Interview: Design Director Ford EU Amko Leenarts

Heb je altijd autodesigner willen worden?

"Ha ha, ja! Mijn ouders zeiden altijd dat er niets aan was om met mij op vakantie te gaan, want ik wilde alleen maar naar parkeerplaatsen toe. Ik was absoluut een autogek. Toen ik een jaar of tien was, hoorde ik voor het eerst dat je auto-ontwerper kon worden. Ik las een artikel over het Royal College of Art en dacht: dat wil ik gaan doen. En dat is gelukt.

Ik ben begonnen op de Kunstacademie in Groningen, opgeleid als interieurarchitect. Dat beroep heb ik korte tijd beoefend, tot ik eens in de Rotterdamse Kunsthal een tentoonstelling bezocht over de compacte auto. Volvo had daar allemaal schaalmodellen staan en ik begon te huilen. Mijn vrouw vroeg wat er aan de hand was: "Je vindt deze tentoonstelling toch wel leuk?" En ik antwoordde: "Ja, maar dit is wat ik wil." En het was mijn vrouw die zei: "Dan moet je er voor gaan. Gewoon doen."
"Vervolgens heb ik een workshop gedaan bij Alfa Romeo in Italië en heb ik stage gelopen bij Volvo in Nederland. Ik kreeg daar niets voor betaald, mijn vrouw was kostwinner. Daarna heb ik stage gelopen bij Lancia in Italië en dankzij dat werk werd ik uiteindelijk aangenomen op het Royal College of Art in Londen, waar ik op mijn 29e ben afgestudeerd. Toen was ik officieel auto-ontwerper. Ik begon bij Peugeot en heb mij daar in acht jaar opgewerkt van junior-designer tot designdirector. Ik heb aan alle interieurs van de laatste Peugeot-modellen gewerkt. De huidige 3008 met zijn i-Cockpit is de laatste Peugeot waarin je mijn invloed terugziet."

Waar haal je je inspiratie vandaan?

"Uit alles wat ik om mij heen zie en wat er om mij heen gebeurt. Ik reis veel en bezoek veel tentoonstellingen over kunst, architectuur en design. Ik zag laatst in Melbourne een mooie tentoonstelling over fotografie die mij inspireerde, maar ook in het Groninger Museum zag ik onlangs heel boeiend werk. Verder lees ik veel boeken over hoe je anders kunt denken over design."

Hoe belangrijk was het om de leiding te krijgen over al het design bij Ford Europa?

"Vanaf het moment dat je autodesigner wordt, is het altijd je droom om de hoogst verantwoordelijke te worden. Alleen al vanwege de positieve invloed die je kunt uitoefenen op de auto-industrie, maar ook omdat je vanuit die positie verantwoordelijk bent voor in- én exterieur. Dat maakt het extra interessant."

Heb je bij je aanstelling als designchef een bepaalde opdracht gekregen?

"Ik geloof dat ik die aan mezelf heb gegeven. Dat is nog leuker! De afgelopen jaren heb ik me heel erg gericht op het ontwikkelen van interieurs waar mensen enthousiast over kunnen worden, waar ze een emotionele band mee krijgen. De bediening daarvan moet intuïtief zijn, het leven in en om de auto moet er prettiger door worden. Voor het auto-interieur is dat een belangrijke verandering geweest: eerst de beleving van de gebruiker bepalen en daarna pas bepalen wat voor techniek je er wel of niet in gaat stoppen. In het verleden ging het precies andersom. Die andere manier van denken, van creëren, ga ik nu toepassen op de totale auto."

Wordt het interieur van auto's de komende jaren belangrijker?

"Jazeker. Het interieur en het exterieur zijn allebei enorm belangrijk, maar het interieur heeft duidelijk aan betekenis gewonnen en dat zal nog wel even zo blijven. Voorheen was het interieur namelijk een ondergeschoven kindje. Iedereen wilde opwindend design, maar het exterieur stond voorop. In de toekomst wordt het interieur nog belangrijker met al die elektrische, zelfrijdende auto's. Dat leidt ertoe dat de beleving van het interieur heel anders zal gaan worden. En dan heb je weer een mogelijkheid om je daarmee te onderscheiden."

We zien nu de trend van minder knoppen en grotere schermen. Wat wordt de volgende grote stap?

"Minder knoppen en grote schermen zijn inderdaad een duidelijk herkenbare trend. Het maakt mij niet zoveel uit wat voor technologie daarachter steekt, zolang het de klant maar een positieve ervaring bezorgt. Het is voor mij een doel dat mensen dankzij zelfrijdende auto's in de toekomst meer ontspannen aankomen op hun bestemming dan wanneer ze vertrokken. We moeten nog zien of we dat gaan doen met heel grote beeldschermen of met een plek waar je gemakkelijk yoga kunt doen."

