Rijden met de Rolls-Royce Cullinan en op bezoek in de fabriek

Het is even wat werk om het te regelen, maar dan heb je ook wat. Bij een exclusief bezoek aan de fabriek in Goodwood trekt oudgediende David Deane een vol uur uit om de historie van ‘zijn’ merk uit de doeken te doen. Te beginnen bij de jeugd van Henry Royce en dan in één ruk door naar de moderne tijd, onder de vleugels van nieuwe Duitse eigenaren. Over dat laatste: “Er moest wat gebeuren, want de eigen Britse automobielindustrie was weer rubbish. Terwijl er rond de eeuwwisseling juist fors geïnvesteerd moest worden in nieuwe techniek. Zelfs Richard Branson meldde zich als koper. BMW was al serieus in beeld, maar Piëch overtroefde dat merk met een enorm hoog bod van bijna een half miljard pond en won het. Bij de naam Volkswagen dacht je nog aan Golf en Beetle, en dit moest het prestigeproject van het concern worden.”

Het lijkt erop dat de ‘kleine lettertjes’ niet goed waren bestudeerd. Volkswagen had wel de rechten op de karakteristieke grille en de befaamde Spirit of Ecstasy – de ‘engel’ op de neus – maar niét op de naam en het fameuze merkteken. Een lang verhaal in het kort: BMW kreeg die licentie wel, betaalde Volkswagen een lieve som voor het gebruik van alles wat ze verder nodig hadden en opende begin 2003 de nieuwe fabriek in Goodwood. Volkswagen pakte in Crewe de andere helft van de oorspronkelijke deal op: Bentley.

SCHAKELEN NIET INTERESSANT

“Waar het bij óns vooral om ging in die overgangstijd: we hadden een moderne krachtbron nodig, liefst een twaalfcilinder”, vertelt Deane. “Bij Rolls-Royce draait het om koppel en kracht van onderuit, want schakelen vinden we niet zo interessant. BMW hielp ons aan die aandrijftechniek, want Volkswagen had de W12 nog niet beschikbaar. Hoe dan ook, onder de streep gaf het ons tijd om de toen nieuwe Phantom 2003 te ontwikkelen. Die werd vanaf dat moment in de nieuwe fabriek in Goodwood gebouwd.”

Meteen als je de statige oprijlaan inrijdt, valt op dat de fraaie faciliteiten in niets op de modale autofabriek lijken. “We zijn op een mooi landgoed gevestigd. Er is alles aan gedaan om het complex stijlvol in zijn omgeving te laten opgaan. Daar hadden we ook voor getekend en dat betekent meteen dat we niet veel kunnen uitbouwen. Terwijl we als merk juist enorm groeien. Na de verhuizing begonnen we met 300 Rolls-Royces, maar afgelopen jaar waren het er 4.107. Een record.”

Is dat niet meteen een dilemma voor een merk als dit? Het blijkt een gevoelig onderwerp. Woordvoerder Matthew Jones springt in: “Met de enorm gegroeide vraag is het van vitaal belang dat het merk zijn exclusiviteit bewaart. Dat is simpelweg niet te verenigen met het najagen van grotere aantallen.” Deane illustreert dat maatwerk, vakmanschap en een (zegt hij zelf) ‘bijna paranoïde streven’ naar perfectie in Goodwood sowieso altijd voorop staan. No sweat. De koper zal geduld moeten hebben.

“We hebben maar één productielijn voor rond de twintig auto’s per dag. Die is door de jaren wel gegroeid van zeven ‘stations’ naar twintig en soms meer. Daarom loopt hij niet meer recht, maar slingert als een slang door de hallen. Toch houden we het bij twee ploegendiensten – van zes uur ’s morgens tot elf uur ’s avonds – en werken we van maandag tot vrijdag.”

ROLLS-ROYCE LIFESTYLE PRODUCT

Wie is de koper? Rolls-Royce is als merk sterk veranderd. Zo lanceerde het een dynamische Black Badge-serie én recent de vierwielaangedreven SUV Cullinan. Traditionele rijders moeten wellicht even een pilletje onder de tong leggen. “Ooit was de rijder een zeventiger en ik schat dat het nu gemiddeld iemand laag in de veertig is”, vertelt Deane. “Zelfs een Phantom willen ze gewoon dagelijks rijden. Zélf rijden.

