Land Rover 109 (1977)

autoreview

6 juli 2020 om 10:34

Versnellingen	4, Handgeschakeld
Bouwjaar	1977
Jaar van aanschaf	2020
KM-stand laatst	45.000 km

En, hoe rijdt ie?

122.000 km
6 juli 2020

Al heel lang was er de wens om een Series 3 Land Rover als hobbyauto erbij te hebben. Door de bekende redenen kwam het er nooit van, tot een moment waarop je er gewoon voor gaat. Niet lang daarna was ik de gelukkige eigenaar van een harde, niet zo mooie ex militaire Land Rover Series 3 uit 1977. Een nieuw project kon beginnen.

Als ik ergens kom met de Land Rover is een vraag die regelmatig gesteld wordt is "en hoe rijdt ie?" Mijn antwoord is dan altijd "verschrikkelijk " met een grote grijns op m'n gezicht.

Op de verharde weg rijdt de auto naar hedendaagse normen als een tractor. Het rammelt en bonkt, maakt een enorme herrie binnen in de auto en het stinkt naar motorolie. Voor een acceleratiemeting heb je een kalender nodig, het verbruik is fors, net als de stuurspeling. Je zit heel rechtop en vlak op het stuur, de eerste versnelling en z'n achteruit zitten vlak naast elkaar, dat is oppassen als je stilstaat voor een verkeerslicht. Als de motor op temperatuur is heb je geen kachel meer nodig, de warmte van de motor straalt enthousiast door het ongeisoleerde schutbord heen. De locatie en bediening van de knoppen is een zoekplaatje. Rijden in de zware Land Rover 109 zonder stuurbekrachtiging is hard werken, een soort rijdende sportschool.

Tot je het terrein in gaat. Dan klopt ineens alles. Recent onder begeleiding van een instructeur op het offroad circuit bij Spaarnwoude gereden (net onder Haarlem aan de A9). Offroad is mijn oude 109 een totaal andere auto, dit is waar ie voor gemaakt is. 4x4 lage gearing tweede versnelling en je komt met een beetje gas bijna overal doorheen. Steile afdalingen in eerste versnelling, geen probleem. Op het circuit was nieuwe zand/klei/aarde laag gestort met een paar lelijke korte knikken erin. De Defender vd instructeur had er meer moeite mee dan m'n 43 jaar oude 109. De motor was het hele traject super, ruim voldoende power, geen verkeerde klap gegeven. Water en olietemperatuur constant, stationair toerental mooi rond en stabiel.

Onder mijn 109 Series 3 zaten bij aankoop knetterharde, loodzware coverbanden 7.50 R16, op de verharde weg eigenlijk niet te doen. Ik kon een bijna nieuw setje Michelins Latitude Cross met dezelfde maat kopen van een Defender eigenaar. De nieuwe set gemonteerd om te ervaren dat ze een enorme verbetering zijn! De 109 is op de gewone weg een stuk vriendelijker geworden. Dat waar je als Randstedeling toch het meeste rij. Ik heb de 109 S3 gewoon voor de lol en bekijk het praktisch. De Michelins Latitude Cross zullen het in het terrein minder goed doen, dat zien we dan wel weer. In het ergste geval heeft de PTO lier ook wat omhanden.

Technisch en mechanisch gezien is er altijd wel werk te doen, de techniek is relatief simpel en onderdelen zijn goed verkrijgbaar tegen redelijke prijzen. Een bekend gezegde is dat als een Engelse auto geen olie meer lekt, er geen olie meer in zit. Dat geldt ook voor mijn Land Rover, alhoewel hij boven verwachting weinig lekkage vertoond.

Samen gevat is deze auto niet zo geschikt voor dagelijks gebruik, maar als liefhebberij is het top. Wat een ontzettend leuke auto is dit gebleken en je kunt er zonder dat het een ingrijpend restauratie project wordt, helemaal jouw auto van maken. En dat geeft ontzettend veel plezier en voldoening.

Niet uit te leggen

130.000 km
1 januari 2021

De 109 Series 3 met een 2,25 benzinemotor kwam op een gegeven moment met veel moeite boven de 80 kmh. Tegenwind hield het met 70 kmh op. De auto heeft wel beter gelopen, maar het werd steeds beroerder. Alle 'usual suspects' uitgesloten; carburateur, stroomverdeler, bobine, bougies, bougie kabels), mechanische membraanpomp vervangen door een elektrische benzine pomp, controle vrijloop remmen, handrem, voor & achteras, tussenbak en versnellingsbak.

