Een week kilometervreten in een Nissan Leaf

De nieuwe Nissan Leaf reed ik al eerder, naar tevredenheid; zijn prijs-kwaliteitverhouding is voor een EV fantastisch en 250 stroomkilometers zijn goed haalbaar. Maar een eendaagse introductierit is te kort om te ontdekken wat de auto in zijn mars heeft. Kom je er in de praktijk mee uit tijdens een drukke week vol verre afspraken? Hoe rijstijl- en klimaatgevoelig is de actieradius? We maakten kennis op een koude januaridag. Nu is het april en wisselvallig, maar wel 5 tot 20 graden warmer. Bij EV’s maakt dat veel uit voor de actieradius. Hoeveel? Ik besloot de Nissan vanuit mijn woonplaats Norg in Drenthe een week lang elke dag zo intensief mogelijk te rijden. Zo ontstond dit dagboek, dat een adequate indruk geeft van de problemen die EV-bestuurders met een Zoe 40, Leaf, e-Golf of Ioniq Electric op langere trajecten kunnen tegenkomen. Want de vraag der vragen in het tijdperk van de grote energietransitie is natuurlijk deze: kunnen veelrijders betaalbare EV’s met een reëel bereik van 270 kilometer dagelijks inzetten? We gaan het zien.

DAG 1: EERSTE INDRUK

Actieradius bij vertrek: 249 kilometer. Temperatuur: 15 graden, stevige wind. Route: van de importeur in het Amsterdamse havengebied naar een kennis in Hoofddorp die de Leaf wel eens wil meemaken. Samen trekken we een milieuvriendelijke ring- en snelweglus rond het kantorenparadijs onder de rook van Schiphol. Daarna in één ruk 190 kilometer naar Norg. En dat alles zonder morren op één lading. Gereden: 240 kilometer. Over bij thuiskomst: 28 kilometer. Bereik: 268 kilometer, vrijwel de opgave volgens WLTP. Eerste indruk: landelijk bereik voor 35 mille, niet gek. Dik tevreden.

DAG 2: STEVIG TRAPPEN

De volledig opgeladen Leaf meldt een hoopgevende actieradius van 290 kilometer, de zichtbare oogst van een lange dag voorzichtig rijden. Vandaag naar Sexbierum en via Sint Annaparochie terug naar Norg, samen 165 kilometer. Voor de verandering stevig gereden, de stereo stroomvretend hard aan voor Puccini’s Turandot. Als toetje een retourtje Norg – Roden – Norg voor de boodschappen, maakt 18 kilometer. Samen: 183 kilometer. Over: 40 kilometer. Temperatuur: 13 graden, stevige wind. Van de 290 kilometer bleven er in de praktijk ruim 220 over. Zo rijstijlgevoelig zijn EV’s dus.

DAG 3: RIJDEN OP MIJN TENEN

Leaf opgeladen, actieradius 268 kilometer. Meteen gestraft voor een dag trappen; met meer beleid had ik er wellicht 300 in kas gehad. Vandaag gaan we het goedmaken: binnendoor naar Groningen en via EeldePaterswolde terug, 60 kilometer zonder snelweg. Alleen het weer zit in een dip: 5 graden, regenvlagen, harde wind die we rijdend in alle richtingen ook tegen krijgen, wat bij EV’s nogal wat uitmaakt. Rijden op mijn tenen. Geen Puccini, geen rotondedrifts. De Leaf valt niet tegen: bij thuiskomst nog 201 kilometer over.

De boordcomputer is dus vrij exact, zolang je niet boven de 80 km/h komt. Intussen bevestigt de Leaf de positieve indrukken van de eerste kennismaking. Bedenk dat de Leaf zeven jaar na de introductie van zijn voorganger nog steeds verrassend weinig concurrentie heeft in het genre gezinsvriendelijke EV’s voor een beschaafde prijs. Aan de voor het C-segment koninklijke kofferruimte van 435 liter kan ook de e-Golf niet tippen. De even royale Ioniq Electric en e-Golf komen minder ver, de Hyundai Kona is achterin te krap en de kofferbak is een lachertje. De Leaf stuurt opvallend goed, bij zuinigheidsritten niet onbelangrijk. Dan rijd je niet hard, maar op rotondes moet je wel vaart houden om onnodige acceleraties te verhinderen. Nou, dat lukt voortreffelijk. Hij vreet ze bijna als een BMW. Als de stuurpositie beter was, zou je hem haast sportief noemen. Het brave ding spoort als een trein. Met stroom-pk’s is hij daarnaast behoorlijk snel, al zet ik hem consequent in de ecostand waarin je wat vermogen mist. Nog steeds tevreden.