We houden wel vast aan de vorm van onze modellen, maar er moet meer pit in zitten. De Black Badge, bijvoorbeeld, speelt daarop in, hij is assertiever. Het idee ontstond toen onze baas in Amerika ergens voor koffie stopte en er een volledig getunede Rolls-Royce naast zijn auto kwam staan. Hij dacht: dat moeten we zelf beter kunnen, met meer klasse en ónze kwaliteit. En waarom zou je het niet doen? We bieden uiteindelijk een exclusief lifestyleproduct op maat aan, want … well … een Rolls heb je niet écht nodig, toch? We organiseren ook lifestyle-events zoals Cars & Cognac. En we hebben een speciale chauffeursservice om klanten onder het genot van een glas champagne naar bijvoorbeeld de tenniswedstrijden van Wimbledon te rijden.”

BREXIT INFORMATION HUB

Rolls-Royce is en blijft een bastion van exclusiviteit, maar de harde buitenwereld gaat niet helemáál aan Goodwood voorbij. Tijdens onze rondgang ontdekken we een afdeling ‘Brexit Information Hub’. Vreest het roemruchte merk de dreigende importen exporttarieven? En dus prijsverhogingen? “Nee, dat speelt voor Rolls-Royce niet zo. Wat wel een probleem kan worden, is dat een derde van onze werknemers internationaal is. Vaak zijn dat specialisten. Bovendien worden cruciale componenten door BMW aangeleverd en komen ook andere hoogwaardige materialen als hout en leer van toeleveranciers.”

Het Brexit-proces baart de Britten richting toekomst ook zorgen omdat specialisten in de R&D-afdelingen onder andere aan elektrisch rijden werken. Lees: ze zullen accucellen nodig hebben. Een ‘e-Rolls’ past ideaal bij het DNA van zijn merk, meent Deane: “Nóg meer rust in het interieur en extra mogelijkheden voor de leefruimte. We lobbyen nu bij de overheid om de laadinfrastructuur snel te verbeteren.”

CULLINAN VERRAST MET DYNAMIEK

Het gaat in Goodwood zo goed dat de grenzen van de productie zijn bereikt. De levertijden lopen nog verder op dan de koper met al het ambachtelijke handwerk gewend was. De druk loopt op nu de SUV Cullinan met veel succes nieuwe doelgroepen aanboort. Toch lijkt de gastheer er geen slapeloze nachten van te hebben. Ze zijn gewend dat het allemaal even duurt. Deane illustreert dat met een kwinkslag: ‘De lijntjes op de auto worden met de hand getrokken door een specialist. Als Mark – zo heet hij – ziek is, komt je auto gewoon te laat. Dan wachten ze in Japan wat langer. Dat doen ze daar graag.”

De nieuwe Cullinan is op veel gebieden een primeur, zo blijkt bij testritten in Zuid-Frankrijk. Het is de eerste Rolls-Royce met vierwielaandrijving, de eerste die niet schrikt van onverhard rijden en de eerste SUV, al noemen ze het zelf liever niet zo. Uiteraard biedt hij een in zijn klasse ongekende luxe en verfijning, maar met wat fantasie mag je spreken van een ‘praktische’ Rolls. Zo heeft hij ook de primeur van een elektrisch bedienbare fabriekstrekhaak. Ook voor Nederland, wordt er met een knipoog gemeld.

Eenmaal met de Cullinan op weg merk je direct dat hij ondanks zijn nieuwe concept naadloos aansluit bij het traditionele merkkarakter van ‘vliegend tapijt’. Lees: zacht geveerd en op comfortabel cruisen afgestemd. Je kunt hem met vier vingers sturen, maar wordt onder andere verrast door de vierwielsturing en door zijn snelle respons op stuurimpulsen. Samen met de elektronisch geregelde luchtvering en demping zorgt het ervoor dat de hoge Rolls-Royce in bochten slechts zeer beheerst overhelt.

NIEUWE STRUCTUUR

De modulaire aluminium spaceframestructuur is gebaseerd op een kortere en hogere variant van die van de Phantom. Het ‘Architecture of Luxury’-platform noemen ze het: het platform voor de Rolls-Royces van de toekomst. Kennelijk is het resultaat solide, want de Cullinan laat zich gemakkelijk een bocht om dirigeren en schrikt ook niet van kort opeenvolgende koerswijzigingen.

Je moet trouwens wel leren de 5,3 meter lange en 2,7 ton zware gigant iets eerder in te sturen dan je gevoel aangeeft. Vervolgens kun je dan de rotatie in de bocht verbluffend dynamisch met het gaspedaal dirigeren. Naast de geavanceerde vierwielbesturing en -aandrijving speelt de 571 pk sterke 6,75-liter V12 met zijn achttraps automaat een hoofdrol. Hij levert een immense 850 Nm trekkracht.