Het resultaat: Als je naar de contactsleutel wijst dan loopt de motor, koud of warm het maakt niet uit. Starten = lopen. Stationair loop is rustig, stabiel en het maakt ook niet uit warm of koud, na snelwegrit enz. Off-road in 2 of 3 laag, motor geeft geen krimp. Stadsverkeer, moeiteloos, filerijden idem. Snelweg met een beetje wind tegen max 60 - 65 km/uur in z'n vierde versnelling, hoog 2-wielaangedreven. Het geratel werd ook steeds erger en besloten om de kop te lichten, niet voor niets, de klepgeleiders van de uitlaatkleppen van cilinders 1 en 2 bleken zeer grote speling te vertonen waardoor de kleppen alle kanten op hamerden.

De klepgeleiders vervangen is een heel verhaal geworden en het toont aan dat het repareren van een Land Rover Series 3 verre van simpel is. De originele cilinderkop was te slecht om nog gerepareerd te worden. Via via een goede gebruikte cilinderkop kunnen aanschaffen. Voor het monteren van de kop de kleppen met de hand geslepen en de klepsteel afdichtingen te vervangen. Eén klepsteel bleek te veel speling te hebben en twee net aan. De kop naar een revisiebedrijf gebracht om de klepgeleiders te vervangen. Hier ontdekten ze microscheuren in die kop en adviseerden om deze niet te repareren. Ondertussen uit de Army Surplus een geheel nieuwe cilinderkop kunnen kopen, alleen moest je deze zelf voorzien van kleppen, klepveren enz. De nieuwe cilinderkop bleek een verkeerd type te zijn, het juiste type kon een week of wat duren. Mijn auto stond inmiddels te lang in de werkplaats van een kameraad en besloot om dan maar (tijdelijk) de cilinderkop met de microscheuren te monteren. Om zoveel mogelijk torsiespanning in de kop te voorkomen de kop in zes stappen naar 65 Lbft aanhaalmoment gebracht. De motor liep daarna super en had geen moeite om de 100 kmh te halen.

Een series 3 blijkt zo nu en dan een oefening in geduld en volharding te zijn. Stel je voor, je hebt net een serieus probleem met de motor opgelost met de nodige reparatie uurtjes en vervangings onderdelen en het resultaat is ernaar, dacht je. Een paar dagen later komt er een geluid uit de motor wat er beslist niet hoort te zijn. Allerlei scenario's spoken door je hoofd, losgelopen timing ketting, falende kettingspanner enz. Even een stapje terug en rustig uitzoeken wat er aan de hand is. Begonnen met de secundaire onderdelen op de motor, zoals de grote 24 volt generator en de koelwaterpomp. Met het loshalen van de dubbele V-snaar van de generator bleek van een geleiderol de lagers totaal brak en de veroorzakers van het geluid. Nieuwe lagers middels een modificatie in de rol gemonteerd . Probleem opgelost.

In de technische gegevens van een viercilinder 2,25 benzine Series 3 staat bij Acceleratie van nul naar 100 kmh vermeld: - niet van toepassing -. Dat komt aardig overeen met de praktijk. De auto haalt de 100kmh, maar de mooiste snelheid op de snelweg is 85 tot 88 kmh en is goed te doen, onthaasten in z'n mooiste vorm. Wat een auto!

2 jaar Land Rover 109, bijna poëzie!

137.000 km
10 februari 2022

Vijfenveertig jaar geleden rolde mijn 109 Series 3 uit de fabriek in hetzelfde jaar 1977 dat ik m'n rijbewijs haalde. Wat begon met een Volkswagen Kever, gevolgd door een reeks Volvo's, Audi's en BMW's genieten we de laatste jaren van een uiterst comfortabele en zeer stille Volvo XC90 4.4 V8.

M'n Land Rover Series 3, bijgenaamd 'de (Engelse) Dame' is de meest trage en meest oncomfortabele auto die ik ooit gereden heb, een groter verschil met de Volvo XC90 is bijna niet denkbaar. Maar toch staat de Land Rover met stip op de eerste plaats, ze heeft iets onweerstaanbaars, iets ongenaakbaars, het is zoals ik al eerder schreef bijna niet uit te leggen.

Inmiddels rij ik twee jaar in m'n 109 Series 3 pick-up truck en één ding het valt gewoon op, in de drukke Randstad vrijwel geen agressiviteit van medeweggebruikers. Een auto met een kruissnelheid van 85 kmh en iets wat je in theorie acceleratie zou kunnen noemen, geen last van de maximum 100 kmh snelheid omdat ze dat nauwelijks haalt, komt op de een of andere manier sympathiek over. Anticiperen is wel een tweede natuur geworden en rechts invoegen op de snelweg, soms diagonaal over drie banen door druk verkeer, lijkt een heel avontuur maar het tegendeel is waar. Je zoekt een gaatje in de verkeerstroom, let op je dode hoek, richting aanwijzer aan en je gaat zonder aarzelen. Op een enkele zeer zeldzame uitzondering na blaft niemand je toeterend voorbij, geen obscure gebaren, niets. Ook in het centrum van Amsterdam krijgt je de ruimte, al zullen de hoge dubbele gegalvaniseerde voorbumpers en die PTO lier daar aan bijdragen. De 109 is ook altijd goed voor een praatje met een andere Land Rover liefhebber, iets wat mijn echtgenote niet altijd kan waarderen als we ergens heen moeten.

