Dit moet je weten over snelweg A12 die nog tot 19 mei dicht is

Wanneer?

Te beginnen bij het moment: de wegafsluiting begint vrijdag 9 mei om 20.00 uur en duurt tot 05.00 uur op maandag 19 mei. Later in de zomer gaat de snelweg nóg een keer dicht - in augustus, hetzelfde stuk, en wel vanaf vrijdag 22 augustus 20.00 uur tot maandag 1 september 05.00 uur.

Waar?

Welk stuk wordt er precies afgesloten? Het gaat om de weg tussen knooppunt Maanderbroek en knooppunt Lunetten, een stuk van ongeveer 30 kilometer lengte. De snelweg gaat alleen dicht richting Utrecht. De andere kant op, richting Arnhem, blijft de A12 gewoon open. Ook in augustus, als de weg opnieuw dichtgaat, gebeurt dat richting Utrecht. Het wegdek aan de andere kant moet ook worden vervangen, maar Rijkswaterstaat zoekt daarvoor nog een geschikte datum.

Wat gaat er gebeuren en waarom?

De werkzaamheden zijn nodig om het verouderde asfalt op de A12 tussen Veenendaal en Utrecht te vervangen. Daarbij wordt grotendeels stiller asfalt aangebracht, wat voor minder geluidsoverlast in de omgeving moet zorgen. Door de weg twee keer af te sluiten, meent Rijkswaterstaat het werk sneller en efficiënter uit te kunnen voeren. Ook worden onder meer defecte verlichting vervangen en de vangrails verbeterd.

"We zijn in Nederland gewend aan asfalt van hoge kwaliteit dat ook nog eens geluidsabsorberend is", lichtte Eric Diepstraten (48), hoofdingenieur-directeur bij Rijkswaterstaat Midden-Nederland, eerder toe. "Doe we nu niets, dan vallen er gaten in het wegdek en krijgen we steeds vaker onvoorspelbare spoedreparaties. Dat wil je niet."

Wat gaan we daarvan merken?

Rijkswaterstaat mag dan rond Utrecht ervaring hebben met negen dagen volledige afsluiting van de A12 richting Den Haag in 2021, toch is twee keer negen dagen afsluiten van de A12 tussen Ede en Utrecht net even anders en ‘wel spannend’. "Vooral omdat het hier over een groter stuk gaat, van twee keer 30 kilometer", zegt Diepstraten.

Het is dus een flinke onderneming, met ook flinke gevolgen voor onder meer automobilisten en omwonenden. Rijkswaterstaat waarschuwt gebruikers voor minimaal een uur extra reistijd. Vooral voor wie in Veenendaal woont, wordt het ingewikkeld. De stad uit gaat wel lukken, maar de stad in wordt een probleem. "Het gaat vastlopen, blijf thuis of ga op de fiets", waarschuwde burgemeester Kats eerder al.

Veenendaal had Rijkswaterstaat nog gevraagd of deze niet alsnog één rijstrook tussen Maanderbroek en de afslag Veenendaal open wilde houden, maar kreeg nee te horen - onder meer om sluipverkeer te voorkomen waardoor het ín Veenendaal zou kunnen vastlopen. "Dat risico wil je niet lopen, zeker niet met hulpdiensten die overal bij moeten kunnen", aldus Rijkswaterstaat.

Volgens Rijkswaterstaat zijn verder alle mogelijke voorbereidingen getroffen. Er is, naast het crisisteam van de VRU (Veiligheidsregio Utrecht), een doorstromingsteam met ambtenaren van de verschillende wegbeheerders. "Zij hebben als taak om knelpunten te signaleren en indien nodig aanpassingen te doen." Dan gaat het om het anders instellen van stoplichten, extra verkeersregelaars inzetten, een extra weg afsluiten of juist openzetten.

Hoe moet ik nu dan (om)rijden?