Steeds meer Rolls-Royce-kopers zitten zelf achter het stuurwiel. Zelfs bij vlaggenschip Phantom zijn dat er zes op de tien. De prestaties zijn voor zo’n grote auto van een opmerkelijk sportief niveau: van nul naar honderd in goed vijf tellen en een topsnelheid van circa 250 km/h. Het kán, maar een subtieler gedrag past beter bij de Cullinan.

Wat intussen ook opvalt, is de perfecte isolatie van alles wat zich buiten afspeelt. Geluid en trillingen zijn zo goed gedempt dat je vanuit de hoogte naar de wereld lijkt te kijken. Er is naast talloze constructieve maatregelen zo’n 100 kilogram isolatiemateriaal aan te pas gekomen, maar bijvoorbeeld ook tweemaal zo dik glas als normaal, met een isolerende folie ertussen. De eveneens ‘stille’ banden zijn in samenwerking met Continental speciaal voor deze auto ontwikkeld.

ARISTOCRATISCH

De ‘ziel’ van een Rolls is zijn cabine. Met de SUV-vorm keert Cullinan in zekere zin terug naar de roots. Bukken bij het instappen? Dat was geen optie voor de vroegere aristocratische gebruikers. Wat dat betreft herleven oude tijden. Je hoge hoed ophouden zoals heel vroeger zal niet lukken, maar je kunt achterin deze nieuwe Rolls vrijwel letterlijk naar binnen lopen. De ruimte is enorm, de zithouding in de fauteuils comfortabel en relaxed en de zijramen zijn heel groot, met een opvallend lage rand. Geen claustrofobisch gevoel zoals in menige cross-over, want je zit juist in een soort verhoogde uitkijkpost. Hoger dan de fauteuils voorin.

Toch is de auto zoals gezegd nadrukkelijk gericht op de zelfrijdende eigenaar. Chauffeur James kon daar in vroeger tijden alleen maar van dromen. Ook hier zit je zeer comfortabel en heeft je ‘werkplek’ zelfs een actief accent. Vanzelfsprekend zijn de afwerking en uitrusting subliem. Daarbij ontdek je trouwens wel nostalgische accentjes als de schuifregelaars voor verwarming en koeling. Ook de kleine metalen grepen voor de ventilatieroosters zijn er weer.

Een console met glazen en een fles − plus koeling – ontbreekt zeker niet, voor het geval je onderweg zin krijgt in een glas bubbels. Er zijn ook heel wat eigentijdse hightech snufjes, zoals laserkoplampen, geavanceerde voorruitprojectie, vooren achterin infotainmentbeeldschermen, een fenomenaal audiosysteem en een camera systeem rondom. Handig, want de draaicirkel is ondanks de vierwielsturing aan de forse kant en de overzichtelijkheid houdt niet over …

ADVENTURE ROLLS

Naast alle traditionele Rolls-Roycekwaliteiten is de Cullinan uniek door zijn praktische kanten. Vierwielaandrijving en een extra capabel luchtgeveerd onderstel (dubbele triangels voor en multilink achter) strijken een ruw pad glad als ging het om ietwat ruw asfalt. En je kunt zelfs een omklapbare rugleuning achterin bestellen. Sterker nog: er is ook een optie voor een uitschuifbare module met twee stoeltjes en een tafeltje, dat je aan de achterkant naar buiten trekt. Zo kun je daar zitten om een polo wedstrijd te bekijken, een hengeltje uit te gooien, van een picknick te genieten of strawberries and clotted cream te nuttigen.

Om er te komen is een rivierdoorwading tot 54 centimeter diep water met deze adventure-Rolls trouwens geen bezwaar. Als eerste van het merk kun je hem daarom ook met rubbermatten bestellen in plaats van matten uit zachte Californische wol. Nog wensen voor de toekomst? Zeker, en een belangrijke. Schakelen regelt de ZFachtversnellingsautomaat geheel zelf. Dat is comfortabel, maar betekent wel dat je in een steile Zuid-Franse afdaling te weinig op de motor remt en op de schijven moet rekenen. Ze werken zeker niet slecht, maar iets meer vertraging was mooi geweest. Al was het maar voor je gemoedsrust.

