Peugeot Rifter en Talbot-Matra Rancho - Reportage

Misschien zien we dingen die er niet zijn. En leidt ons enthousiasme voor de klassieke Matra Rancho tot een vertroebelde blik en daarmee tot een reportage met een tegenstrever die er met de haren is bijgesleept. Dat is dan maar zo. Wie de Peugeot Rifter als een totaal andere auto ziet dan de Rancho, heeft helemaal gelijk. Al was het maar omdat je laatstgenoemde als een unicum mag zien. Deze wonderlijke creatie van Matra, destijds een fabrikant van racewagens, vliegtuigen wapensystemen (!), heeft nooit echt serieuze medestrijders gekend, laat staan dat hij daarmee gezellig in een eigen marktsegment heeft vertoefd. Automakers zitten tegenwoordig op het vinkentouw en beantwoorden elke nieuwe oprisping van de concurrentie door een karavaan gelijksoortige modellen in stelling te brengen.

De Rancho was op zijn beurt duidelijk veel te gek, te vreemd en te bijzonder om zomaar even te kunnen pareren. Proef op de som: noem maar eens wat auto’s die eveneens beschikken over zowel een bescheiden 1.4-benzinemotor en voorwielaandrijving als de carrosserie van – flink gechargeerd – een Range Rover die een knieval heeft gemaakt. Een auto bovendien waarin je achterin een riant tweepersoonsbed kunt bouwen, die zoeklichten op de motorkap heeft, net als kunststof beplating rondom om de koets te beschermen, toen al in matte lak gespoten, een horizontaal gedeelde achterklep en een motortje dat zich met 80 pk moet zien te redden. De Ranchoreceptuur, voorgekookt door Matra en geëffectueerd in samenwerking met Chrysler France, is vanaf 1977 uitgeserveerd als een alleszins smakelijk, maar wat moeilijk te duiden geheel, dat zijn tijd ver vooruit was.

De Rancho zou daarentegen prima in de onze passen, vanwege de populariteit van auto’s met uiterlijke kenmerken van een echte 4x4 en tegelijkertijd een zekere terreinvrees; het loopt ze al snel dun door de broek wanneer ze een modderpoel op hun pad vinden. We doelen natuurlijk op de cross-over en SUV, autogenres waar de Peugeot Rifter op zijn eigen manier duidelijk tegenaan schurkt. Hoewel het net als de Citroën Berlingo, Opel Combo Life en Toyota Proace City de civiele afgeleide is van een bestelauto, lukt het hem om zich met zijn stoer aangeklede carrosserie los te maken van zijn drie halfbroertjes. Bovendien is hij uit te rusten met Advanced Grip Control, dat door ingrijpen van het ESPsysteem de grip van de aangedreven voorwielen op verschillende soorten ondergrond verbetert. Dat is beter dan niets. Ook de Rancho had op dit vlak een troef achter de hand. Daar komen we nog op terug.

RANGE ROVER

De Rancho is bedacht door Matra Automobiles, in een tijd waarin het fenomeen terreinauto letterlijk twee sporen ging volgen; de stoere 4x4’s verschenen niet alleen op on begaanbare paden, maar ook op het asfalt. In Europa leidde de kostbare Range Rover sinds 1970 de troepen. Vanwege zijn prestaties, comfort en uitstraling werd de kloeke Brit onder meer geadopteerd door een kopersgroep die er bijvoorbeeld een Jaguar of BMW voor liet staan, terwijl het niet de minste ambitie had om ermee te gaan modderworstelen. De Britse reuzen werden ook in de betere Franse buurten gesignaleerd, wat Matra op het spoor zette om de Range Rover als blauwdruk te nemen voor een betaalbare afgeleide op Simcabasis. Voor dat merk van Chrysler France bouwde het toen al de sportieve driezits Matra-Simca Bagheera.

