Test: Seat Leon TwinDrive Ecomotive

'Plug-in' is momenteel trending topic in de auto-industrie, de ontbrekende schakel tussen hybride en puur elektrisch. Hoewel de term vrij universeel klinkt, lijkt iedere fabrikant het op z'n eigen manier in te vullen. Het systeem in de Chevrolet Volt en Opel Ampera werkt bijvoorbeeld net zoals dat van de Toyota Prius Plug-in met een planetair tandwielstelsel, maar dan toch weer helemaal anders. Volvo gebruikt conventionele voorwielaandrijving in combinatie met een elektrisch aangedreven achteras en eerder deze maand reden we bij Volkswagen zelfs met twee verschillende systemen waarbij de enige overeenkomst lijkt te bestaan uit de aanwezigheid van een tankdop en een stekker, het TwinDrive-systeem en een variant met DSG-transmissie.

Ogenschijnlijke eenvoud

Vier jaar geleden kondigde Volkswagen aan bezig te zijn met een plug-in hybridesysteem dat luistert naar de naam TwinDrive (of eigenlijk TwïnDrive met een umlaut, maar daar wordt binnen het concern niet heel consequent mee omgesprongen). Het TwinDrive-systeem is relatief eenvoudig van opzet. In eerste instantie wordt de auto aangedreven door een elektromotor die via een vaste overbrenging met de voorwielen is verbonden. Afhankelijk van de vermogensbehoefte kan de elektromotor ondersteund of helemaal buiten spel gezet worden door een verbrandingsmotor, die via een elektronisch gestuurde koppeling direct met de elektromotor verbonden kan worden.

Een versnellingsbak komt er niet aan te pas, mechanisch is het allemaal zeer overzichtelijk. Overigens had Volkswagen het zich in de conceptfase moeilijker gemaakt dan uiteindelijk noodzakelijk bleek: de Wolfsburgse ingenieurs hadden in de achterwielen ook nog elektromotoren geprojecteerd. Dat idee is al snel weer over boord gezet. En van de aanvankelijk voorgestelde dieselversie is het ook niet gekomen. Een belangrijke reden hiervoor is dat niet op alle markten (lees: in de USA) diesel even populair is en een dieselmotor minder makkelijk snel te starten is wanneer hij plotseling bij moet springen.

Nooit meer schakelen

Inmiddels rijdt in Berlijn een testvloot rond van twintig Volkswagens Golf Variant met TwinDrive-techniek. Deze auto's zijn voorzien van een 88 pk en 600 Nm leverende elektromotor en een 115 pk sterke 1,4 liter TSI-benzinemotor. En om praktijkinformatie onder zo uiteenlopende mogelijk omstandigheden te kunnen verzamelen hebben ze bij Seat in Spanje deze aandrijflijn in zes Leons geschroefd. Eén van deze Leons hebben wij in de buurt van Barcelona aan de tand kunnen voelen.

Na het omdraaien van de contactsleutel verschijnt in het instrumentarium de mededeling dat de auto er klaar voor is. Gelukkig. Net als bij een gewone automaat gaat de versnellingspook naar D en zonder morren brengt de elektromotor de Leon in beweging. En vlot ook, zoals we inmiddels bij elektrische auto's gewend zijn. Dat er geen versnellingen zijn is bij puur elektrische auto's niets bijzonders, een elektromotor kan in tegenstelling tot een verbrandingsmotor gewoon vanuit stilstand aan z'n werk beginnen en dan zonder onderbreking doorgaan tot hij aan z'n maximum toerental zit. Net voordat de naald van de snelheidsmeter de 50 aantikt, gaat er een heel lichte trilling door de auto: de benzinemotor slaat aan. Vloeiend wordt-ie aan de elektromotor gekoppeld. De twee motoren draaien met hetzelfde toerental rond. Doordat er geen versnellingen zijn betekent dit dat de verbrandingsmotor nu ook het hele snelheidsspectrum van de auto mee moet bedienen. De motor in een zo optimaal mogelijk toerengebied houden volgens het nieuwe rijden is dus niet mogelijk, hij moet zonder onderbreking door tot topsnelheid. Die ligt bij de Leon op 170 km/h. Voor een verbrandingsmotor geldt dat z'n rendement beter wordt naarmate hij zwaarder belast wordt, vandaar dat onder normale omstandigheden bij snelheden boven de 50 km/h de TSI de aandrijving helemaal overneemt. Dan moet-ie namelijk net iets meer z'n best doen dan met elektro-ondersteuning. Pas wanneer er met het gaspedaal meer gevraagd wordt dan de v-motor kan leveren, gaat de e-motor in een boost functie weer meehelpen. Er zit dan nog meer dan voldoende pit in de Seat, zeker wanneer je bedenkt dat de auto dankzij z'n accupakket 1.680 kg weegt.

Elektrisch op commando

Met een druk op de knop 'E-mode' is het mogelijk om de verbrandingsmotor het zwijgen op te leggen en tot een snelheid van 120 km/h puur elektrisch te rijden. Wie het niet al te bont maakt moet op een volle accu 52 kilometer ver kunnen komen. Maar doorgaans weet de elektronica precies welke aandrijfcombinatie het efficiëntst is. Overigens is het indrukken van de E-mode-knop niet de enige manier om het systeem te overrulen. Het is namelijk ook mogelijk om met behulp van het navigatiesysteem de auto zo te programmeren, dat hij de laatste kilometers puur elektrisch rijdt. Kan handig zijn wanneer het er ooit van komt dat je straks in bepaalde gebieden niets meer mag uitstoten. Hoeveel kilometers je aan het eind van je rit precies elektrisch wilt rijden kun je zelf ingeven. De boordcomputer zorgt er voor dat er voldoende elektriciteit in de accu achterblijft, of dat er onderweg nog wat bijgeladen wordt. Hiertoe beschikt de Leon over een generator die op de plek van het vliegwiel tegen de verbrandingsmotor zit. Accu's worden in basis geladen uit het stopcontact, daarnaast wordt er bij afremmen energie teruggewonnen en tenslotte kan de generator ook nog door de benzinemotor aangedreven worden.

Hoewel Seat in eerder aankondigde dat de eerste TwinDrive's in 2014 leverbaar zouden zijn, zal dat in werkelijkheid pas 2015 worden. En dan niet meer in de huidige Leon, want die heeft tegen die tijd al plaats gemaakt voor z'n opvolger op basis van VW's modulaire bouwsysteem waarin relatief makkelijks de accu's weggewerkt kunnen worden. Volkswagen is duidelijk bezig de messen te slijpen om het de Ampera's van deze wereld moeilijk te maken.