Maserati Quattroporte

Als je aan autoliefhebbers vraagt wat voor soort auto ze ooit nog eens zouden willen bezitten, gaat het vaak over een Italiaanse sportwagen met een dikke V8 en fraaie lijnen. Maar helaas, zelfs voor degene met het geschikte budget is zo'n sportauto gewoon niet praktisch genoeg. Een limousine is nu eenmaal stukken handiger voor het vervoeren van zakenrelaties en dergelijke. Daarmee kom je automatisch terecht bij de Duitse technocraten van Audi, BMW en Mercedes. Of bij de misschien wel erg traditioneel gelijnde Jaguar XJ. Een Lexus LS430 zou ook nog kunnen, maar dan moet je wel volstrekt ongevoelig voor design zijn. Maar voor degenen die een fraaie sedan met Italiaanse flair zoekt, is er nu dan eindelijk een oplossing; de nieuwe Maserati Quattroporte. Het is feitelijk een getemde Ferrari met vier deuren. Deze auto moet de in Armani-pakken gestoken zakenmensen aanspreken, en daarnaast de beroemdheden uit de filmwereld en de politiek. Dat moet lukken, want in het verleden reden mensen als Aga Khan, Leonid Bresjnev, Lady Di, Prins Rainier van Monaco en Marcello Mastroianni al in een Quattroporte. Sir Peter Ustinov rijdt er zelfs tot op de dag van vandaag in.

Oude tijden herleven
De Quattroporte-traditie begint in 1963 met de Tipo 107, die gelijktijdig met de opening van Italië's allereerste snelweg wordt voorgesteld. In die jaren is het merk met de Neptunus-drietand in de grille berucht bij veel concurrenten, waaronder Ferrari, want in de Formule 1 is het merk praktisch onverslaanbaar. Heel bijzonder is het feit dat de allereerste vierdeurs van het merk een directe afgeleide van de 4,1-liter V8 uit de Maserati 450 S-racer in z'n lange vooronder heeft liggen. Met die auto reden de legendarische coureurs Juan Manuel Fangio en Stirling Moss van overwinning naar overwinning. De Tipo 107 Quattroporte was dan ook de snelste limousine ter wereld.
Maserati, sinds 1998 een zustermerk van Ferrari, probeert met de nieuwe, ruim vijf meter lange, maar slechts 1,44 meter hoge Quattroporte die roemruchte oude tijden te herleven. Daarbij wordt dankbaar gebruikt gemaakt van de technische kennis die moederbedrijf Ferrari heeft. Heen en weer worden flink wat onderdelen uitgewisseld. Sinds kort is zelfs het Volkswagen-concern geïnteresseerd in samenwerking met de Italianen. Onlangs tekenden VW-baas Bernd Pischetsrieder en Ferrari/Maserati-president Luca di Montezemolo op de IAA-beurs in Frankfort een overeenkomst; Volkswagen gebruikt het transaxle-platform van de nieuwe Maserati Quattroporte voor een VW met achterwielaandrijving, die het gat tussen de Passat en de Phaeton op gaat vullen. In ruil daarvoor krijgt Maserati van Audi de quattro-vierwielaandrijving, hulp bij de toepassing van aluminium, en een hightech V8-dieselmotor voor de geplande Maserati-SUV. Dat zal een auto à la Porsche Cayenne worden, waarmee gelijk zijn belangrijkste concurrent genoemd is. Het is wel even wennen. Vroeger vochten deze merken onderlinge duels uit op het circuit, in de toekomst doen ze dat in de modder…

Karaktertype
Wie de nieuwe Quattroporte bekijkt, zal toe moeten geven dat 'ie wel karakter heeft. Los van het feit of je hem mooi of lelijk vindt, er stáát wel wat. Dat is te danken aan meesterdesigner Pininfarina, die van de dik vijf meter lange Quattroporte een elegante en indrukwekkende verschijning maakte. Kijk bijvoorbeeld eens naar die voorkant, met zijn breed opengesperde bek. De ovalen grille gaat over in een motorkap die net zo glooiend is als een Toscaans heuvellandschap. Al net zo elegant is de zijkant, met de dunne A-stijl, en de gespierde flanken met de fraaie luchthappers. De manier waarop de C-stijl overgaat in de achterkant doet zelfs coupéachtig aan. Ook de achterkant mag er wezen, met zijn sierlijke vormen. Maar helaas zijn de achterlichten nogal anoniem van vorm, ze zouden ook van een Daewoo kunnen zijn. Wat is er toch gebeurd met de boemerangachterlichten van de 3200 GT? Al met al echter is de Quattroporte een bijzondere fraaie mix van nostalgische designkenmerken met een dynamische en moderne vorm. Wat moeten de nietszeggende S-klasse, de kille A8, de lompe 7-serie, de barokke XJ en de saaie Lexus wat betreft design tegen deze Italiaanse volbloed beginnen?