Na een beschouwing van de mogelijkheden besloot Matra dat de Simca 1100 Fourgonette (de VF2) als uitgangspunt mocht dienen. Dit bedrijfswagentje bleef tot en met de voorportieren intact, terwijl het ‘huisje’ dat achter de cabine is geplaatst, bij de productie gewoon achterwege kon blijven. Simca schroefde dit normaal gesproken op de zijwanden (zoals bij de 1100 Pick-up), die op hun beurt voor de Rancho na de achterwielen met 30 cm werden verlengd.

De zeer zeldzame Rancho Découvrable kun je naar hartelust uitkleden; een luchtig geheel! Vervolgens monteerde Matra tussen die wanden een onderaan scharnierende klep, terwijl op de zijpanelen een nieuw huisje werd gebouwd, ditmaal van fiberglas en polyester. Bovenop het bolle dakje van de Fourgonette-cabine kwam een paneel met een zwarte zonneklep en een dakreling.

Daarmee was de visagie nog lang niet klaar, want de auto kreeg ook een stoer front, inclusief verstralers achter tralies, alsmede robuuste, zwarte beplating langs de flanken en rond de wielkasten. Er kwamen kloeke wielen onder met robuuste semi-terreinbanden (alleen voor de uitvoering Grand Raid), waarmee de vermomming compleet was: niets aan de Rancho herinnerde nog aan de utilitaire 1100 Fourgonette. Een bijzonder geslaagd geheel, met een uitstraling die hebzucht opriep. Missie geslaagd: de Griekse ontwerper Antonis Volanis (vader van de Bagheera, Murena en ook de Renault Espace), had een vereenvoudigde, betaalbare ‘Range Rover’ getekend met minimaal dezelfde visuele impact. Knap werk. Bij Chrysler France en Matra moesten ze van die associatie officieel niets hebben, maar de overeenkomsten zijn evident. Alleen al de naam; Rancho is na Range geen toeval.

TALBOT

De Rancho verscheen in 1977 onder de merknaam Matra-Simca. Dat veranderde in 1980 nadat Chrysler France was overgenomen door PSA, dat op zijn beurt de naam Talbot voor enkele modellen liet herleven. De Rancho werd zodoende een Talbot-Matra, zoals dat ook in grote letters op de motorkap is vermeld. Het oorspronkelijke model kreeg gezelschap van de Rancho X, een luxueuze versie met lichtmetalen wielen, velours bekleding en altijd in het zilvergrijs metallic, en de Rancho Grand Raid, die meer aan het betere buitenleven moest appelleren. Dit is ook de auto die we op deze pagina’s presenteren. Zijn kenmerken zijn onder meer een voorbumper met een elektrische lier, zoeklampen bij de voorruit, een limited-slip differentieel en alleen voor deze uitvoering olijfgroene, matte lak.

Haast aandoenlijk is dat de auto twee terreinbanden extra meekreeg, waarmee we terugkomen op de achter de hand gehouden terreintroef van de Rancho Grand Raid. Want mocht de auto zichzelf met machteloos spinnende voorwielen steeds dieper ingraven, dan is er de lier waarmee hij zich uit de prut kan trekken. Voorts heeft de onfortuinlijke Ranchist de mogelijkheid om de wielen met de (nu zeer zeldzame) Bab-Terre-terreinbanden op de vooras te monteren. Geen eenvoudig klusje, omdat het ene wiel onder de auto hangt en het andere op het dak van de cabine ligt. Zo kunnen we een bruggetje slaan naar een ander aspect van de Rancho: het optionele tweepersoons kampeerbed. Mocht de auto echt niet van zijn plek willen komen en is hulp ver weg, dan biedt hij een droge en veilige plek om te overnachten. Het paneel in de etalage. Beter is het de auto voor transportdoeleinden te gebruiken, want het laadruim heeft, met beide delen van de achterbank weggeklapt, een inhoud van maar liefst 2,1 kubieke meter. Even spieken bij de Rifter: daar is er 1,4 kuub beschikbaar (1,67 kuub bij de versie met verlengde wielbasis en dito carrosserie). Slapen achter in de Peugeot kan qua lengte wel (188 respectievelijk 223 cm), maar er is niet voorzien in een bed met matras.

