Test: Mercedes-Benz M-klasse (2005)

De Mercedes M-klasse kan gerust worden beschouwd als de voorloper van een rage. Geliefd en beschimpt; bijna iedereen heeft wel een uitgesproken oordeel over de dikke SUV's. De trend werd alweer zes volle jaren geleden door de M-klasse ontketend. In zijn topjaren 2001 en 2002 werden er in Nederland meer dan duizend stuks per jaar verkocht, maar daarna ging het snel bergafwaarts en werd Mercedes in deze tak van sport ingehaald door de X5 van aartsrivaal BMW. Hoogste tijd, dus, voor een verse M-klasse, en die staat dan ook vanaf deze zomer bij de dealer. Wij reisden af naar het zuiden van Frankrijk om vast wat eerste rij-indrukken op te doen.

Platgeslagen
Vaak worden we tijdens testritten in nagelnieuwe modellen flink nagestaard. Dat is nu niet het geval. En we weten waarom; je moet even goed kijken om de verschillen te zien met de oude M-klasse. En die auto vind je in de chique Côte d'Azur, waar we hem uitproberen, bijna letterlijk op iedere straathoek. En toch, wie de nieuwe M wat aandachtiger bekijkt, ziet algauw dat het wel degelijk een compleet nieuwe auto is. Wij onderbreken onze testrit om de nieuwe M naast een geparkeerde oude te zetten. Oneerbiedig gezegd is de nieuwe M platgeslagen; hij is langer, breder en lager dan de eerste generatie. Die veranderde dimensies zijn er, samen met de vlakkere voorruit, debet aan dat hij wat ranker, minder tractorachtig oogt. De voorzichtigheid bij het tekenen van een nieuwe M-klasse is bewust, legt ontwerper Klaus Busse uit: "Deze auto heeft een heel herkenbaar eigen gezicht, dat wilden we zo houden."
Een nieuwe geest in een nieuw lichaam; drie van de vier motoren in de M-klasse zijn op de schop gegaan. Zo is het afgelopen met de vijfcilinderdiesel. Twee V6 common-railmotoren nemen het stokje over. De 280 CDI levert 190 pk en 440 Nm. De 320 CDI, die dezer dagen zijn debuut maakt in de C-klasse, is goed voor 224 pk en 510 Nm. Ook is er een nieuwe V6-benzinemotor; de 350 heeft 272 pk en 350 Nm. Ongewijzigd is de motor in het topmodel, de ML 500: een 306 pk en 460 Nm sterke V8.

Louis de Funès
We rijden eerst met de 320 CDI. De verwachtingen zijn hoog, want dezelfde motor maakt van de C-klasse een absoluut dieselmonster. Maar ja, die M weegt een paar kilootjes meer, en dat is te merken. Niet dat de ML 320 CDI een slak is, verre van dat, maar het superioriteitsgevoel blijft achterwege. Hij komt prima mee, en that's it. Het hoge gewicht dat onlosmakelijk verbonden is met een dergelijke auto, is zelfs voor 510 Nm geen kattenpis. Het zal u niet verbazen; heel anders is dat gesteld met de ML 500. Het is een zijdezacht beest, de hamer van Donar, omkleed met een schapenvacht. Je zoeft gladjes over het asfalt, maar het gaspedaal moet je heel rustig doseren, tenzij je zit te wachten op een Louis de Funès-achtige confrontatie met een gendarme. Het vermogen van deze auto is fenomenaal, hoewel je zelfs bij vol gas geen echte duw in je rug krijgt. De massatraagheid van ruim twee ton zorgt dat zelfs de V8 net iets meer tijd nodig heeft om de versnelling in te zetten.
Ook het stuurkarakter voorkomt het sportiviteitsgevoel in de M-klasse. Je moet vrij grote bewegingen maken en het is duidelijk dat er zich een heleboel elektronica en mechaniek tussen je handpalm en het loopvlak van de banden bevindt. De communicatie verloopt tamelijk moeizaam.

Binnen in de M-klasse is het goed toeven. Het dashboard is overzichtelijker dan dat van het vorige model. Prominent zijn de twee ronde luchtroosters, die als buizen op het dashboard liggen en er verderop in verdwijnen. Gelijksoortige tunnels brengen de snelheidsmeter en toerenteller onder de aandacht van de bestuurder. Het heeft zowaar iets Alfa-achtigs. Wie de pook zoekt, komt op de middenconsole bedrogen uit. Mercedes heeft de stuurbediening uit de mottenballen gehaald. Een hendel rechts aan de stuurkolom bedient de automatische zevenbak; tikje omlaag is de drive, omhoog is achteruit en een druk op de top van de hendel betekent P. Mercedes-Benz denkt dat het handig is, maar wij zijn daar niet echt van overtuigd. Hier verwacht je de ruitenwisser. En dat is niet de enige vergissing die op de loer ligt. De vele knoppen op het stuur worden tijdens snelle bewegingen ook nogal eens ongewenst beroerd. Geen auto dus voor mensen met een minder ontwikkelde fijne motoriek.

Blubber
Hij is massief en staat hoog op de wielen, maar is de M-klasse ook een echte terreinauto? Wel, dat mag de koper zelf bepalen. Mercedes-Benz gaat er vanuit dat het overgrote deel van de klanten nimmer de blubber induikt met zijn M-klasse. Standaard heeft de auto de 'gewone' zeventraps automatische transmissie 7G-Tronic, permanente vierwielaandrijving, een speciaal off-road ABS en een elektronisch tractiesysteem met assistentie voor wegrijden en bergaf rijden. Maar wie echt ruige terreinavonturen in petto heeft, moet kiezen voor het Offroad-Pro pakket. Dit omvat onder meer een lage gearing op de (verder identieke) 7G-Tronic, een tweetrapssper (100 procent langs en 100 procent dwars) en aangepaste Airmatic-luchtvering. Hiermee kan de bodemvrijheid zonodig worden verhoogd tot 300 mm, wat een doorwaaddiepte van 600 mm mogelijk maakt. We proberen Offroad Pro uit in een ML 350 in middelzwaar terrein met hellingen tot 100 procent (45 graden) en diepe beekjes. De auto laat zich verrassend gemakkelijk over en door de hindernissen heen sturen. Tijdens steile afdalingen kun je het werk overlaten aan de elektronica; alleen sturen voldoet dan. Blijf je tijdens een klim even stilstaan, zorgt de auto er de eerste vijf seconden voor dat je niet terugrolt, wat ingewikkeld tweevoets pedaalwerk overbodig maakt. Echte 4x4-puristen zullen er misschien een beetje laatdunkend over doen, maar dat is wellicht verkapte jaloezie. Want de nieuwe M-klasse is een begeerlijke auto. Op de weg én in het terrein. Op 2 juli staat hij bij de Nederlandse dealers, de levering begint in augustus.