Dubbeltest: De Smart #5 is bizar snel, maar minder 'af' dan de Mini Countryman

“Look! It’s a Smart car, but it’s huge!” De Amerikaanse toerist steekt zijn verbazing niet onder stoelen of banken als we in het mooie Oudewater voorbijrollen in de #5. Tja, als zelfs Amerikanen ’m al groot vinden ... Naar de Countryman kijken ze overigens niet om, maar ook aan de overkant van de oceaan is ongetwijfeld allang duidelijk dat ‘Mini’ in autoland niet per se klein betekent. De 4,44 meter lange Countryman is daarvan het ultieme voorbeeld, maar vandaag is hij toch nog de kleinste van het stel.

Handzame stadsautootjes zijn dit allang niet meer.

Smart werd ooit bekend door z’n kleine, superkorte tweezittertjes en bouwde weliswaar al vroeg allerlei variaties op dat thema, maar het bleef altijd compact en licht. Inmiddels is Smart voor de helft van het Chinese Geely en is er duidelijk een nieuw hoofdstuk aangebroken. Met achtereenvolgens de relatief #1, #3 en #5 zit er duidelijk een opbouw in het formaat van de nieuwe modellen, maar toch is de #5 schokkend groot voor een Smart. Met bijna 4,70 meter wagenlengte overtreft hij riant de Countryman, maar bijvoorbeeld ook een auto als de Volkswagen Tiguan. Dit formaat komt zelfs in de buurt van een BMW X3, en dan hebben we het nog niet eens over gewicht gehad. De altijd elektrische #5 weegt in de geteste vorm bijna 2.400 kg, of dik 3,3 keer wat de oorspronkelijke Smart City Coupé uit 1998 in de schaal legde. Met dat oorspronkelijke Smart heeft het huidige dan ook niets te maken, laat dat duidelijk zijn. Daar waar Smart zijn kopers ooit trachtte te overtuigen met een ontwapenende bescheidenheid, lijkt het nu juist overdaad te zijn waar Smart mee strooit. Dat geldt niet alleen voor formaat en gewicht, maar zeker bij de Brabus-versies ook voor het vermogen. Smart heeft goed begrepen dat een EV die als snel en sportief in de markt wordt gezet, ook echt snel moet zijn. De dikste #5 heeft daarom maar liefst 626 pk en knalt ondanks dat hoge gewicht in riant minder dan 4 tellen van 0 naar 100, waarmee zelfs menig Tesla het nakijken heeft.

Noodstop

De krachtsexplosie bij het indrukken van het rechterpedaal van de Smart is werkelijk spectaculair, al wordt dat nog iets versterkt doordat de auto in alle andere opzichten rijdt zoals iedere andere #5. Het onderstel is bijvoorbeeld ongewijzigd en dat levert een nogal wonderlijk rijdende auto op, die een belachelijke hoeveelheid vermogen combineert met braaf comfort en afstandelijkheid. Normaal gesproken zouden we dan zeggen dat het weggedrag lekker veilig en voorspelbaar is, maar met dik 600 pk blijkt dat niet per definitie het geval. Het zachte onderstel en de EcoContact-banden hebben best wat moeite met al dat geweld. De noodstop, een vast testonderdeel van een dubbeltest bij AutoWeek, voelt zelfs ronduit onzeker en zwalkerig aan. Bij normaal rijgedrag rijdt de Smart wel prima, al kun je je afvragen of je daar zoveel vermogen voor nodig hebt. De Smart is comfortabel en stuurt voldoende direct en precies, en voelt onder die omstandigheden doortimmerd en uitgebalanceerd. Maar dynamisch? Nee.

Mini heeft op dat vlak juist wel een naam hoog te houden, al is de geteste Mini Countryman ondanks zijn John Cooper Works-uitdossing geen echte JCW. Die is er wel van de Countryman, maar dan krijg je een 300 pk sterke viercilinder benzinemotor. De krachtigste elektrische versie heet Countryman SE All4 en is met 313 pk nog iets sterker, en met een 0-100-sprint van 5,3 seconden overigens ook nipt sneller dan de JCW. Ten opzichte van de Smart delft de Countryman echter riant het onderspit en naast de #5 voelt de toch serieus vlotte Mini ineens bijna loom aan. Het is gewoon nooit echt spectaculair, zelfs als ook de Mini feitelijk altijd vermogen te over heeft. Wel is de Countryman een stuk kleiner, lichter en directer dan de Smart, en dat merk je iedere meter. De Countryman laat zich precies plaatsen, stuurt ontzettend direct en heeft een stevig onderstel, zonder radicale keuzes die het comfort te veel geweld aan zouden doen. Typisch Mini dus, maar dan in een wat groter en comfortabeler pakket dan gebruikelijk.

Irritant

De Mini is achterin maar net ruim genoeg.

De Smart is echter wel nog groter en comfortabeler dan de Mini. Dat comfort heeft vooral te maken met de onderstelafstemming en persoonlijke voorkeuren, maar op ruimtegebied wint de Smart het onbetwist. Dat is gezien de nog riantere buitenmaten niet gek en het betekent dat de #5 als gezinsauto nog wat bruikbaarder is dan de Countryman. De bagageruimte is ronduit riant en de beenruimte achterin ook, terwijl de Mini hier hooguit nette voldoendes scoort.