Zal er de komende jaren nog meer nadruk komen te liggen op entertainment en comfort?

"Ja. Ook op ontspanningsoefeningen, eten en drinken."

Eten en drinken?

"Natuurlijk. Als je niet meer zelf hoeft te rijden, ligt dat voor de hand. Kijk naar je reiservaring in het vliegtuig of de trein."

Tafeltjes en bekerhouders kennen we al. Wat wil je daar verder nog aan toevoegen?

"Nou, die tafeltjes waren tot nu toe alleen maar achterin te vinden. En de kwaliteit daarvan was tot nu toe eigenlijk alleen in een Rolls-Royce of Bentley echt goed. De simpele opklaptafeltjes die andere autofabrikanten nu toepassen, noem ik geen echte tafels. Dat zijn niet echt plekken die uitnodigen voor een lekker etentje.

In het design zie ik ook dat we naar meer horizontale oppervlakken gaan. We zijn omringd door horizontale plekken. Je eet thuis aan een tafel, je ligt op een bed. In de huidige auto-interieurs is alles vooral verticaal vormgegeven. Ik wil plekken creëren die flexibel zijn, zodat je kunt kiezen wat je op enig moment wilt doen. Zelfs als je wilt werken, als je op dit moment passagier bent in een auto: wat kun je dan doen? Met je laptop op schoot werken? Als je dat vergelijkt met andere vervoermiddelen van deze tijd, is het niet concurrerend. Daar moeten we veel in gaan veranderen."

Maar dan toch even terug naar dat eten. Kan ik mijn eten straks ook klaarmaken in de auto? Krijgen we een magnetron, een koelkast?

"Zeker. Waarom niet? Daar wordt al langer over nagedacht. Zo nu en dan verschijnt er al een studiemodel met ingebouwd koffiezetapparaat. Ik denk dat de zelfrijdende auto alles gaat veranderen. Dat wordt de grote omslag. Dat je straks liever in de auto blijft zitten dan eruit te gaan. Dat is nog nooit voorgekomen. Het is nu normaal dat je in een auto stapt omdat het moet, om van A naar B te gaan. Maar wanneer komt het moment dat je op je bestemming bent aangekomen en zegt: ik blijf nog even zitten? Ik ben nog bezig om een film te kijken, ik ben nog aan het eten, of ik slaap nog even lekker door. Het auto-interieur verandert in een echte woonruimte die zal integreren in je manier van leven."

Hoe snel zal dit gebeuren, denk je?

"Deze ontwikkeling zal natuurlijk in kleine stapjes gaan, maar binnen vijf tot tien jaar zal het zover zijn."

Je bent nu verantwoordelijk voor het design van alle Fords in Europa. Moeten die er heel anders uitzien dan de modellen die bijvoorbeeld in de VS worden verkocht of worden het toch vooral wereldauto's?

"Ford is het enige merk ter wereld dat een auto kan verkopen van € 8.000, een Ka Plus, maar ook een GT van een halve ton. Zodra je het Ford-logo op de neus plakt, zal iedereen zeggen: ja, dat kan. Niemand vindt het een probleem. Dat is een unieke karaktereigenschap van ons merk. We zijn een sterk merk. Iedereen kent de Mustang, daar zit niet eens het bekende blauwe Ford-embleem op. Het is gewoon een Ford en dat weet iedereen.
In Europa zijn de Focus, Fiesta, Kuga enorm belangrijke modellen. Daar blijven we op voortborduren. En bepaalde modellen lenen zich ervoor om wereldwijd te verkopen, zoals de Mustang of de Transit. De Europese markt is een specifieke markt met specifieke wensen. Er zullen dus altijd typisch Europese modellen blijven."

Als ik de designkoers volg, zie ik nog heel sterk de periode waarin ook Aston Martin deel uitmaakte van de Ford-groep. Die sportieve looks zie je nog steeds terug in de nieuwe Fiesta.

"In die tijd hebben we een sterke merkidentiteit gecreëerd. En Ford is performance, dat is altijd zo geweest. We hebben een rijke historie met performance-auto's en dat hebben we altijd willen doorvoeren in onze normale line-up. Die vijfhoekige grille? Tja, Aston Martin deed het misschien ook. Maar kijk eens welke andere merken nu allemaal een vijfhoekige grille hebben.
Wij waren destijds één van de eersten. Ik had nooit gedacht dat we zo'n grote invloed zouden krijgen op de rest van de industrie. Hoe dan ook, wij geloven nog steeds in deze designkoers en zijn niet van plan nu ineens iets heel anders te gaan doen. Dit Ford-gezicht blijven we de komende jaren terugzien. Intussen blijven we het merk evolueren, wat we met de bestaande bouwstenen kunnen doen. Het is toch mooi dat je zo'n nieuwe Fiesta kunt linken aan de Mustang? Dat hebben we te danken aan ons sterke DNA."