DAG 4: RETOURTJE AMSTERDAM

Amsterdam op de agenda. Actieradius 262 kilometer, opnieuw dicht bij de WLTP-opgave. De kortste route naar de stad is 162 kilometer: 324 retour. Die halen we dus niet op één lading. Of, waar en hoe lang ik een beroep zal moeten doen op een FastNed-snellaadpunt, hangt mede af van de laadsnelheid in Amsterdam, ervan uitgaande dat ik daar een laadpunt vind. Ik denk op safe te spelen door de Leaf in de P+R Olympisch Stadion achter te laten, waar ik tot op heden altijd terecht kon bij de indrukwekkende laadpuntenbatterij naast de ingang. Pech, die is nu van de eerste tot de laatste plek bezet; de gestegen populariteit van stroomrijden wordt zichtbaar. Met nog 50 kilometer reserve probeer ik het dan maar in Amsterdam-Zuid. Vlakbij het Concertgebouw vind ik een plek; mag ik opmerken dat die gemeentepalen slecht zijn aangegeven? Er staan natuurlijk vaak gewone auto’s, die terreur houdt niet op, maar ook met vrij uitzicht op de trottoirs zie je de palen snel over het hoofd.

Hinderlijk is ook dat ik de Leaf moet keren en tegen de rijrichting in neerzetten om hem te kunnen aankoppelen. De laadkabel is kort en de laadklep bevindt zich in de neus. Handig in parkeergarages, op straat een ramp als je je plek niet voor het kiezen hebt. Niet voor de eerste keer merk ik dat je volledig in het duister tast over tijdsduur en kosten van de laadsessie. Een display met die info is blijkbaar teveel gevraagd. Hoe dan ook; opgelucht begeef ik me ter vergadering. Na twee uur wacht een bittere teleurstelling. Het laadproces is afgebroken, en wel vrijwel direct nadat ik had vastgesteld dat het was begonnen. Ik heb er letterlijk geen kilometer bij. Integendeel, hij staat op 48. Goed balen, want nu zit ik in de nesten. Voor trage stadslaadpunten koop ik niks; dan kan ik weer uren wachten en ik moet naar huis. De FastNed Lelystad durf ik niet aan: 42 kilometer. Ik raadpleeg de Nissan-navi, die de laadpunten in de buurt aangeeft en je er naar wens heen gidst, handig. Eureka: de Total naast het Olympisch Stadion heeft een snellader! Volstroom eropaf, naar de volgende teleurstelling: laadpaal defect. Voor het eerst vervloek ik mijn lot. Alternatieven zijn twee ANWB-snellaadpunten op 20 en 30 kilometer, bij Naarden en Almere. Kan. Ter hoogte van Almere zie ik dat ik FastNed Lelystad moet kunnen halen. Ik waag het erop en het lukt nét: 5 kilometer over. Benauwde minuten. Nu weet ik ook wat laadstress is.

De opluchting wordt gesmoord in het lange laadproces. Een lege 40 KWh-accu met een 50 KWhChaDeMo opladen kost je een kleine anderhalf uur – erg lang voor een snellaadpunt. Tot 80 procent gaat het snel, daarna tergend langzaam ter traag van de batterij. Op 80 procent kan ik vanaf Lelystad Norg gemakkelijk halen. Maar in een test wil ik alle ins en outs kennen. Ik raad FastNed aan om picknicktafels neer te zetten. Langs de A6 staan hun stations weliswaar naast knusse restaurants, maar niet iedereen kan anderhalf uur lang zijn burger herkauwen. Zo kost die thuisreis van 170 kilometer me maar liefst vier uur! Weer bijgeleerd. Zonder organisatietalent is de EV-man aan de heidenen overgeleverd.

