Waarom de Volkswagen Scirocco de Golf altijd te snel af was

Hoe zag het aanlooptraject van de Scirocco eruit?

Het is aan de Duitse carrosseriebouwer Karmann in Osnabrück te danken dat de Scirocco het productiestadium haalde. Het bedrijf werd groot met de Karmann Ghia, de door het Italiaanse Ghia getekende sportauto op basis van de Kever. Het model liep begin jaren 70 op zijn laatste benen en daarom moest er iets nieuws komen. Wilhelm Karmann klopte daarvoor aan bij Giorgetto Giugiaro, die na een dienstverband bij Ghia in 1968 zijn eigen ontwerpbureau was begonnen. De opdracht aan de jonge veelbelovende ontwerper was helder: maak op basis van de kersverse Audi 80 een vierzits coupé. Dat werd de concept-car Audi Asso di Piche (schoppenaas), met de gedachte dat de fabrikant uit Ingolstadt zo’n model goed zou kunnen gebruiken. De Audi 80 leidde immers al tot de eerste Volkswagen Passat, en de Audi 50 fungeerde in feite als voorvader van de Volkswagen Polo.

Audi Asso di Piche

Er zit ook wel wat Lotus Esprit in de Asso di Piche.

De Audi Asso di Piche verscheen in 1973 op de beurs in Frankfurt. Zonder toekomst, zo leek het. Audi verschafte Karmann niet de zo gewenste klus waarmee zijn fabriek voorlopig weer vooruit kon. Maar Giugiaro, die eveneens de Golf I tekende, kreeg moederconcern Volkswagen wél zo ver, want dat was al sinds 1971 op zoek naar een tegenhanger van de Opel Manta en de Ford Capri. Aldus leidde de Asso di Piche tot de Volkswagen Scirocco I, maar je herkent in het prototype ook veel elementen van latere Giugiaro-ontwerpen, zoals de Lancia Delta, de Lotus Esprit en de DeLorean DMC. Nog in 1973 beleefde de eerste VW Scirocco zijn debuut als prototype.

Hoe werd de Scirocco onthaald door de pers?

Hoewel de stevige prijs een kritiekpunt vormde, was het journaille aangenaam verrast door de rij-eigenschappen van de Scirocco. In een Autotest-jaarboek uit de jaren 70 (uitgever Algemene Uitgeverij Born BV-Amsterdam) lezen we: ‘Je was er absoluut niet op voorbereid dat Volkswagen nu zulke auto’s maakt: snel, uiterst alert, een voorbeeldige wegligging - ook als het in de bochten sneller gaat - compact vanbuiten en ruim genoeg vanbinnen’. Dat schrijven ze overigens over de 70 pk sterke Scirocco GT. Duidelijk is dat Volkswagen met de Scirocco het oubollige imago van de luchtgekoelde modellen in een mum van tijd van zich afwierp.

Wat waren de keuzes bij de marktintroductie?

De modelnaam Scirocco was afgeleid van het woord waarmee Italianen de uit Afrika waaiende warme wind aanduidden. In het eerste jaar was de krachtigste motor de 85 pk sterke 1.5, die je in de LS en TS kon krijgen. Bij die uitrustingsniveau’s hoorden ook het ‘vier-ogen-gezicht’, dus met vier ronde koplampen. De Scirocco's zonder toevoeging, of met alleen de letter L erachter, moesten het doen met rechthoekige koplampen en een 50 pk sterke 1.1 of een 70-pk variant van de 1.5 benzinemotor. Opmerkelijk: de Scirocco arriveerde twee maanden eerder bij de dealers dan de Golf.

Wat zijn de concurrenten?

De Scirocco kwam als ietwat verlaat antwoord op de Opel Manta en de Ford Capri. Dat waren achterwielaandrijvers, de Scirocco stond op Golf-basis en was dus een voorwielaandrijver. Het waren de jaren waarin betaalbare volkshelden populair waren. De Manta, Capri en dus ook de Scirocco waren coupés die gebruik maakten van betaalbare techniek van bescheiden middenklassers. Dat zie je ook terug aan de motoren van de Scirocco-concurrentie, al kon je de Capri desgewenst met een volvette V6 bestellen. De Manta was in feite de coupéversie van de Opel Ascona, en de Capri leunde op de Ford Taunus. De Scirocco was onderhuids een Golf I. Eén voorwielaangedreven concurrent uit Italië vertoonde conceptueel sterke overeenkomsten met de Scirocco: de op de Alfasud gebaseerde Alfa Romeo Alfasud Sprint. Die was getekend door, jawel, Giugiaro! En de reguliere Alfasud was op zijn beurt de Italiaanse tegenhanger van de Golf.

Hoe revolutionair was de Scirocco?