Wellicht komt dat nog, want al tijdens het testevenement blijkt de belangstelling voor de auto zo groot dat ze hardop denken aan een nog luxueuzere en kostbaardere Cullinan. De productiecapaciteit is beperkt, nietwaar? Zijn naam is afgeleid van de grootste ongeslepen diamant die ooit is gevonden. Hij werd in Amsterdam geslepen en verwerkt in de Britse kroonjuwelen. De prijs mag geen bezwaar zijn …

‘WE ZEGGEN JA EN ZOEKEN DAN UIT OF HET KAN’

Kopers hebben de gekste wensen. Maar in Goodwood geldt: “We zeggen eerst ja en zoeken dan uit of het kan.” Wat dat betreft komt het goed uit dat we bij een bezoek aan Goodwood geen robot zien. Vrijwel alles is handwerk. De enige robottechniek staat onzichtbaar in de hermetisch van stof afgesloten spuitcabines naar het schijnt, maar dan nog duurt de lakprocedure een week of meer.

Er zijn ruim 44.000 kleuren, maar speciale wensen zijn ook geen probleem. Zoals de klant die duizend gemalen diamantjes in de lak op zijn Rolls liet spuiten. Ook de kleur van je hond, lipstick en handtas schijnen populair te zijn. Zo’n lak wordt wel eerst zes maanden lang getest en gehomologeerd. “We zijn bijna paranoïde over de lak”, zeggen ze zelf. “Vier man poetsen en polijsten de lak eerst na het spuiten en dan nogmaals voor de aflevering. Twee keer minstens vijf uur werk voor het team.” Specialist Mark trekt de pinstripes met de hand op een Rolls-Royce. Dat werkje duurt minstens zes uur. Hij gebruikt een kwastje van eekhoornhaar. De gebruikte verf is al even bijzonder, want die verbindt zich met de lak. Extreem glad.

STERRENHEMEL

Voor de beoordeling en het kiezen van de interieurmaterialen is er een donkere kamer. De verlichting is extreem gelijkmatig en in één kleur, zodat lichtinval en de tijd van de dag geen invloed hebben. Het fijne werk aan bijvoorbeeld een bespoke ambachtelijk interieur gebeurt in een extreem schone kamer met lichte overdruk van gefilterde lucht. Er kan dus geen stof binnendringen, alles gaat alleen naar buiten. Vakmensen reinigen zich tweemaal voor ze naar binnen gaan, dragen stofvrije kleding, geen make-up of parfum en al helemaal geen sieraden.

De Rolls-Royce-klant heeft ongelooflijk veel speciale wensen. De elektrische bedrading wordt zodoende voor elke auto op maat gemaakt. Ook de bekende sterrenhemel in het dak wordt met de hand ‘aangelegd’. Het wordt voorgeboord en vervolgens komen er soms meer dan 1.900 glasvezeldraadjes in. Bijvoorbeeld in de vorm van een exacte kopie van de sterrenhemel boven jouw woonplaats.

En het wordt nog exclusiever: “Nu zijn er zo’n tien ledlichtbronnen, maar we werken aan de optie van individuele bronnen per glasvezel. Dan kun je sterren ook laten twinkelen of er andere patronen mee creëren.” Hout? Ook al zo’n stukje vakwerk: “We selecteren ons favoriete hout op locatie en halen het op. In een auto wordt hout van dezelfde boom gebruikt.

Eerst rust dat zeker vijf jaar om tot de definitieve kleur te komen. We gebruiken nog steeds echt hout, maar wel in een dun wafellaagje op aluminium. Voor de veiligheid, tegen splinteren. Met een gangbaar interieur zijn we dan drie weken bezig, in een bespoke-versie – maatwerk dus – nog veel langer. Het hout ondergaat bookmatching, zodat de linkeren rechterhelft van het interieur exact aansluiten en gespiegeld zijn. Het lakken van het hout gebeurt met de hand en vraagt vanwege de droogtijd en het polijsten minstens acht dagen.

487 STUKKEN LEER

Leer? Voor een echte Rolls-Royce worden doorgaans geselecteerde stieren huiden uit Beieren gebruikt. Onbeschadigd, want de dieren staan te hoog in de bergen voor stekende muskieten, en hekken en bosjes met scherpe punten worden vermeden. Je kunt het leer in elke kleur krijgen die je wilt. “In een grote auto als de Phantom gebruiken we 487 stukken leer en daar zijn vijftien huiden voor nodig. Die zijn natuurlijk samen in één drum bewerkt zodat ze identiek blijven. We rekken het leer tien procent voor en we gebruiken laserapparatuur om de optimale stukken te selecteren en te snijden. De dikte van het leer is afgestemd op de plek waar het wordt gebruikt. Voor de delen aan elkaar worden gestikt, worden de randen met de hand dunner gemaakt (skiving genaamd; red.), zodat je de naad minder voelt. Restdelen van het leer bewaren we voor eventuele reparatie later, maar ze gaan ook naar modemerken als Prada en Louis Vuitton.”