Elegante salon
Het interieur is typisch Italiaans. Maar liefst twintig vierkante meter leer is er gebruikt om van het Quattroporte-interieur een elegante en deftige salon te maken. De ruimte is gezellig, want een S-klasse heeft toch wel wat meer bewegingsvrijheid te bieden. Ook wat betreft de afwerking haalt de Maserati het niveau van de concurrentie niet. De middenconsole bijvoorbeeld is een bonte verzameling knoppen uit de Fiat-magazijnen, en de luchtroosters passen totaal niet bij de rest van het dashboard. De afdekking van de passagiersairbag is zelfs ronduit knullig te noemen, het is alsof die er later nog even bij moest. In een Astra is de airbag fraaier weggewerkt. Gelukkig maar dat er zoveel fraai leer en hout aanwezig is, dat maakt weer een hoop goed. De leren bekleding is van een bijzonder soepele kwaliteit, en hij is leverbaar in kleurstellingen die alleen Italianen kunnen bedenken. Fraaie klassieke tinten als bordeauxrood en lichtbruin verlenen het binnenste van de Italiaan een tijdloze uitstraling. Ook het dashboard is geheel naar smaak aan te kleden, met houtsoorten als mahonie, palissander en natuurlijk het bekende wortelnoten. Zo kan je een interieur creëren waar je nooit meer uit weg zou willen gaan.

Kloppend hart
Na het beschrijven van alle uiterlijke schoonheid wordt het de hoogste tijd om eens te kijken wat de Quattroporte verder te bieden heeft. Aangezien we het hier over een semi-sportwagen hebben, beginnen we met het kloppende hart. De 4,2-liter V8 die de Quattroporte aandrijft, kennen we al uit de Maserati Coupé en Spyder. Deze motor komt eveneens in de opvolger van de Ferrari 360 Modena, hij wordt ook bij Ferrari in Maranello gebouwd. Voor een optimale gewichtsverdeling is hij bij de Quattroporte als zogenaamde frontmiddenmotor vlak achter de vooras ingebouwd. Als hij z'n 400 pk naar de achteras stuurt, worden dromen waar. Want het geluid dat deze Quattroporte tot de 4.500 toeren per minuut voortbrengt, laat geen mens onberoerd. Daarbij wordt 'ie gelukkig nooit te opdringerig. Pas bij hogere toerentallen zingt de V8 uit volle borst, tot het akoestische feestje bij 7.500 omwentelingen ruw wordt verstoord door de toerenbegrenzer. De gemiddelde eigenaar van een S-klasse zal deze motor ongetwijfeld te lawaaiig vinden, maar voor mensen met benzine in hun bloed is het puur genot. De beresterke V8 werkt samen met een aan het achterasdifferentieel gemonteerde zesversnellingsbak, die elektro-hydraulisch wordt bediend. Cambiocorsa heet deze naar wens geheel automatisch schakelende bak, die afgeleid is van Ferrari's F1-systeem en bij Magneti Marelli wordt gebouwd. Hij kan ook met de hand bediend worden, via hendeltjes aan het stuur. Het systeem werkt goed, hoewel de agressieve stootjes tussengas in stadsverkeer nogal irriteren. Maar volgens Maserati's marketingdirecteur John Fewings willen de klanten het zo.

Scalpel
Uniek voor een limousine van dit formaat is de transaxle-bouwwijze van het onderstel. Dat houdt in dat de motor voorin zit, maar de (zware) versnellingsbak aan de achterkant van de auto te vinden is. Daardoor heeft de Quattroporte een uitstekende gewichtsverdeling. De wagen heeft namelijk een relatief lichte voorkant, waardoor hij een perfect stuurgedrag heeft. Het rijden over kronkelige bergweggetjes is met deze grote en zware limo dan ook een genot, uniek in deze klasse. Eigenlijk kan je hem alleen vergelijken met de duidelijk kleinere BMW M5. Je kunt met de Maser al remmend een scherpe bocht induiken, om daarna direct weer vol gas te geven. Hij is zo nauwkeurig te plaatsen als een scalpel. Wat natuurlijk ook te danken is aan de precieze besturing. En aan de wielophanging met dubbele draagarmen, die het voorbeeld van de Maserati Coupé volgt. Wie denkt dat de briljante handling moet worden betaald met een knetterhard onderstel, heeft het mis. Door zijn dik drie meter lange wielbasis is het comfort best voor elkaar. Lange hobbels in het wegdek worden probleemloos weggefilterd, maar van korte stoten houdt de Maserati niet. Zelfs putdeksels worden genadeloos aan de wervelkolom van de bestuurder doorgegeven. Maar in zijn geheel bezien is 'ie behoorlijk comfortabel, mede door de toepassing van elektronica. We hebben het hier over het door Sachs ontwikkelde adaptieve dempersysteem 'Skyhook', dat van de Ferrari 575M Maranello afkomstig is. Met behulp van computers moet dit systeem er voor zorgen dat er op verschillende typen wegdek voldoende veercomfort aanwezig is. Skyhook is deels naar wens af te stellen, je kunt namelijk kiezen tussen de standen 'Normal' en 'Sport'. Waarbij de 'normale' stand al niet erg geschikt is voor kleinzerige types.

