Toename files na opheffen coronamaatregelen zet door
Ook door nieuwe meetmethodiek
Het aantal afgelegde autokilometers en de filezwaarte nam tot en met april 2022 verder toe. Dat blijkt uit de deze week door Rijkswaterstaat gepubliceerde Rapportage Rijkswegennet. Dat is een drie keer per jaar verschijnend rapport over het reilen en zeilen op de Nederlandse snelwegen. Rijkswaterstaat noemt het opheffen van coronamaatregelen als belangrijkste oorzaak van de toename, maar wijt een deel ervan ook aan een nieuwe en accuratere meetmethode.
Elke Rijkswegennet Rapportage beslaat een periode van vier maanden. Het deze week gepubliceerde rapport biedt resultaten over 'T1 2022', oftewel januari tot en met april (het eerste tertiel) van dit jaar. Rijkswaterstaat vergelijkt de opgeleverde cijfers met de laatste periode van vier maanden van 2021 én met dezelfde periode, dus januari tot april van vorig jaar.
Meer afgelegde kilometers
Ten opzichte van eind december 2021 nam het aantal jaarlijks afgelegde voertuigkilometers met 3,8 procent toe van 63,6 miljard naar 66 miljard kilometer op het hoofdwegennet. Vergeleken met de cijfers van eind april 2021 - dezelfde periode een jaar geleden dus - steeg het aantal snelwegkilometers met 10 procent. Omdat in februari 2022 veel coronamaatregelen in de prullenbak verdwenen, is de verwachting dat dit cijfer in de volgende rapportage verder stijgt.
Er was vooral meer verkeer op de wegen in het westen en zuiden van het land. Op de wegen die de steden in Noord- en Oost-Nederland met elkaar verbinden, was nauwelijks sprake van een toename van de hoeveelheid afgelegde kilometers. Op geen van de rijkswegen was sprake van een daling van dit cijfer.
Nieuwe en nauwkeuriger filewaarneming
Wat betreft de filezwaarte, was in de eerste vier maanden van dit jaar sprake van een sterke stijging ten opzichte van de laatste vier maanden van 2021. Ook dit is voor een belangrijk deel - maar niet volledig - toe te schrijven aan het opheffen van de coronamaatregelen. De 'jaarfilezwaarte' wordt uitgedrukt in kilometerminuten: het aantal minuten dat er een kilometer file stond. Een voorbeeld: staat er 10 minuten lang een file van 10 kilometer, dan telt dat als 100 kilometerminuten. De jaarfilezwaarte in T1 2022 was 41 procent hoger dan in T3 2021 door een stijging van 5,7 naar 8 miljoen kilometerminuten.
Daarmee zet de sterke filezwaartestijging sinds het voorjaar van 2020 - toen plots iederéén een tijdje thuiswerkte - flink door. Op het niveau van voor de coronacrisis zit het rijkswegennet echter nog lang niet: vlak vóór corona was er sprake van 13 miljoen kilometerminuten. Wel heeft de stijging al flink huisgehouden. Ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar nam de filedruk in de eerste vier maanden van dit jaar met 213 procent toe.
Een kanttekening die Rijkswaterstaat daarbij maakt, is dat het sinds kort files beter waarneemt. Eerder werd de filezwaarte bepaald aan de hand van tellingen door inductielussen in het wegdek en de verkeersinformatie. Omdat die lussen niet overal aanwezig zijn, werd een deel van de files niet geregistreerd. Omdat de overheidsinstantie nu gebruikmaakt van data van navigatiesystemen en telefoons (net zoals Google doet voor het voorspellen van de drukte op je route in Maps), worden files accurater waargenomen. Hierdoor nam de gemeten filezwaarte eveneens toe - al is die stijging bij lange na niet vergelijkbaar met de toegenomen drukte.
Oorzaken
T2 van dit jaar zit er met het verstrijken van augustus op. De resultaten over de afgelopen periode verschijnen later. Het is niet waarschijnlijk dat de files als gevolg van de boerenprotesten een sterke invloed hebben op de cijfers, want volgens de nieuwste cijfers is het overgrote deel van de files (67 procent) het gevolg van een te hoge verkeersintensiteit. 17 procent is het gevolg van ongevallen, de rest komt door andersoortige belemmeringen zoals onderhoud en weersomstandigheden.
Voor de hoeveelheid overlast die je erdoor ervaart ben je sterk afhankelijk van je woonplaats. Het meest de pineut ben je in de regio Rotterdam: van de top-10 punten met de hoogste filezwaarte van Nederland, liggen er maar liefst zes in de regio van de havenstad.
