Weer bijna even druk op de weg, maar amper fileprobleem
Interessante inzichten
Het aantal weggebruikers is bijna weer hetzelfde als vóór de coronacrisis. Maar grote spitsfiles blijven nog steeds uit, omdat het verkeer zich veel meer verspreidt over de dag. De kans dat er dit najaar grote filerecords worden gebroken, zoals de afgelopen jaren het geval was, lijkt nihil.
Het leven voor de filelezers is veranderd door de coronacrisis, bevestigt Arnoud Broekhuis van de ANWB. "Je merkt wel dat de avondspitsen weer ietsje drukker zijn geworden sinds de vakantie voorbij is", zegt hij. "Maar het gaat eigenlijk elke dag om een paar vertragingen van hoogstens tien minuten. De bulletins met honderden kilometers file op de Nederlandse wegen zijn er niet meer." Afgelopen maandag stond er om 7.00 uur slechts 4 kilometer file, iets dat een jaar geleden nog ondenkbaar was.
Verkeer verspreidt zich meer over de dag
Een opvallende trend is echter dat het verkeer zich meer over de dag verspreidt. Waar vóór corona het woon-werkverkeer dagelijks in de ochtend en avond tot flinke opstoppingen leidde, lijken die piekmomenten op dit moment nauwelijks meer te bestaan. "Hierdoor voelt het op de weg veel rustiger dan voorheen", duidt verkeersexpert Fleuren. "Corona heeft onbedoeld een oplossing geboden voor een vraagstuk waar de overheid al jaren mee worstelde."
NDW bevestigt deze trend. De gemiddelde verkeersintensiteit (het aantal voertuigen dat bij officiële meetpunten wordt geregistreerd) ligt 5 procent onder het gemiddelde van 2019. Maar in de spitsen ligt dit aantal nog steeds 15 procent lager dan voorheen. Op de A2 tussen Amsterdam en Utrecht, een beruchte weg onder spitsrijders, gaat dit per dag om tussen de tien- en twintigduizend auto's minder op een gemiddelde van ongeveer 190.000 auto's per dag die de A2 gebruiken. Bovendien zijn de afstanden die automobilisten nu afleggen aanzienlijk korter; het gaat vaak om kleine ritjes, tegenover het intensieve woon-werkverkeer dat de wegen domineerde vóór corona.
'Meer files, maar minder overlast'
Alle verkeersexperts beklemtonen "geen glazen bol te hebben", maar zolang het devies van de overheid blijft om thuis te werken indien mogelijk, is de kans dat het najaar de traditionele monsterfiles gaat brengen, klein. "Overdag zijn er gemiddeld meer files dan vóór corona", legt Broekhuis uit. "Maar die zijn over het algemeen korter en veroorzaken dus minder overlast."
Een wegennet zonder files ziet Fleuren van Rijkswaterstaat niet voor zich. "Veel files worden veroorzaakt door bijvoorbeeld een ongeval of een pechgeval", legt hij uit. "Die zullen zich altijd wel voordoen. Maar als het niet heel druk op de weg is, ontstaat er niet meteen een lange opstopping omdat er rijstroken wegvallen. En de kans op ongevallen is altijd groter als het slecht weer is."
Grotere drukte ligt op de loer
Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen zegt minder stellig dat de traditionele drukte op de Nederlandse wegen dit najaar uitblijft. "Het is de vraag in hoeverre bedrijven en burgers het devies van de overheid om thuis te werken blijven volgen", waarschuwt hij. "Je merkt steeds meer onvrede over de overheidsprotocollen. Ik kan mij een omslagpunt in de nabije toekomst voorstellen dat meer mensen zeggen: je kan me wat, ik ga gewoon weer naar mijn werk."
Bovendien moet volgens de verkeerspsycholoog niet worden onderschat hoe onaantrekkelijk het openbaar vervoer voor veel forenzen is. "De treinen in de spits blijven relatief leeg", legt hij uit. "Mensen vinden het onprettig om met de trein te gaan; ze vinden de mondkapjes vervelend en zijn toch bang voor besmettingsrisico's." Hij wijst ook op de toename van de verkoop van tweedehandsauto's. "Ik denk dat veel mensen zich voorbereiden op de winter, vol regen en kou. Als iedereen in dat soort gevallen de auto pakt in plaats van de trein, kan het snel drukker worden op de wegen."