De Engelse Dame vraagt er wel wat voor terug, het is zaak om alle olie niveau's regelmatig in de gaten te houden en alert te zijn op afwijkende geluiden. Doorgaans zijn dat de voorbodes voor reparaties en preventief zaken aanpakken loont. Het benzineverbruik is ook wel een dingetje. Met twee tanks van 45 liter en de vuldoppen onder de stoelzittingen sta je soms twee keer bij de kassa van het tankstation naar de verbaasde blik van de medewerker te kijken, "u had toch al afgerekend?", "jawel, maar dit is voor de andere tank". Laatst met behulp van Google maps het verbruik berekend, ca 13,5 liter per 100 km op de snelweg (1:7,5). Korte ritten niet veel beter dan 1:5, ca 20 liter per 100 km. Dat is pittig, aan de andere kant is er geen wegenbelasting en blijven de kilometers per jaar beperkt. Rijden in zo'n oude Land Rover is bijna verslavend en anno 2022 onthaasten optima forma. Tijd is geen factor meer.

Versnellingsbakken perikelen

45.000 km
20 augustus 2023

Regelmatig sturen in een Land Rover 109 series 3 blijft een bijzondere ervaring en zorgt tegelijkertijd voor een grote glimlach op je gezicht. Het is echter ook een veeleisende vriendin, ze lust niet alleen een flinke slok, ze vraagt er wel wat voor terug, o.a. het nodige incasseringsvermogen.
Anderhalf jaar geleden begon het schakelen van drie naar vier en terug wat lastiger te gaan. Voorzichtig gaan informeren naar een andere bak en het bleek nog niet zo makkelijk te zijn om een goede 2e hands LT76 bak te vinden. Ik had gelukkig geen haast tot eind vorig jaar. Het opschakelen van drie naar vier ging vrijwel niet meer en dan wordt het rijden met de Dame een hachelijk avontuur in de Randstad.
Begin 2022 kon ik een LT76 bak kopen, volledig gereviseerd bij een ervaren en betrouwbaar bedrijf in Engeland. Het was bepaald niet de goedkoopste oplossing, maar met het idee dat ik van de versnellingsbak perikelen af zou zijn besloot ik het te doen. Een complete versnellingsbak wisselen is niet de meest ingewikkelde klus, meer het effen doen is wat anders. Wat een teleurstelling, rammelen, ratelen, een hoop kabaal uit de versnellingsbak. Terug naar diegene waar ik de revisiebak gekocht had en zoals ik verwacht had reageerde hij professioneel en ik kreeg revisiebak nummer 2 die we gezamenlijk omgezet hebben. Tot zover jammer, kan gebeuren, is opgelost en klaar.
Nog geen half jaar later, langzaam maar zeker weer diezelfde geluiden als de eerste revisiebak. Transmissie olie afgetapt, die was gitzwart en rook vreemd. Laten onderzoeken in een laboratorium en die constateerde hoge concentraties ijzer, koper en lood in de olie. Niet goed en dat was echt balen. Terug naar dezelfde leverancier en afgesproken 2e revisiebak retour en geld terug. De voorraad bakken waren op en ik was weer terug bij af.
Door gelukkige omstandigheden had ik mijn originele bak nog en heb deze laten reviseren bij LR-Revisie, een Nederlandse specialist in Paterswolde. Bak heengebracht en afgesproken om suffix D spec om te bouwen. Dit houdt o.a. zwaardere synchro-meshringen in.
Na mijn ervaringen met twee professioneel gereviseerde versnellingsbakken uit good old Engeland, was ik een beetje teleurgesteld, veel werk aan gehad, onkosten gemaakt en geen resultaat. Waarom doen mensen niet gewoon hun werk denk je dan bij jezelf. . Effin, bij Koen geen probleem en na een aantal weken had ik mijn originele en inmiddels gereviseerde bak weer als nieuw terug.

Eenmaal onder de auto schakelde deze bak wel heel erg stroef. Volgens Koen was dat nieuwigheid en de bak zou geleidelijk steeds minder stroef gaan schakelen en dat klopte. Inmiddels meer dan een half jaar gereden met mijn eigen oude/nieuwe bak, de revisiebak , en er zelfs in mee naar midden Engeland gereden. Dat maakt veel goed en dat wisselcircus met die versnellingsbakken nu echt over is.

5,5