PLENZEN LICHT

De Rancho is van binnen helaas een tegenvaller. Althans, voor wie verwacht dat het avontuurlijke uiterlijk op die plek een waardig vervolg krijgt. Het dashboard (uit de latere Simca 1100) is netjes van opzet, maar ook uiterst sober en daardoor overzichtelijk. Maar fraai? Niet zo. Hier komt de inborst van de bestelauto toch wel duidelijk naar voren. Een vrolijke noot vormt gelukkig de geel-oranje stoelbekleding. De zit achter het kunststoffen stuur is redelijk; je zakt nogal diep weg in de zachte stoelen, zodat je automatisch wat naar voren neigt om het onbekrachtigde en zwaar draaiende stuur goed te kunnen mennen. Heerlijk is wel hoe ruim het in de Rancho is en ook dat er enorme plenzen licht naar binnen vallen.

Dat stemt meteen vrolijk. De achterbank is lastig te bereiken, zoals het een tweedeurs auto betaamt, maar de hoeveelheid ruimte is zeker daar echt overweldigend. Alsof je in een plantenkas bent gestapt! Gelukkig kunnen de zijruiten open (door te schuiven). In de Peugeot Rifter is het interieur een bijzonder aangename plaats om te verblijven. Ook hier weer eindeloos veel ruimte, maar ook de aantrekkelijke i-Cockpit, de toevoeging van een chique kopertint als aanvulling op het vele zwart en een alleszins eenvoudige en vooral zeer lichte bediening.

Het kleine stuur vergt even gewenning; een kleine stuuruitslag heeft een grotere koerswijziging tot gevolg dan je misschien verwacht; de hoogte van de auto (meer topzwaarte dan bijvoorbeeld bij een 208) versterkt dit gevoel. De PureTech-driecilinder met in ons geval 110 pk en 205 Nm is toereikend voor de 1.400 kg zware auto; met een normale rijstijl bereikten we een gemiddeld verbruik van 6,5 l/100 km. Door de heerlijk stille motor en de luxueuze aankleding van de geteste GT-Line (thans alleen leverbaar als PureTech 130 of BlueHDi 130, beide met automaat) is het bestelautogevoel in geen velden of wegen te bekennen.

FEESTJE

Zo gemakkelijk en vanzelfsprekend als alles in de Rifter gaat, zo zwaar is bediening van de Rancho, waarbij we doelen op de besturing en de uiterst vaag schakelende vierbak. De wat nasaal klinkende, maar soepel draaiende viercilinder (uit de Simca 1308 GT) heeft duidelijk moeite met de 1.130 kg wegende auto. Voor lokaal verkeer is het allemaal prima te doen. Zijn we te streng? Vast, want het beestje is dit jaar 40 geworden en dienen we daarom met t erugwerkende kracht als een auto uit zijn eigen tijdsgewricht te beoordelen. Maar we besparen ons de moeite, want het is allemaal niet nodig. Al zou het ding amper van zijn plek komen, dan nog gaat hij erin als koek. Want de Rancho is doodgewoon een feestje, met dat heerlijke uiterlijk, de ongekende veelzijdigheid en een ronduit unieke uitstraling en dito karakter. Daarmee zijn meteen de verzamelde criteria genoemd waarbij de Rifter zijn voorvader uit het geslacht-Peugeot Talbot niet kan bijbenen. Peugeot heeft met succes getracht om iets bijzonders van deze auto te maken; het is er zeker in geslaagd om de Rifter te onderscheiden van zijn concerngenoten.

Hij kan veel meer dan de Rancho en is in alles beter – geen discussie. Alleen is het schier onmogelijk om als nieuweling uit de schaduw van een échte klassieker te treden. Maar toch: als we één auto mogen aanwijzen die over Rancho-genen beschikt, dan is het wel de Peugeot Rifter. Een goed idee laat zich niet zomaar uitrangeren.