Volkswagen toonde met de Scirocco aan dat het concept van dwars voorin geplaatste motor en voorwielaandrijving zich prima leende voor een fraaie coupé. Door de nieuwe opzet was het interieur van de Scirocco voorin ruimer en in zijn geheel ook wat praktischer dan de ‘sportieve’ achterwielaandrijvers Manta en Capri. Die toonden met hun lange neus weliswaar nadrukkelijk als coole sportwagens, maar wat betreft uitstraling deed de scherp getekende Scirocco niet veel voor ze onder. Sterker nog: de grootste revolutie vormde het design, waarmee Giugiaro in de jaren 70 zijn naam definitief vestigde als meester-ontwerper. Het hoekige, maar toch elegante lijnenspel dat zijn ontwerpen zo vaak kenmerkte kwam fraai tot uiting in de Scirocco.

De Volkswagen Scirocco leende het dashboard van de Golf.

Hoe werd de Volkswagen Scirocco onthaald?

Door de Scirocco was Volkswagen zijn duffe imago snel kwijt. De combinatie van Italiaans design en een nieuw modern platform maakte de nieuweling op dat moment tot de spannendste Volkswagen ooit, tot de komst van de Golf GTI in 1976. Daarover gesproken: de Scirocco debuteerde niet alleen eerder dan de Golf, hij was er ook eerder als GTI! De Scirocco GTI verscheen in de zomer van 1976, terwijl de Golf GTI pas in de herfst van dat jaar in de showrooms stond. Zoals de latere Scirocco II ook eerder met de 16V-motor verkrijgbaar was dan de Golf II GTI. Ook op de weg was de Scirocco de Golf net te snel af. Leg de specificaties van een vroege Golf en een vroege Scirocco naast elkaar en je ziet dat de platgeslagen versie sneller van 0 naar 100 km/h sprint en een hogere top heeft. De Scirocco had helaas de naam een nogal dure auto te zijn, en in Nederland heeft hij nooit de populariteit gekend die hij in Duitsland wel genoot.

Volkswagen Scirocco GTI: sprint in 8,7 seconden van 0 naar 100 km/h, terwijl de eerste Golf GTI 9,1 tellen nodig heeft.

Hoe zag de levensloop van de eerste Scirocco eruit?

De Scirocco GTI verscheen in 1976 met een 110 pk sterke injectiemotor. Daarmee was de coupé ronduit rap. Leg zijn specificaties naast die van een vergelijkbare Golf en je zult zien dat de Scirocco een fractie sneller is op de 0-100-sprint. Bovendien ligt zijn topsnelheid iets hoger door de betere stroomlijn. Je kon de versie met 110 pk ook als luxer uitgeruste GLi bestellen. Zo’n variant was er niet van de Golf hatchback, maar wél van de eveneens bij Karmann gebouwde Golf Cabriolet. De Scirocco I liep van 1974 tot 1981 in Osnabrück van de productieband. Volkswagen ontwierp zijn opvolger, de Scirocco, II zélf maar je herkende hem duidelijk als opvolger van de oer-Scirocco. Overigens stond de Scirocco II die tot in de jaren 90 aanbleef op hetzelfde platform als de eerste generatie.

Welke uitvoering sprak het meest tot de verbeelding?

Je hoeft niet per sé een GTI te hebben om vijf decennia later nog van de rijeigenschappen van de Scirocco I te genieten. Met een TS of een GT van 85 pk heb je al een heerlijk vlotte klassieker, want hij weegt maar iets meer dan 800 kilo. Met zo’n uitvoering heb je ook visueel een aantrekkelijke variant, want een TS of een GT heeft het fraaiere ‘vier-ogen-gezicht’. Met de hoekige koplampen van de instapversies oogt de Scirocco wat ons betreft net iets te braaf.

Wat was de impact van de Scirocco?

Meer dan 500.000 exemplaren zagen het levenslicht in de Westfaalse fabriek waarmee de Scirocco I vel succesvoller was dan zijn opvolgers. De tweede modelreeks, die van 1981 tot 1992 in productie was, haalde niet eens de 300.000 stuks, om van de Corrado nog maar te zwijgen. De eerste Scirocco is historisch gezien de belangrijkste, en uiteindelijk kwam er eind jaren nul opnieuw een sportieve coupé op Golf-basis die Scirocco heette. Want die naam bleek toch meer tot de verbeelding te spreken dan de modelaanduiding Corrado. De eerste Scirocco gaf extra schwung aan het nieuwe Volkswagen dat in de eerste helft van de jaren 70 gestalte kreeg.

Hoeveel zijn er gebouwd en hoeveel zijn er nog over?

Met 504.153 stuks was de Scirocco voor een coupé een relatief groot succes. In Nederland zag je de lage broer van de Golf minder vaak op de weg, maar dat maakt hem 50 jaar na zijn debuut juist een aantrekkelijke klassieker. Hoewel minder geproduceerd, zie je de Scirocco van de tweede modelreeks nog wel eens opduiken bij occasionportalen voor klassiekers. Van de Scirocco I zijn er nog 143 voorzien van een Nederlands kenteken.

Bouwjaar Aantal

1974 6

1975 11

1976 17

1977 18

1978 27

1979 30

1980 15

1981 19

Totaal 143