Riant de ruimte achterin de #5

De interieurs van beide auto’s zijn van hoog niveau, maar wel totaal anders. De Mini is minimalistisch en opgeruimd en met zijn met stof beklede dashboard en ronde infotainmentscherm een typische Mini anno nu. Dat moet je smaak zijn, maar is wel lekker kenmerkend en het zit allemaal bovendien kwalitatief goed in elkaar. Ergonomisch kan het heus beter en met name het ronde scherm is wennen, maar net als bij zustermerk BMW treffen we wel overal handige, fysieke snelkoppelingen aan die je in één keer naar het juiste menu in het scherm brengen. Dat helpt. Grafisch ziet het scherm er prachtig uit en de snelheid is er absoluut ook.

Bij Smart zijn de gevoelens wat gemengder. Het materiaalgebruik is op veel punten zelfs beter dan in de Mini, maar toch zijn er wel wat goedkoop ogende details. De sfeerverlichting oogt fraai en het interieur is met zorg vormgegeven, waarbij opvalt dat het dashboard bijna helemaal uit scherm bestaat. Ook de passagier heeft dus een eigen touchscreen. Aardig, maar we hadden liever een prettiger werkend ‘hoofdscherm’ gehad. Dit infotainment is weliswaar erg uitgebreid, maar ook behoorlijk onoverzichtelijk. Het uitschakelen van irritante veiligheidssystemen kost veel tijd en de Smart zet bijna alles automatisch weer aan, zelfs tot en met de grootst mogelijke afstand van de adaptieve cruisecontrol en de functie die de cruisecontrol automatisch instelt op de waargenomen snelheid. Erg irritant en daarmee ook gewoon jammer.

Die cruisecontrol zelf werkt trouwens ook nogal lomp en de automatische noodrem grijpt al in bij het waarnemen van een grassprietje, dus op softwaregebied is er nog wat werk aan de winkel voor Smart. De Mini is op dit vlak juist een verademing. Met een minimale hoeveelheid knoppen werkt alles toch op een logische manier, terwijl iets als de snelheidswaarschuwing met een druk op de knop kan worden uitgeschakeld. Kijk, zo hoort het.

Meer opties

Dat de Smart eigenlijk een halve klasse groter is dan de Mini, blijkt op accugebied. De #5 heeft standaard een batterij van bruto maar liefst 100 kWh in zijn buik, een die we vaak bij nog grotere SUV’s vinden. Een zuinigheidswonder is deze auto zelfs in theorie niet, maar voor een opgegeven actieradius van 540 kilometer hoeft hij zich alsnog niet te schamen. De Mini komt met 432 kilometer een stuk minder ver, maar heeft ook ‘maar’ zo’n 65 kWh aan stroom aan boord. Hij is dan ook een stuk efficiënter en maakt dat in de praktijk (zie kader) ook waar. Smart compenseert dat bij lange reizen trouwens wel riant met zijn 800V-boordnet, want tot 400 kW (!) snelladen is ronduit indrukwekkend. De Countryman komt met maximaal 130 kW niet eens in de buurt en voor een auto van dit formaat en op dit prijsniveau zou een sneller ladende versie met een grotere accu zeker een welkome aanvulling zijn.

Voor nu is de SE All4 echter de top, waarbij de JCW-uitdossing simpelweg optische aankleding is die je wel of niet kunt kiezen. De John Cooper Works is een van de vier beschikbare ‘smaken’ bij de Mini, die je ook als chique Favoured, traditionele Classic en eenvoudige Essential kunt bestellen met deze aandrijflijn. De keuze tussen een van de vier heeft trouwens maar deels te maken met uitrusting, want die bepaal je vooral door een van de beschikbare optiepakketten te selecteren.

Interessant is daarbij dat Mini daarbij onlangs weer wat opties uit die pakketten heeft losgeweekt, zodat er meer mogelijkheden zijn om de auto naar eigen smaak samen te stellen en dingen bij te bestellen of juist achterwege te laten. Daarmee zwemt het merk weer wat tegen de trend in, want optielijsten werden zeker ook bij Mini de laatste tijd steeds korter en eenvoudiger. Smart zit nog wel helemaal in dat kamp, en voert de drang naar eenvoud zelfs door tot in het extreme. De configurator kent helemaal geen pagina’s of tabbladen en wie bij de #5 eenmaal een uitvoering heeft geselecteerd, hoeft alleen nog maar een exterieurkleur te kiezen. Die kleurkeuze is meestal gratis en dat betekent dat het bij de vanafprijs blijft, alleen is die vanafprijs bij de Brabus-versie met dik €63.000 wel stevig.

'Full option', maar geen privacy glass: het kan nu weer bij de Countryman.

Behalve de zeer indrukwekkende prestaties krijg je dan trouwens wel meteen een heleboel luxe en alle sportieve aankleding, want deze versie van de Smart laat werkelijk niets te wensen over. De Mini doet dat in standaardvorm zeker wel, maar met een vanafprijs van €45.000 voor de SE All4 is het financiële gat meer dan groot genoeg om het luxegat te dichten. De Mini blijft ook in meest luxe vorm een stuk goedkoper, maar ook langzamer en compacter dan de Smart.