Hoef je niet per se de weg op? Dan raadt Rijkswaterstaat aan om thuis te blijven en/of thuis te werken. Wie wel op pad moet, krijgt het advies de trein of fiets te nemen. Maar hoe moet je rijden tijdens de sluiting van de A12, als de auto pakken niet te vermijden is?

De omleidingsroutes van Arnhem richting Utrecht gaan ‘bovenlangs’ via Amersfoort of dwars door de Betuwe. In het eerste geval rijd je vanaf knooppunt Maanderbroek om via de A30, A1, A28 en A27. Dat levert je minimaal zestig minuten extra reistijd op. Gelukkig voor mensen die komen vanaf Arnhem en omgeving is er een snellere optie die een half uur extra reistijd oplevert in plaats van een uur. Ga bij Arnhem de A325 op en rij over de A15, A2 en eventueel de A27 als je in het centrum van Utrecht moet zijn.

Maar wat als je nou naar Veenendaal wil? Een beetje wrang is het wel: bij het knooppunt Maanderbroek waar de A12 straks ‘ophoudt’, kun je Veenendaal al bijna zien liggen. De meest voor de hand liggende route is bij Maanderbroek de A30 oprijden en dan één van de twee afritten pakken. De eerste afrit (afrit 1, Ede) brengt je naar de Schutterweg. Die slingert door de bedrijventerreinen van Ede via het viaduct Pakhuis naar Veenendaal. Je kunt ook op de A30 de tweede afrit nemen (Ede-Noord) en dan de N224 naar De Klomp pakken. Een compleet overzicht van de manieren om Veenendaal in te komen vind je hier, meer info over alle alternatieve reisopties hier.

Welke andere opties en regelingen zijn er?

Veel werkgevers hebben hun werknemers al tips en trucs geven over hoe de afsluiting van de A12 door te komen. Sommigen hebben zelfs een elektrische fiets of een treinkaart aangeboden om naar het werk te gaan. Er is in samenwerking met snelwegbeheerder Rijkswaterstaat bovendien een publiekscampagne gestart om automobilisten die niet door hun werkgever worden geholpen, alternatieven te bieden voor de auto tijdens de afsluiting van de A12.

Het aanbod is te vinden op de site verkeersverwachtingen.nl/slimreizenchallenge: Een gratis Fiets-APK-actie, een uitgebreid ontbijtpakket voor wie thuis werkt tijdens de werkzaamheden of een gratis NS Flex Altijd Voordeel-abonnement voor wie van plan is met de trein te reizen. Óf twee weken gratis een e-bike proberen die bovendien thuis wordt bezorgd. Mensen kunnen zich aanmelden via de app Dumoco+.

In een aantal woonplaatsen worden bewoners actief benaderd om hun reisgedrag (tijdelijk) te veranderen. Liefst tot en met september, omdat de A12 ook later in de zomer nog dichtgaat. Het gaat om de plaatsen Barneveld, Renswoude, Woudenberg, Scherpenzeel, Doorn, Houten, Driebergen-Rijsenburg, Veenendaal, Leersum, Zeist, Rhenen, Wageningen, Ede en Leusden.

Wat als het toch mis gaat?

De alternatieve routes zijn leidend en zouden grote problemen moeten voorkomen. Concrete rampscenario’s voor de enorme verkeersdrukte liggen niet klaar, maar Rijkswaterstaat gaat er wel vanuit dat het woon-werkverkeer niet zomaar over provinciale wegen wordt geleid door de navigatiesystemen. Als dit wel gebeurt, heeft dit dáár namelijk weer enorme gevolgen.

Mocht het toch te druk worden, dan kijkt de wegbeheerder of er bijvoorbeeld andere omleidingen moeten komen of dat opgeroepen wordt om Utrecht te mijden. Hoe dan ook worden weggebruikers gevraagd zoveel mogelijk ander vervoer te zoeken.

Voor hulpdiensten is er wél een noodscenario: zij mogen onder speciale omstandigheden over de afgesloten A12 als het écht niet anders kan. Als er een verkeersinfarct ontstaat, hebben hulpdiensten flesjes water in de regio achter de hand om uit te delen.