Saab 9000 CS 2.3 LPT (1997) - We krijgen spontaan zin in een ritje naar Trollhättan

Ergens in de jaren 70 vatte Saab het plan op om naar het E-segment op te klimmen, waar merken als BMW en Mercedes-Benz de dienst uitmaakten. Onder het motto ‘samen sta je sterk’ zochten de Zweden contact met Lancia voor de ontwikkeling van een nieuw platform. De Italianen hadden met de Gamma al een poging gedaan om voet aan de grond te krijgen tussen de Duitse eredivisie. Hoe dat afliep heeft de geschiedenis ons geleerd. Naast Lancia, kwamen ook Fiat en Alfa Romeo aan boord en daarmee was ‘tipo quattro’ een feit.

Lancia Thema en Saab 9000 in 1984

In 1984 werden de Lancia Thema en de Saab 9000 gepresenteerd, de Fiat Croma volgde in 1985 en in 1987 was het de beurt aan de Alfa Romeo 164. Als enige van het viertal is de Saab nooit met een dieselmotor geleverd, terwijl daar juist veel vraag naar was in dat segment. Minstens zo belangrijk is een zescilinder, die pas in 1994 kwam in de vorm van de 3.0 V6 van General Motors. Met zijn vermogen van 211 pk was dat niet de krachtigste 9000: die rol is weggelegd voor de Aero met zijn 224 pk sterke turbomotor.

Waar de Thema en 164 als sedan de fabriek uitrolden, hadden de 9000 en Croma een grote achterklep en kunnen we ze als liftback typeren. In 1987 komt dan alsnog de 9000 CD, een sedan, die tevens een iets andere neus heeft. De echte facelift komt in 1991 en vanaf dan gaat de grote vijfdeurs Saab als 9000 CS door het leven. Het merk is op dat moment al een paar jaar voor de helft eigendom van GM en achter de schermen was de nieuwe 900 al in ontwikkeling.

Turbo met minder druk

Hoe het Saab daarna is vergaan, weten wij Nederlanders als geen ander na het avontuur met Victor Muller. Maar het merk wordt meer dan ooit gekoesterd en pas nu lijkt het eigenzinnige karakter echt op waarde te worden geschat. De 93, 96, 99 en eerste generatie 900 zijn al echte klassiekers, waar de voorlaatste en ook de laatste generatie 9-5 worden ingezet als fiscaalvriendelijke youngtimers. De 9000 was al behoorlijk op leeftijd toen die regeling in het leven werd geroepen (2016) en in de periode van 1984 tot en met 1997 zijn er net geen negenduizend stuks verkocht in Nederland.

Het aanbod op de occasionsites is magertjes en veel van de aangeboden exemplaren zijn geïmporteerd. Zo ook de witte CS op deze pagina’s. Die werd in 1997 afgeleverd aan zijn eerste eigenaar in Zwitserland. Het is een 2.3 LPT; die afkorting staat voor Low Pressure Turbo. De 2.3 Turbo heeft dezelfde motor, maar dan met 200 pk. Er zijn ook atmosferische viercilinders voor de 9000: de 2.0i en de 2.3i. Volvo deed iets soortgelijks met de 940, die is er met een 2.3 LPT, ook al noemt het merk die niet zo. De insteek is in ieder geval een motor met veel koppel in het onderste toerenbereik. De eerste eigenaar bestelde weliswaar geen lederen bekleding en automatische transmissie, maar wel cruise control, climate control en een vrij bijzondere houtsoort op het dashboard en de middenconsole. Verder zien we een boordcomputer en stoelverwarming en valt op dat het contactslot gewoon aan de stuurkolom zit en niet in de middenconsole.

Fijne reisauto

Beide voorstoelen zijn elektrisch verstelbaar, met aan de bestuurderszijde een geheugen voor drie posities. Dat er in de ontwerpfase van de 9000 nog geen rekening is gehouden met een airbag, bewijst de afwezigheid van een dashboardkastje in de testauto. Dat moest plaatsmaken voor een plofzak. Wat het instrumentarium helaas ontbeert, is de fraaie turbodrukmeter die de Aero uiteraard wel heeft. Nu we het toch over de turbo hebben: dat lijkt allerminst een LPT, getuige de enorme schop in de rug die we krijgen tijdens het accelereren. Sterker, bij volgas optrekken in de tweede versnelling hebben we bij 60 km/h nog wielspin op het vochtige wegdek. Dit is duidelijk meer dan de 260 Nm die de fabrikant belooft. Helaas grijpt de waste gate heel abrupt in, wat in een harde schok resulteert. Dat lijkt ons niet de bedoeling.

Heerlijke motor als je rustiger rijdt

Ga je wat milder met het gaspedaal om, dan is het een heerlijke motor. Bij 100 km/h draait de viercilinder slechts tweeduizend toeren. Een zescilinder mag dan meer prestige uitstralen, qua rijplezier is een koppelrijke turbomotor minstens zo fijn. Daarom hield Saab ook zo lang vast aan dat concept en liep het merk eigenlijk ver vooruit, kunnen we anno 2025 rustig concluderen. De 9000 is in de wieg gelegd als comfortabele reisauto en die taak vervult hij met verve. De bovengemiddeld goede zetels spelen daarin een belangrijke rol, net als de rust die het onderstel en de besturing uitstralen. Voeg daarbij de al genoemde, rustig lopende motor en je krijgt spontaan zin in een ritje naar Trollhättan voor een bezoek aan het knusse Saab-museum. Het merk mag dan niet meer bestaan, verdwijnen zal het nooit.