Waarom iedere dashboardontwerper verplicht een jaar Citroën GSA moet rijden
Oog voor detail
Bepaalde auto’s associeer je direct met één specifiek detail. Bij de Citroën GSA is dat het dashboard. Er zijn nog altijd mensen die niet in een Citroën durven te rijden, omdat ze denken dat je de auto bij wijze van spreken start door aan de zonneklep te likken.
Dat is misschien wat overdreven, maar niet zonder kern van waarheid. Het kleine ontwerpteam van Citroën bestaat begin jaren 70 uit een paar designers. Eén van hen is Michel Harmand, een eigenwijze kunstenaar met een enorme voorliefde voor sciencefiction. In 1969 ontwikkelt hij een nieuw type dashboard, dat hij de ‘lunule’ noemt.
Rugbybal
Het is een soort rugbybal, met alle controlelampjes en meters in het midden, en de knoppen en hendels geclusterd op twee satellieten aan de uiteinden. Ieder ander merk zou zo’n futuristisch ontwerp geïnteresseerd bewonderen en vervolgens met een ferme boog in de prullenmand mikken. Maar bij Citroën delen de techneuten en creatievelingen de lakens uit. Harmand kan ongehinderd zijn gang gaan, en de lunule belandt in 1974 in de nieuwe CX. Daarmee start een periode van ongeëvenaarde creativiteit op het gebied van interieurontwerp.
Die periode bereikt zijn hoogtepunt in 1979, met het dashboard van de Citroën GSA. Harmand heeft duidelijk één keer te vaak naar Star Wars gekeken, want het dashboard lijkt zo te zijn weggeplukt uit de Millennium Falcon. In het midden zitten twee grote ogen, de snelheidsmeter en de toerenteller. Erboven prijkt een röntgenfoto van de auto, die geïnspireerd is op de in 1979 nog hypermoderne printplaat.
Twee satellieten
Naast dit commandocentrum staan twee satellieten. De linker bedient de verlichting en de ruitenwissers, de rechter is een zwarte doos met toetsen waarmee diverse accessoires worden bediend. Of, in het geval van de GSA Spécial, een hele rij blinde knoppen. Ook de rest van het GSA-interieur is allesbehalve standaard. De handrem zit op de plek van de asbak en de radio huist waar normaal gesproken de handrem zit, dwars tussen de stoelen. De vormgeving en functie van een dashboard is door de zelfrijdende elektrische auto actueler dan ooit. Iedere ontwerper van dashboards moet eigenlijk verplicht een maand in een GSA rijden. Om te leren van Michel Harmand, het onbekende genie dat veertig jaar geleden al de weg wees naar de toekomst.
Dit artikel is eerder verschenen in AutoWeek Classics nummer 8 uit 2019.