DAG 5: PRO-ACTIEF LADEN

De bestemming is wederom Amsterdam, ditmaal het Muziekgebouw aan het IJ. Het plan: lekker kilometers sparend binnendoor richting Emmeloord, na 70 kilometer provinciale weg pas daar de A6 op. Na 20 kilometer al slecht nieuws: bij Oosterwolde is de doorgaande weg richting Wolvega wegens werkzaamheden afgesloten. De omleidingsborden, als ze er al stonden, heb ik gemist. Geïrriteerd neem ik de N381 richting de A7. De reisafstand schiet daarmee van 170 naar 190 kilometer, die ik grotendeels via de energie slurpende snelweg afleg. Daar gaat m’n reserve! Balen. Ik schik me in mijn lot, vastbesloten het toch slimmer aan te pakken dan gisteren. De bottleneck is de bestemming, weet ik nu. Mijn vertrouwen in de dichtheid van het laadnetwerk was te groot. Zonder werkende laadpaal wordt de terugweg een handicaprace.

Ditmaal handel ik pro-actief. Op de heenweg laad ik bij FastNed langs de A6. Een gouden idee: binnen een halfuur schiet de accu van 30 naar 74%. De tijd dood ik onder een stralende lentezon met een kop koffie, toiletbezoek en een prettig gesprek met de e-Golf-rijder naast me; onder de FastNed-huif sta je steeds minder vaak alleen, een even positieve als zorgwekkende ontwikkeling. We vinden elkaar, de nieuwe e-cowboys, altijd in voor de nieuwe avonturen die je als EV-man dagelijks mag beleven. Dit wordt een topdag.

Met 188 kilometer actieradius haal ik de 40 kilometer naar de hoofdstad ruim. Voor de terugweg houd ik, ook als Amsterdam opnieuw teleurstelt, ruim voldoende lading over om in alle rust een goeie snellaadstek te vinden. Het fraaie weer – 20 graden, weinig wind – heeft een positief effect op de actieradius. Na de tussenstop neemt het bereik op de snelweg af met exact het aantal verreden kilometers. Gisteren daalde het op de kille A6 harder. In Amsterdam is P+R Zeeburg vol, maar de Q-Park bij het Muziekgebouw nog vrij. Ik geloof mijn ogen niet: twéé vrije laadplekken. Nog gratis ook, ik hoef alleen maar op een knop te drukken. Dank, gemeente Amsterdam. Na een kleine 4 uur laden zit ik op 88%, goed voor 232 kilometer. De terugweg haal ik in één keer en in Norg heb ik er nog 70 over. Héél goed!

DAG 6: LAADPAALTEST

Zondag. Rustdag. Ritje naar Veenhuizen voor de dagelijkse wandeling. De boordcomputer boekt keurig de afgelegde 20 kilometer af van de actieradius die ’s nachts op 70 is blijven steken. Altijd wat. Mijn garage bleek zonder stroom te zitten, doorgeslagen stopje. Niet dat ik met thuisladen veel zou zijn opgeschoten. Met een wallbox was ik wellicht beter af geweest, maar via de kabel en het lichtnet duurt het eindeloos. Goed moment om te bekijken hoe energiek die openbare laadpalen in Norg eigenlijk zijn. Ik hang de Leaf om 12.15 uur aan de laadpaal op de Brink en haal hem exact acht uur later op. In die tijd is hij van 19 naar 86% gegaan. Dat kan zacht uitgedrukt sneller. Thuis is, als je ’s avonds met een vrijwel lege accu aankomt, al naar gelang de snelheid van je wallbox een nacht wellicht te kort om je Leaf volledig op te laden. Oké, dan heb je FastNed en de overige snelle spelers nog, maar de generieke laadsnelheden van het Nederlandse laadpalennetwerk worden met die steeds grotere accu’s en steeds grotere aantallen EV’s een punt van zorg.