levenslicht en de in 1992 geïntroduceerde RZ is met 278 exemplaren nog veel zeldzamer.

Alfa Romeo 156 GTA

Ongeveer ten tijde van de de SZ toonde Alfa Romeo met de 75 (waar de SZ z'n basis mee deelde) dat ook een sedan met dezelfde V6 garant kon staan voor een hoop rijplezier. Twee generaties later ging het in Alfa Romeo's middenklasse echter nog een stapje verder, met de 156 GTA. Alfa Romeo haalde de befaamde aanduiding van stal en natuurlijk niet zonder daar een goede reden voor te hebben. Opnieuw was de 'Busso V6' het kloppend hart en die had in de 156 GTA een cilinderinhoud van 3,2-liter. Daardoor overtrof hij met 250 pk de 192 pk sterke subtopper met een 2.5 V6 ruimschoots, terwijl dat al bepaald geen stakker was. De 156 GTA speerde in slechts 6,3 seconden van 0 naar 100 km/h en pas bij 250 km/h hield het feestje op. Wat helemaal tof was, was dat je hem ook als Sportwagon kon krijgen. Vanzelfsprekend liet Alfa Romeo ook zaken als de ophanging en de remmerij niet ongemoeid, om de extra krachten ook nog fatsoenlijk te kunnen beteugelen.

Alfa Romeo 8C Competizione

Eén van de meest extreme Alfa Romeo's ooit zag veertien jaar geleden het levenslicht: de 8C Competizione. Daarmee greep het Italiaanse merk qua uiterlijk terug op de Tipo 33 en qua naam op de nog veel oudere 8C's uit de jaren 30. Zoals de naam al aangeeft, was een achtcilinder verantwoordelijk voor de krachten in de 8C. Een 4,7-liter groot exemplaar waarvoor Alfa Romeo ingenieurs van Maserati aanhaakte. Dat terwijl de 8C oorspronkelijk in de kiem gesmoord werd omdat anders bij zustermerk Maserati mogelijk kaas van het brood werd gegeten. Wat zijn we blij dat de 8C uiteindelijk toch kwam, want een spectaculair ding was het zonder meer. Met 450 pk, een 0-100 km/h-sprint van slechts 4,2 seconden en een top van net geen 300 km/h was het een Alfa Romeo die alle eerder verschenen straatlegale merkgenoten deed verbleken. Als kers op de taart kwam er ook nog een open versie; de 8C Spider. Uiterst exclusief ook, want van zowel de Competizione als de Spider zijn slechts 500 exemplaren gebouwd.

Alfa Romeo Giulia GTA

En dan komen we aan bij de auto die misschien al wel het einde inluidt van het echt spectaculaire benzinegeweld van Alfa Romeo: de huidige Giulia GTA. Die werd vorig jaar gepresenteerd en het is geen schande dat Alfa Romeo er de GTA-aanduiding voor van stal haalde. Wederom is de GTA het werk van Autodelta en met de 540 pk sterke versie van de 2,9-liter biturbo V6 is de Giulia GTA gerust buitenissig sterk te noemen voor een Alfa Romeo. Ook is hij maar liefst 100 kilo lichter dan de al bepaald niet voor de poes zijnde Giulia Q. Het vertaalt zich naar een sprintje naar 100 km/h vanuit stilstand dat in slechts 3,6 seconden te klaren is. Voor de aanpassingen aan de stuurinrichting, het onderstel en de remmerij maakte Alfa Romeo gebruik van twee Formule 1-coureurs, Antonio Giovinazzi en de zeer ervaren en zuinig met zijn woorden omspringende wereldkampioen Kimi Räikkönen. Dat zit wel goed dus. Ook stofte Alfa Romeo de GTAm-aanduiding af. Die is in tegenstelling tot de oer-GTAm niet krachtiger dan de GTA, maar onderscheidt zich onder meer dankzij een forse achterspoiler, wielkastverbreders, een rolkooi, racestoelen en het ontbreken van de achterbank. Wie de nu al historische Alfa Romeo in zijn bezit wil krijgen, moet in Nederland helaas wel ruimschoots twee ton op de bank hebben staan of een huis of een orgaan zien te verkopen.