Tevreden snelheidsduivels
De prestaties van de Quattroporte liggen op Porsche Carrera-niveau. Zo sprint de limousine in slechts 5,2 seconden naar de 100 km/h en daarmee is 'ie sneller dan de BMW M5 en Mercedes E55 AMG. Slechts de met een V8-biturbo uitgeruste Audi RS6 is nog eens een halve seconde sneller. Pas bij 275 km/h geeft de Maserati de strijd met de rijwind op. Heel handig, want daardoor kan je op de Autobahn de afgeregelde Duitse sedans in het stof laten bijten. De Quattroporte stelt snelheidsduivels dus meer dan tevreden, achter het stuur van deze Maserati verveel je je niet snel. Als je echter op zoek bent naar technische perfectie moet je een andere auto kopen. Zo zijn er bij lagere snelheden ondefinieerbare geluiden vanuit de versnellingsbak te horen, boven de 140 km/h ontstaat er buitenproportioneel veel windgeruis rond de A-stijl, en al vanaf de eerste kilometers meldt de boordcomputer een storing bij de hoogteverdeling van de adaptieve xenonkoplampen. Zijn uitrustingsniveau met allerlei elektronische assistentiesystemen, van cruise control, regen- en lichtsensoren via de elektronische remkrachtverdeling tot het stabiliteitssysteem, doet het ergste vrezen qua betrouwbaarheid. Want zelfs bij de 'degelijke' Duitse merken zijn er tegenwoordig serieuze problemen op dit gebied. En de Italiaanse en Duitse autofabrikanten hebben nu eenmaal dezelfde toeleveranciers. Verder zijn er bij de Quattroporte wat vraagtekens rondom de ergonomie. Waarom zitten de schakelaars van de onderstelafstelling bijvoorbeeld naast het display van het navigatiesysteem, waar je de bediening van de navigatie verwacht? Waarom schakelt de automatische airco aan de lopende band, zonder enige navolgbare reden, tussen recirculatie, frisse lucht en AC heen en weer? Waarom is er geen skiluik, waar zit de bediening van de stoelverwarming? En waarom zijn de verschillende knoppen van het licht op een schijnbaar willekeurige manier door het interieur verdeeld?

Hoge verwachtingen
Maserati heeft hoge verwachtingen van haar nieuwe model. In 2004 willen de Italianen tweeduizend, en vanaf 2005 zelfs vierduizend exemplaren per jaar afzetten. Dat betekent zo ongeveer een verdubbeling van de jaarlijkse productie. Gelukkig is met behulp van Ferrari de fabriek in Modena compleet vernieuwd, zodat dit geen problemen zal opleveren. De Quattroporte zal overigens alleen met de van Ferrari afkomstige V8 gebouwd gaan worden, de Audi V8-TDI blijft voorbehouden aan de SUV die over een paar jaar geïntroduceerd gaat worden. Met behulp van dat model zal de jaarlijkse Maserati-afzet nógmaals verdubbelen. Het is echter nog maar de vraag of het model in Modena gebouwd gaat worden. Het zou best eens kunnen dat de SUV (deels) in de Audi-fabriek te Neckarsulm gefabriceerd wordt, aangezien hij grotendeels van aluminium is. En da's nu eenmaal een Audi-specialiteit. Maar voor het zo ver is, zullen eerst de Maserati Spyder en Coupé vernieuwd gaan worden, waarbij Pininfarina het design voor zijn rekening neemt. De 4.000 klanten die Maserati per jaar voor de Quattroporte wil weten te winnen, moeten probleemloos te vinden zijn. Want het is een erg verleidelijk alternatief voor de Duitse, Britse en Japanse concurrenten. Een Ferrari-V8 in een elegante en praktische carrosserie, wat wil een mens nog meer? Je moet overigens wel 137.000 euro meenemen naar de importeur…